Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 590.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
579
Franciszkanie w Polsce.

relikwij świętych, a zwłaszcza ciało św. Bonifacego męcz., którego uroczystość przypada 22 Czerw. Przy kościele utrzymywano 6 księży. Klasztor r. 1832 zniesiony. 3) Swisłocz w r. 1705 otrzymał fundację Joanny z Ogińskich Tarłowej, cześnikowej w. ks. Litew., w summie złp. 25.000 na wsi Pomiany lokowanej, oraz klasztor i kośc. śś. Apost. Piotra, Pawła i Jędrzeja, z drzewa wystawione. Zakonnicy mieli tu paradę; zbudowali potem kl. murowany z jałmużny i składek. W r. 1825 było w nim 4 księży i braciszek; kl. zniesiony 1832 r. 4) Drohiczyn (Drogiczynum, Drogicinum) nad rz. Bugiem, podlaskim zwany, w tymże powiecie, z klasztorem fran. fundowanym przez księc. Witolda, brata Jagiełły, pana Podlasia, w r. 1409. Kl. i kośc. Wniebow. N. M. P. z kaplicą loretańską wymurowali zakonnicy z Krakowa sprowadzeni i na gołym gruncie osadzeni, do czego jałmużna pobożnych im dopomogła. W r. 1825 było w kl. 4 księży i braciszek. 5) Drohiczyn (Drohicinum) w powiecie Kobrzyńskim, r. 1747 otrzymał klasztor i kośc. Niepokalanego Poczęcia N. P. z drzewa zbudowane przez Michała Orzeszko, marszałka Pińskiego, który na uposażenie fran. dał wieś Dąbrowę; zakonnicy w późniejszym czasie klasztor wymurowali, Do kościoła tego r. 1801 przyłączono i oddano fran. parafję, przy której było 5 zakonników; zniesieni 1832 r. 6) Łopienica, z klasztorem i kościołem Niepok. Pocz. N. M. P. z drzewa, fundacji Jana i Joanny książąt Ogińskich, wojew. połockich, którzy na ten cel wieś Telaki ofiarowali w r. 1635. Następnie kościół 1785, a klasztor 1796 zakonnicy ze składek wymurowali. Dostali fran. i parafję r. 1799, przy której 4 księży utrzymywali; znieś. 1832 roku. 7) Pińsk miał fran. najprzód z fundacji Anny, żony Zygmunta Kiejstutowicza, księcia starodubowskiego, którym Papież powierzył zarazem parafję katolicką. Pierwszy gwardjan i proboszcz, franciszkanin Wincenty, ochrzcił samego księcia Zygmunta i otrzymał od niego hojną fundację, którą r. 1510 Zygmunt król pol. powiększył, a dawną potwierdził. Franciszkanie w tej obszernej parafji wystawili jeszcze dwa kościoły filjalne, dla dogodności ludu i łatwiejszego spełniania obowiązków religijnych. Utrzymywali także szkołę publiczną, w której 9 zakonników uczyło, gdy innych 11 obsługiwało parafję. Tu były studja teologiczne, na które w r. 1825 uczęszczało 11 kleryków, oraz nowicjat, z 3 nowicjuszami i 5 braci. 8) Stawiska (w Łomżyńskiém) miały od r. 1585 kośc. drewniany śś. Jana Chrz., Jędrzeja Ap. i Katarzyny, wystawiony przez Jędrzeja Węgierskiego, dziedzica wsi tejże, w parafji Poryte, obsługiwany przez kapelana. Gdy blisko w sto lat kościół ten ruiną groził, a wreszcie r. 1657 przez Szwedów spalony został; gdy nadto dobra Stawiska przeszły na własność Fortunata Zamojskiego, łowczego ziemi łomżyńskiej, który je na miasto zamienił i Fortunatowém przezwał, tenże postanowił osadzić tu fran., co i spełnił ok. r. 1688. Kaplica i dom oddane zakonnikom zgorzały wkrótce, a fundator wystawił kościół drewniany św. Fortunata i klasztor na 12 księży, dając na to i uposażenie 1697 r. Zamyślał Zamojski wymurować kośc. i kl., lecz gdy śmierć zamiar jego przerwała, nastąpiło to dopiero r. 1788, w którym zakonnicy budowę rozpoczęli i, z powodu czasowych okoliczności, ciągnęli do 1822 r. Klasztor ten, należący do prowincji litewskiej, od r. 1807, po utworzeniu księstwa Warszaw., do prowincji polskiej przyłączony został (Pam. R. M. VIII, 193). III. Kustodja kowieńska z 7 klasztorami, 1) Kowno (Cau-