Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 059.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

50 Garizim.—Garnier. lira (Gesenius, Comment. de Pentat. Sam. s. 61). Dziś jeszcze Samarytanie, mieszkający w Napluzie (dawne Sichem), podczas modlitwy zwracają się ku G. i na tę górę udają się 4 razy do roku: w paschę, w zielone świątki, w święto namiotów i w dzień sądny. Gruzy dawnej świątyni samarytańskiej i fortecy na G. odkrył de Saulcy (Archmes des mis-sions scientifiques et Utteraires, Paris 1851). X. W. K. Garnett (o. Garnet) Henryk, jezuita, ur. 1555 r. w Nottingham, w Anglji, wykładał nauki matematyczne w Rzymie, ztąd posłany na prowincjała do Anglji, pracował tam z wielką gorliwością i pomyślnym skutkiem nad utrzymaniem wiary katolickiej. II. 160 5 odkryto w Londynie spisek „prochowy," mający na cela zgładzić parlament: G. oskarżony został o udział w nim, następnie powieszony i ćwiertowany (3 Maja 1606). Całą w obec sądu winą G'a było, że nie doniósł o spisku; lecz on wiedział o nim ze spowiedzi i użył wszelkich środków, żeby spiskowych od niego odwieść. Rzeczywistą zaś przyczyną srogości była nienawiść względem katolików w ogóle, którym cały spisek przypisano (zrzuca z nich solidarność nawet protestancki pisarz angielski Wil. Ifepworth Dixon, Her Majesty's Tower, vol. II, Lond. 1869), a względem G'a, jako człowieka wpływowego w szczególności. Podczas egzekucji zebrała się ogromna ilość narodu, żeby patrzeć na śmierć „wielkiego jezuity:" tak bowiem nazywali go i protestanci. Jan Wilkinson, gorliwy katolik, chcąc mieć jaką reli-kwję po o. G., gdy egzekucja się skończyła, zbliżył się pod rusztowanie: pomiędzy słomą, pod temże rusztowaniem rozesłaną, znalazł kłos z kroplą krwi G'a, wziął go i oddał pewnej pani, katoliczce. Ta schowała kłos w naczynie kryształowe. Po kilku dniach ze zdziwieniem spostrzeżono, że kłos przedstawia zupełno podobieństwo z twarzą G'a i przez ręce ambasadora hiszpańskiego odesłano do angielskiego kollegjum w Liege. Fel-ler w r. 1 79 7 widział go jeszcze w ręku jednego ze swych przyjaciół. G. jest autorem kilku traktatów religijnych, po angielsku wydanych, przełożył na tenże język Summę Kanizjusza i kilka dziełek innych jezuitów. Pisma o G. ob. De Backer, Biblioth. Cf. Eudaemon. Cretineau-Joly, Hist. d. 1. corap. d. J. t. III ch. 2. X. W. A\ Garnier (Garnerius). I. Jan, jeden z najuczeńszych jezuitów XVII w., ur. 1612 r. w Paryżu, do zakonu wstąpił r. 1 6 28 iw nim około 4 0 lat spędził na nauczycielstwie. Powołany do Rzymu, gdy się tam udawał, um. w JJolonji i68i»r. Ułożył najracjonalniejszy system bibljogra-ficzny: Systemu Bibliothecae collegiiparisiensis Societatis Jesu (Paris. 1 6 78, przedruk w Jocm. Dav. Koeleri Sylloge aliąuot scriptorum de bene ordi-nanda et ornanda bibliotheca, Francofurti 1 728 s. 252). Napisał: 'Lra-ctatus de o/Jiciis confessoris erga singula poenitentium genera (Paris. 1689; Argentor. 1718; ib. 1 726; Paris. 1 733), Regulae fidei catholicae de gra-tia Dei per Jesum Christum (Biturigibus 1 6 55), Organi philosophiae ru-dimenta, seu eompendium logicae aristatelkae (Paris. 1661). Lecz największą sławę zjednały G'wi wydania dawnych pomników literatury kościelnej. Do takich należą: a) Jtdiani Eclanensis episaopi Libellus fidei missus ad Sedem apostolicam in causa pelagianorum, nunc primum ex codice voronensi editus cum notis et dissertationibus tribus historicis, Paris. 1648 (to samo wydał Jan Le Clerc, pod pseudonimem Joannis Phereponi). 1)) Marii Mereatoris Augustino aequali3 Opera qnaecumque extant, prodeunt nunc primum studio J. Garnerii, qui notas etiam ac dissertatioaes addi-