Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 370.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
359
Filadelfja.

z woli bpa corocznie przy Kubrycelli pomieszczano katalog zmarłych kapłanów, z poleceniem, aby księża diecezjalni odprawili jednę Mszę św. za każdego zmarłego współbrata, a Pap. Klemens XIII w d. 80 Kwietnia 1765 r. tym Mszom dał przywilej ołtarza na zawsze służący. Nietylko więc przy ogólnie uprzywilejowanym, lecz przy każdym innym ołtarzu odprawiane Msze św. za dusze kapłanów djec. łucko-brzeskiej mają odpust dołączony. — W djecezji przemyskiej założył filadelfję bp Maciej Janina. Po dziewięciu latach istnienia konfraternji w Pilźnie, założył on ją także w dekanacie rzeszowskim i tyczyńskim (r. 1419), miejscach pobliskich djecezji krakowskiej. Pierwszymi promotorami filadelfji byli tu: Maciej de Słocina, Mikołaj Laurini de Chmielnik, Andrzej de Boreki Wacław de Łąka plebani. Konfraternia oddana opiece Ducha św. i N. M. Panny, posiedzenia odbywała cztery razy na rok; na każdém takiém zgromadzeniu śpiewano uroczyście trzy Msze, t. j. o N. M. Pannie, za zmarłych i o Duchu św. Konfratrzy byli obecni na nich, trzymając w ręku świece gorejące. Po pierwszej Mszy następowała processja, dalej Msza za zmarłych, z krótką przemową, obejmującą zachętę do modlitwy za zmarłych; a po Mszy o Duchu św. narada w interesach brackich. Do stowarzyszenia przyjmowano kapłanów i świeckie osoby, lecz z obojga stanów tych tylko, co używali dobrej opinji. Powinności i organizacja konfraterni podobna do innych. Bp przemyski Maciej Janina, potwierdzając filadelfję w dzień Nawrócenia św. Pawła Ap. 1419 r., nadał 40 dni odpustu braciom za uczęszczanie na brackie nabożeństwa i pogrzeby, pozwolił im w potrzebie obierać sobie spowiednika, którem u nadaje władzę rozgrzeszania od grzechów, sobie zastrzeżonych. Filadelfja rozeszła się pocałej djecezji. Niezadługo (1440 r.) bp przem. Piotr Chrząstowski zatwierdził ją dla dekanatu sanockiego, o czém ks. Adam Murzyński wydał książkę pod tyt. Libellus continens Erectionem Indulgentias et Statuta Archi-Confraternitatis Sacerdotalis in districtu Sanocensi (Leopoli 1668 fol.); oraz dla dekan. krosnowskiego 6 Lut. 1448, i łańcuckiego 5 Grud. 1450 r. W Samborskim i nowomiejskim (neomestrensis) dekanacie erygował je bp Stan. Sarnowski 8 Lut. 1668 r.; w leżajskim bp Andrzej Szołdrski na synodzie 26 Sierp. 1636; w dynowskim bp Jan Wężyk 5 Kwiet. 1621: ten właściwie zreformował tylko; bo już za bpa Chrząstowskiego istnieć tu ona poczęła; w dek. przemyskim, jarosławskim i prudnickim zaprowadził filadelfję bp Stan. Zbąski 30 List. 1688. Początkowo ustawy konfraternji w tych dekanatach miały pewne odmiany, lecz potém bp Andrzej Szołdrski polecił im reguły filadelfji w Sanoku i Krośnie, które stały się tak dalece powszechnemi, że je przyjęły nawet najstarożytniejsze stowarzyszenia w Rzeszowie i Tyczynie. Następnie bp Wacł. Hier. Sierakowski 1 Wrześ. 1760 r. na całą djec. przemyską wydał nową ustawę dla bractwa kapłańskiego, reformując je w ten sposób, iż zarządzać niem miało trzech przełożonych, każdy w swym archidjakonacie (przemyski, jarosławski i brzozowski), czyli jeden nad czterema dekanatami, obrany wolnemi głosy spółbraci na dożywocie; bp ten przepisał także czas i miejsce na kongregacje konfraternij, oraz inne jeszcze przepisy, godne jego gorliwości i mądrości pasterskiej. Dekret cesarza Józefa II z 28 Wrześ. 1782 r., kasujący wszystkie bractwa i stowarzyszenia kościelne, zniósł i starą filadelfję kapłańską w djec. przemyskiej (ks. Pawłowski, Premislia sacra p. 83, 591, 622 i n.). Pod koniec r. 1873