istnienia, sprowadzono bernardynów, a potém reformatów i kapucynów. R. 1239, za jenerała Haymona i Pap. Grzegorza IX, nastąpił podział zakonu na prowincje. Polska złączoną została z krajem Czeskim, któremu przed nią pierwszeństwo w nazwaniu oddano. Tuorimirus, rodem czech, przewodniczył naówczas, jako drugi prowincjał. Piąty z rzędu prowincjał Bogusław, obrany r. 1247, zmienił napis pieczęci, przekładając w nim Polskę nad Czechy, do czego podał za powód szybko wzrastającą w Polsce liczbę klasztorów. Pod następnym prowincjałem, Idzim, nastąpiła kanonizacja św. Stanisława bpa i męcz. r. 1253, przez Innocentego IV ogłoszona w Assyżu, w kościele franciszk. Tenże Papież na opowiadanie Ewangelji wysłał do Persji i Tatarji Benedykta z Wielkopolski i Jana de Piano (ob. Carpino), franciszkanów, (Wiszniewski, Historja literatury polskiej II, 208). Za nimi wielu innych zakonników naszych poszło do niewiernych. Mimo tego szacunku i znaczenia, jakie sobie fran. polscy krwawemi zasługami wyrabiali u Stolicy św. i u obcych prowincji, musiały powstać przeciw nim glosy niechętnych i zazdrosnych, jeśli Daniel, siódmy prowincjał, obrany r. 1256, dawny porządek w napisie pieczęci przywrócił, i takowy utrzymał się wtedy nawet, gdy się Czechy osobną stały prowincją. R. 1260, na kapitule w Narbonie, św. Bonawentura, jako jenerał, zrobił nowy podział zakonu na prowincje, przyczem Czechy z Polską utrzymał, naznaczając im 31 miejsce, a razem dał im kommissarza i disquisitor’a jeneralnego, w oso. bie o. Alana, który zebrał zakonników z Czech i Morawji do Pragi, a z Polski do Wrocławia, i radził nad sprawami prowincji. Wkrótce św. Bonawentura na kapitule w Pizie, r. 1263 odbytej, naznaczył prowincjałem Piotra Basztyna, który był z rzędu ósmym, a pierwszym z przysyłanych od władzy wyższej. Tym sposobem prowincja Czech i Polski na czas jakiś pozbawioną została prawa wolnego wybierania zwierzchnika, z powodu że w ciągu 24 lat poprzednich przywilej ten był dla niej szkodliwym i więcej prywatnym tylko interesom służył. Na tejże kapitule, za wpływem o. Alana, kustodję Morawji przyłączono do Austrji, a kustodję budyszyńską do prowincji saskiej, co wcale niekorzystnie oddziaływać mogło na narodowość słowiańską. Szczęściem, niedługo rzeczy w tym stanie pozostawały; bo zaraz na kapitule jener. w Paryżu, 1266 r. odbytej, gdzie św. Bonawentura naznaczył dziesiątym pro wincjałem o. Gamfreda, obiedwie kustodje, morawska i budyszyńska, czesko-polskiej prowincji powrócone zostały. Zaledwie jednak te nieporozumienia z obcymi ustały, aliści nowe w łonie samej prowiucji się tworzą. R. 1268 Czesi i Polacy spierają się z sobą i do jawnej niezgody przychodzi. Prowincjał, stojący po stronie naszych, zostaje od Czechów opuszczony, a ci, zebrawszy się w Pradze na Zielone Świątki, samowolnie robią sobie wikarym Jakóba Diedonis i posyłają do Stolicy Apost. zaskarżenie. Gamfred tymczasem, nie zważając bynajmniej na dąsanie się Czechów, odbył z Polakami kapitułę, do której wkrótce przybył kommissarz jeneralski i pojednał strony zwaśnione. Jakie przecież, mimo tej pozornej zgody, nieporządki jeszcze być musiały, wnosić można ztąd, że św. Bonawentura, dla ukarania niespokojnych, na kapitule jeneralnej w Assyżu 1269 r. przyłączył kustodję krakowską do prow. węgierskiej, a budyszyńską do saskiej, co trwało do r. 1272, w którym, na kapitule w Pizie, tenże św. Bonawentura naznaczywszy prowincjałem o. Mikoła-
