się dawniej Acuzio, Acuziano, a później monte Acufiano), na drzewie malowany, jakoby przez św. Łukasza, a przyniesiony tam przez założyciela klasztoru Wawrzyńca. Cf. Vincenzo Bini, Cenni storici sulla sacra ima gine di Maria Vergine che si venera nella chieza abbaziale di Farfa e sulla sua coronazione, Roma 1870. O samym klasztorze, z którego archiwów bardzo wiele korzystali historycy włoscy, cf. Giuseppe Marocco, Istoria del celebre imperial monisterio farfense, Roma 1834; Marino Marini, Serie cronologica degli abbati del m onisterio di Farfa, ib. 1836.
Farinacci Prosper, ur. 30 Paźd. 1554 w Rzymie, adwokat, a następnie prokurator, odznaczył się surowością, jakkolwiek dla siebie nader miał być pobłażliwym. Papież Klemens VIII, robiąc alluzję do jego imienia, miał o nim powiedzieć: „Mąka (farina) jest wyborna, ale wór, w którym się ona znajduje, nic nie wart.“ Um. w Rzymie 30 Paźd. 1618. Dzieła jego, wydane razem w Anvers w 13 t. in-f. 1620 r. i n., są wysoko cenione przez prawników; zawierają one: Decisiones Rotae; Rotae novissimae; Repertorium judiaiale; De haeresi; Praxis criminalis; Succus praxis criminalis. N.
Farlati Daniel, ur. 1690 r. we Frioul, do jezuitów wstąpił w Bolonji r. 1707. R. 1722 przez zwierzchność zakonną dodany został do pomocy o. Filipowi Riceputi i z nim przez 20 lat zbierał materjały do historji kościelnej Illirji. Zebrali około 300 vol. samych rękopismów. Tymczasem Riceputi umarł (1742); na F. więc spadł ciężar uporządkowania i użycia zebranych materjałów. Z nich on wydał Illyryci sacri tomus I—IV (Venet. 1751—1769). F. † 25 Kwiet. 1773 r. Następne tomy: V—VIII (Venet. 1775—1819) wydał o. Jakób Coleti (ob.). Dzieło to jest najważniejszśm źródłem do historji kościelnej krajów, wchodzących w skład dawnego Illyryku (ob.). Drugie dzieło Farlati’ego (Artis criticae inscitia antiquitatis, Venet. 1777) przeciw fałszywej krytyce nowożytnej, wydał także J. Coleti. De Backer, Bibliotk.
Farnowski Stanisław (Farnovius, także Farnesius), uczył się w uniwersytetach zagranicznych; socynjanin, oddzielił się od arjanów rakowskich 1568 r. i pod opieką Stanisława Mężyka, starosty sandeckiego, w Sądczu w szkole i w kościele naukę swoją ogłaszał, zaprzeczając Ducha św., a chrzest przez zanurzenie tylko ważnym uznawał. Napisał: Okazanie i sfałszowanie prawdziwej nauki, 1573; O znajomości i wyznaniu Boga zawzdi jednego, Stworzyciela wszystkich rzeczy i jednego Ducha Bożego, przez którego wołajom nawróceni: Ojcze, nauka wielka, święta i prawdziwa ze wszystkiego i samego Pisma św. dziwnie zebrana i stosowana. W której wszystkie przeciwników łapaczki, wikrenti i przymioty znacznie som witknione i mocnie zborzone, 1573, bez miejsca; Nauka prawdziwa o karności christjanskiej w zborze Syna Bożego prawdziwym według samego i wszystkiego przymierza Nowego zebrana i zstosowana porzondnie, 1573. Zwolenniczka nauki F’go, wdowa Zabawska, wydała swoim nakładem książkę do nabożeństwa przez niego ułożoną. Po śmierci F’go, stronnicy jego połączyli się z socynjanami. Cf. Bock, Historia antitrinitariorum i Hist, socinianismi prussici; Troschel, Die protestantischen Antitrinitarier, Heidelb. 1839, 1844.
Faryzeusze, Φαρισαῖοι, Pharisaei, przeciwstawiani zazwyczaj saduceuszom (ob.), jak gdyby to były dwie oddzielne, z łona narodu żydowskiego wyszłe i od niego wyosobione sekty. Faryzeusze wszakże, ściśle
