krzyża przybity, czy też powieszony głową na dół, następnie ukamienowany. Najbliższe czasów apostolskich świadectwa mamy od Papjasza (ob.) i od Polykratesa (ap. Euseb. Hist. Eccl. III 31, 39). Papjasz był rodem z Hierapolis i opowiada, że znał 3 córki św. Filipa Apostoła, które w dziewictwie doczekały się późnego wieku: z tych jedna żyła w Efezie, dwie zaś w Hierapolis, i że ojciec ich (św. Filip) umarł w Hierapolis. To samo Podaje Polykrates (ap. Euseb. H. E. V 24), żyjący w drugiej półowie II w. Co jeżeli jest prawdą, tedy greckie Menaea mylnieby podawały, że św. F. był bezżennym. Podania inne o tym św. ob. Bolland. l. c. cf. 6 Jun. i Append. Maj. t. VII n. 19. O apokryficzynych dziejach św. F’a ob. tej, Enc. I 329. Co do relikwji św. F’a, bezimienny autor, żyjący za Jana, bpa florenckiego († 1230 r.), opowiada w Translatio brachii S. Philippi (ap. Bolland. 1 Maj.), że cesarz grecki Manuel Komnen, gdy wydawał córkę swoją Marję (1167 r.) za Amalryka, brata Baldwina III, króla jerozolimskiego, darował jej jedno ramię św. F’a. Od niej dostał tę relikwję Monachus, patrjarcha jerozolimski (od r. 1194), i umierając, przekazał to kościołowi św. Jana Chrz. we Florencji, zkąd sam Monachus pochodził i dokąd też rzeczywiście ta relikwja sprowadzoną została 1204 r. X. W. K.
Filip, św. (6 Czerw.), jeden z pierwszych 7 djakonów w Jerozolimie (Act. 6, 5), wysłany przez Apostołów na opowiadanie Ewangelji w Samarji (ib. 8, 5.. cf. Constit. Apost. VI 7). Dzieje apost. wspominają jeszcze o nim, że ochrzcił eunucha Kandaki królowej Etjopji (ob. wyżej str. 91) i że miał swój dom w Cezarei palestyńskiej (Act. 21, 8). O śmierci jego nie wiadomo: według podań greckich, był bpem w Tralles i tamże umarł; podług łacińskich — w Cezarei (ob. Bolland. Acta ss. 6 Jun.). Być może, podanie o małżeństwie i córkach św. F’a Apostoła odnosi się do F’a djakona, bo św. Łukasz (Act. 21, 9) tego ostatniego mieni ojcem 4-ch córek, słynących darem proroctw; Papjasz zaś Polykrates i Kajusz, jak nadmieniliśmy, mówią, że córki św. F’a Apostoła także miały dar proroctwa. X. W. K.
Filip Neri (Nerius), święty (26 Maja), założyciel kongregacji oratorjanów (ob.), albo po naszemu filipinów, jedna z najznakomitszych postaci w szeregu świętych. Ur. 21 Lipca 1515 we Florencji, z rodziców i rodem i pobożnością znakomitych: Franciszka Neri i Lukrecji Soldi. Od urodzenia prawie objawiały się w nim znaki przyszłej jego świętości, Pięcioletniem jeszcze pacholęciem zadziwiał wszystkich, nietyle jeszcze rzadką bystrością umysłu, ile raczej dziwną w tak młodym wieku pobożnością i cnotą, którą się odznaczał między rówiennikami swymi i we wszystkiém dla nich był wzorom. Szczególną też miał miłość u wszystkich, i arcybiskup florencki Antoni Altorito, jak również nauczyciel jego, znakomity czasu swego filozof Cezary Jacomello, nie zwali go inaczej, jak dobrym Filipem, il buon Filippo. Ojciec jego, straciwszy w pożarze prawie cały majątek, oddał go w opiekę jednemu z krewnyćh swoich, bogatemu kupcowi florenckiemu, stale mieszkającemu w San Germano, miasteczku położoném u stóp góry Kassynu, w królestwie Neapolitańskiém. Krewny ten, sam bezdzietny, chciał Filipa, mającego wówczas już 18 lat, przybrać za syna i zapisać mu cały swój majątek; zaczém i usiłował przyuczyć go do form i obyczajów wielkiego świata, w którym, jako potomek szlacheckiego rodu i jako pan wielkiej fortuny, tak wysokie miał zająć stanowisko. Ale serce Filipa całe było zwrócone ku niebu: nieraz uchy-
