VI p. I p. 1039); 2) r. 1105 pod prezydencją Papieża Paschalisa II, przeciwko tamecznemu biskupowi Rajnerjuszow i (ob. Ughelli p. 77, nie 'Fluencjuszowi, jak podaje wielu), nauczającemu, że Antychryst już narodził się (Harduin VI p. 11 p. 1877 sq.; Mansi, Suppl. Concil. II 217); 3) sobór powszechny 1439 (ob. wyżej p. 321); 4) sobór prowincjonalny r. 1517 (Ughelli p. 183), za arcybpa Juljusza Medici, dla reformy duchowieństwa (Mansi, Suppl. V p. 407). Dekret o prawach juryzdykcji kościelnej w Benedicti XIV, De Synodo dioeces. lib. IX cap. 9 n. 13. 5) Synod prowincjonalny r. 1518, zatwierdzony przez Papieża Leona X. Dekret o administrowaniu sakramentu pokuty w Bened. XIV op. c. l. XI c. 11 n. 6. 6) 1563 za arcybpa Antoniego Altovita (Ughelli p. 188, Bened. XIV op. c. IX 9, 13); 7) sobór prowincjonalny dla reformy duchowieństwa i ludu, za arcybpa Piotra Niccolini 1632—51 (Ughelli p. 192). Synody djecezjalne były: 1) r. 1139 (Ughelli p. 92, 93, a nie 1140, jak podaje Walch) za biskupa Gofreda, przeciwko nadużyciom; 2) 1508 za Kosmasa de Pazzi (Bened. XIV op. c. IX 9, 13); 3) 1589 za Aleksandra Medici (ibid. l. XI c. 4, n. 3); 4) za Aleksandra Marcjusza Medici, 1605—1630. Za tego arcybiskupa zbierało się wiele synodów (Ughelli p. 191). 5) Za Franciszka Nerli, 1652—1670, były cztery synody djecezjalne. O synodzie r. 1666 ob. Bened. XIV, De syn. dioec. IX 9, 13. Nakoniec 6) 1710 za arcybpa Gherardesca (akta jego zostały oddzielnie wydane) i 7) 1732 za arcybpa Józefa Martelli; o obudwóch ob. Bened. XIV op. c. IX 9, 13. Przed wyniesieniem na metropolję (r. 1420) Florencja należała do prowincji rzymskiej (Bened. XIV op. c. IV 8, 8). Obecnie arcybiskupstwo ma przeszło 80 parafji, 416 kościołów i w r. 1864 miało od 200 do 230,000 wiernych. Kapituła katedralna w pomienioym roku miała 5 dygnitarzy, 38 kanoników i 60 księży chóralnych; w seminarjum arcybiskupiem było 100 alumnów. Kompetencja arcybiskupa wynosiła w XV wieku 1,500 florenów. Obecnie jest ona wyższą o 41 fl. Miasto liczyło r. 1860 mieszkańców 115,701, pomiędzy którymi 1,000 żydów, zamieszkujących swoje osobne Ghetto. Klasztorów liczono w niém w przesłym wieku 90; później przybyło ich kilka. Kościołów ma 172, pomiędzy temi zasługują na szczególną uwagę: najprzód katedralny Sta Maria del Fiore. Dawna katedra San Giovanni Baptista, o której mówiliśmy wyżej, stoi tuż obok, znana pod nazwą Battisterio; zajmuje ona niepoślednie miejsce w dziejach sztuki, jako jeden z najdawniejszych i najpiękniejszych pomników budownictwa Lombardów, szczególniej zaś przez swoje spiżowe wrota. Kiedy ze wzrostem miasta okazała się ona za małą, zaczęto budować nową, poświęconą ś. Reparacie, pod kierunkiem Arnolfa di Lapo. R. 1294 senat rozkazał ją powiększyć, według nowych planów, i tak powstała katedra teraźniejsza, jedna z największych i najwspanialszych we Włoszech. San Lorenzo, z kaplicą Medyceuszów, mistrzowskie dzieło sztuki. Santa Anunziata, z cudowym obrazem Zwiastowania Najśw. Panny. Florencja od najdawniejszych czasów czciła św. Jana Chrzciciela za swego patrona, i jej dawne monety są z wyobrażeniem tego świętego. Dante nazywa swoich współobywateli „Ovile di San Giovanni“ (Parad. 16). Kościół katedralny, oprócz Najśw. Panny, uznaje za swoich patronów: św. Zenobjusza biskupa, św. Reparatę i św. Antonina. O dziejach świeckich Florencji, pisali między innymi: Malespini, Villani, Machiavelli, Ammirato, Aretinus, Scala. Pierwotnie do prowincji florenckiej należały tylko 2
