Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 637.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
626
Freising.

nego przez tameczną kapitułę Degenharda z Weichs, ale wkrótce zamordowany przez swego kamerdynera, w skutek podejrzenia o samobójstwo pozbawiony był pogrzebu kościelnego, aż do wykrycia się zbrodni. Herman, naturalny syn hr. Cilly, otrzymał biskupstwo 1412 r., choć mu jeszcze brakowało lat kanonicznych; był na synodzie w Konstancji 1414 r. i w Salzburgu 1419, a 1421 r. został przeniesiony na biskupstwo Trydentu. Nikodem della Scala (1421—1443) był kreowany biskupem przez Pap. Marcina V, w miejsce wybranego przez kapitułę Jana Grünwalder’a (naturalny syn księcia Jana z Monachium i jeneralny wikarjusz freinsingski). Wprawdzie 1424 r. uspokojony został spór o kościół freisingski pomiędzy Nikodemem a kapitułą, ale wznowił się, gdy antypapież Feliks V, wybrany przez sobór bazylejski 1139 r., a uznany przez księcia Albrechta bawarskiego, mianował kardynałem Jana Grünwaldera. Nikodem odjął Grünwalderowi jego beneficja, za co znów biskupi, w Bazylei zgromadzeni, mianowali go proboszczem katedry freisingskiej. Nikodem zawsze pozostał wiernym Eugenjuszowi IV, Papieżowi, rządził chwalebnie djecezją, szczodrze obdarowywał katedrę i roztropnie zarządał dobrami biskupiemi. R. 1440 odprawił pamiętny synod djecezjalny. Po śmierci Nikodema, Eugenjusz IV Pap. mianował biskupem hr. Henryka, (II) v. Schlick, gdy tymczasem kapituła wybrała znowu swego Grünwaldera. Ztąd powstało wiele zamieszek, aż cesarz Fryderyk II biskupa Henryka do rezygnacji skłonił, a Grünwalder, zrzekłszy się tytułu kardynała, razem z kapitułą Papieżowi się poddał. Odtąd zarządzał Grünwalder pod imieniem Jana III (1448—1452). Jan IV, z rodu Tülbeck (1453—1473), pierwszy po upływie całego wieku wybrany przez kapitułę, mąż uczony a skromny, starał się o polepszenie funduszów biskupstwa, nie zaniedbując reform przez poprzednika rozpoczętych. R. 1473 rezygnował, za zgodą kapituły, biskupstwo swemu kanclerzowi Sykstusowi v. Tannberg (1473—1495), mężowi pełnemu gorliwości i roztropności. Ten dla zreformowania kleru zgromadzał synody, sporządzić kazał spis wszystkich przywilejów i darowizn katedrze poczynionych, a roztropną oszczędnością zebrał i zostawił swemu kościołowi uposażenie z 30,000 dukatów. Był to jeden z najgodniejszych bpów swego czasu, u wszystkich stanów i książąt państwa, u Papieża i u bawarskiego księcia Albrechta Mądrego był w wielkiém poważaniu, chociaż ten ostatni nieraz wprowadzał bpa w ambaras swojemi planami reformy Kościoła. Po Sykstusie nastąpił młody hr. Ruprecht, który jednakże święceń przyjąć nie chciał; w 1498 r. za pozwoleniem papiezkiém biskupstwo zrezygnował i żonę pojął, po czém brat jego Filip na stolicę biskupią wstąpił (1499—1541), który w 1517 r. dostał jeszcze bpstwo Naumburg. Filip nietylko był miłośnikiem budowli, nietylko zdobił katedrę, bronił praw biskupich, hojnie szafował jałmużnę, ale nadto, jakkolwiek niedość wcześnie i za pobłażliwie, opierał się nowościom luterskim i zepsuciu, jakie się wkradło pomiędzy duchowieństwo. R. 1524 brał udział przez swego zastępcę w umowie, zawartej w Regensburgu pomiędzy arcyksigciem Ferdynandem, wielu południowo-niemieckimi biskupami i bawarskimi książętami, w celu podtrzymania wiary katolickiej. Od Papieża otrzymał żądane pozwolenie degradowania niepoprawnych kapłanów: kanonika freisingskiego Wolfganga Würzingera, sprzyjającego luteranizmowi, pozbawił beneficjum. Następca Filipa i brat jego Henryk III (1541—1551) uczestniczył przez zastępców na synodach w Salzburgu w 1544 i 1549