Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 058.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Garasse.—Garizim. 49 contenant plusieurs maximes pernicieuses a l1 etat, u la religion et aux lon-nes moeurs, combattue et remersee par le B. P. Garassus, 16 24 in-4. Ogier, uchodzący wówczas za mówcę, ogłosił przeciwko Garassowi: „Jugement et censure," Paryż 1623. Apologie du P. Fr. Garassus, Paryż 1624. La somme theologigue des i-erites capitales de la religion cliretienne, Paryż 16 25 in-f. Sorbona obłożyła cenzurą wiele zdań tego dzieła, jako zbyt wynoszących siłę naturalnego rozumu. St-Cyran odpowiedział przez swoje „Refu-tation de l'abus pretendu et la dścouverte de la vćritable ignorance et vanite du P. Garasse, Paryż 1626. Wkrótce ukazała się nowa „La Somme des fautes en la Somme theol. du P. Garasse," par Alerc. de l'Exeluse, 1626. Garasse bronił się, ogłaszając różne pisma, które obacz De Baeker, Bibliotb. (Kerker). W. F. Gardellini Ludwik (Aloizy), ur. w Rzymie 4 Sierp. 1 739, um. 8 Paźd. 1829, prócz innych urzędów kościelnych sprawował urząd asessora kongregacji obrzędów, był kanonikiem przy kościele ś. Anastazji i kapelanem przy kościele ś. Marji Większej. Odznaczał się słodyczą charakteru, skromnością, miłosierdziem i nauką. Wydał: Decreta authentiea Sacrae Bituum Congregationis ex actis ejusdem collecta ab anno 1588. Pierwsze wydanie tego dzieła (w Rzymie 1808 i n.), z dodatkami, obejmuje dekrety ś. kongregacji obrzędów do r. 1831 (Appendix altera, Romae 1829 — 35 w 8 vol. in-4); De Ligne w drugiem wydaniu kontynuował do 1848 (ed. 2-a Romae 1834—49, 8 v. in-4), a Capalti do r. 1 856 (ed. 3-a Roman 1856 — 58, 4 t. in-4). Dekrety w zbiorze Gardelliniego przez ś. kongregację obrzędów uznane za autentyczne, ułożone porządkiem chronologicznym, były przez różnych rubrycystów już alfabetycznie, już porządkiem materji klassyfikowane lub streszczane. Cf. Kongregacje rzymskie. Garizim (hebr. Gerizim; 7 0: TaptCtv v. TaptCsiy) i Hebal (hebr. Ebal 70: ra:[3&X), dwa naprzeciw siebie położone wierzchołki gór Efraim, między któremi w dolinie leżało miasto Sichem tak, że można z nich ręką kamienie wrzucać w aiiasto (Marinus Satiutus, Liber etc. III 14, 5), a więc i głos ludzki z Garizim słyszeć można było w Sichein (Jud 9, 7). Obie góry pamiętne są tćm, że na pierwszej (Garizim) wyrzeczone były błogosławieństwa za wypełnienie, na drugiej przekleństwa za przestąpienie ustaw zakonu (Deut. 1 1, 29. 27, 12.. Jos. 8, 33..); nadto, z polecenia Mojżesza (Deut. 27, l — 4) wystawił Jozue pomnik kamienny na górze Hebal i na nim wyrył treść zakonu Mojżeszowego, obok zaś pomnika ołtarz z kamieni surowych, na którym złożoną była ofiara dziękczynna po przejściu Jordanu (Jos. 8, 30...). Garizim na południu miasta Sichem, według barometrowych obliczeń ma 2,398—2,400 stóp paryzkich i jest żyzną; Ebal zaś jest dziką, najeżoną skałami, ma wiele jaskiń, które niegdyś służyły za groby. Samarytanie po niewoli babilońskiej wystawili na G. świątynię swoją (II Mach. 6, 2. Joseph. FI. Ant. XI 8, 2. XII 5, 5. XIII 3, 4) ok. r. 408 przed Chr.; po zburzeniu jej przez Jana Hyrkana ok. r. 129 (Joseph. FI. Ant. XIII 9, l. De Bel. jud. I 2, 6), góra sama pozostała miejscćm świętem dla Samarytanów (Joan. 4, 23. Joseph. FI. Ant. XVIII 4, 1. De bel. jud. III 7, 32). Kwoli temu Samarytanie w Deut. 27, 4. gdzie jest mowa o wystawieniu ołtarza na Hebal, hebal przerobili na Garizim, a nawet w dwóch interpolowanych ustępach swego Pentateuchu (po Exod. 20, 17 i Deut. 5, 21) mają takie Gari- Encykl. T. VI. 4