Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 265.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
254
Falconia. — Falkenstein.

mają za jedno z Anicją Faltonją Probą, matką trzech konsulów IV w. i z Valerją Probą Faltonją (Bahr, Gesch. d. röm. Lit, I Supplem. § 17); inni naszą Falkonję od dwóch ostatnich odróżniają (I. A. Fabric. Bibl. lat. med. s. v. Falconia). W każdym razie autorka centonu, o którym mówimy, pochodziła z rodziny konsularnej i pisała ok. r. 393. Cento jej w średnich wiekach był w wielkiem poważaniu, podobnie jak sam Wirgiljusz. Wydania: w Ausonii Peonii Epigrammata etc. (Venet. 1472), w Homerocentra, ed. L. H . Teucher (Lips. 1793), w Biblioth. PP. max., ed. Lugduni t. V s. 1218.., ap. Migne, Patrol, lat. t. 19, i in. X. W. K.

Falda, szata paplezka, długa, szeroka, biała, jedwabna, z długim szerokim ogonem, jak i za nim unosi dygnitarz dworu papiezkiego. Ubiór ten szerokością swoją ma oznaczać płaszcz chrześcjańskiej miłości bez granic Najwyższego Pasterza. Cf. M. Noel, Instructions sur la liturgie, t. I p. 336. X. S. J.

Faldystorz (faldistorium, fandistorium, falcistorium, facistorium, faldistolium, faldestolus, falsistorium), wedle jednych ma być wyraz zepsuty, pochodzący od fandistorium, t. j. locus fandi et perorandi, bo z siedzenia tego bpi przemawiają do ludu i do otrzymujących święcenia (Paris de Crassis lib. 1 c. 3); według innych, jest to wyraz włoski faldistorio, lub niemiecki fald-stuhl, w Ceremoniale faldistorium, t. j. krzesło składane, na jakiém biskup siada w czasie obrzędów, lubo i za klęcznik mu służy; pospolicie bowiem takowe krzesła czyli taborety bywają składane, dla łatwiejszego przenoszenia z miejsca na miejsce, i okryte materją koloru wedle czasu, albo też stosownie do ubioru celebrującego. W mniejsze uroczystości, w obecności legatów, albo też nie w swojej djecezji celebrując, biskup nie siada na tronie, lecz na faldystorzu. Ob. Caerem. Epp. w Indexie p. t. wyrazem. X. S. J.

Faleg (hebr. Peleg, Vulg. Phaleg), syn Hebera (Gen. 10, 25). Imię jego wywodzi Pismo ś., według powszechnie przyjętych przekładów, od podziału, że za jego czasów ziemia została podzieloną. Może się to rozumieć, albo: że za dni Falega nastąpiło rozejście się potomków Noego w różne strony od wieży Babel; albo o podzieleniu posiadłości między synów Hebera: że Heber począł dzielić swoje dziedzictwo, gdy tymczasem dawniej syn pierworodny dziedziczył wszystko, a inni, jeśli chcieli być niezależnymi, musieli zdobywać sobie ziemię gdzieindziej. Inni utrzymują, że Gen. 10, 25. należy tak przełożyć: „...Phaleg iż we dni jego kanały kopano na ziemi...“ Według etymologji assyryjskiej palga znaczy kanał, podobnie jak greckie pallacopas. Być może, iż w Mezopotamji, gdzie przebywali przodkowie Abrahama, peleg miał znaczenie kanału; przechowało się ono nawet w hebrajskim języku, gdzie palge-maim (decursus aquarum. Psal. 1, 3), peleg (rzeka. ibid. 65, 10 hebr.), phileg (dedit cursum imbri. Job. 38, 25. cf. Psal. 119, 136. 46, 5. Isai. 30, 25) znaczą coś bardzo bliskiego z kanałem. Kanalizacja zresztą Mezopotamji była dosyć ważną rzeczą, aby od niej otrzymał Faleg swoje imię; przez nią też ziemia się przecina (dzieli), więc i wywód tego imienia od podziału (hebr. palag, divisit) nie jest bezzasadnym. Cf. Revue des quest. hist., Paris 1873, Avril s. 435. X. W. K.

Falkenstein Jan Henryk, ur. 1682 na Szląsku z rodziców protestanckich, uczył się w niemieckich i holenderskich uniwersytetach; od 1715 był prodyrektorem akademji w Erlangen, r. 1718 wrócił na łono