Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 258.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
247
Fabiani. — Fabrycjusz.

tych pańskich (Kalisz 1790, 2 v.); Kazania na niedziele całego roku, na nowo wydane przez X. Jakuba Czogałłę i X. August. Borowskiego, Raciborz 1807, 1 v.; ibid. 1847, 2 v.; ib. 1851; wyd. przez ks. J. Czogałłę 1 ks. Eug. Borowskiego, Brodnica t. I 1865.

Fabri Honorat, ur. ok. r. 1607 w djecezji Belley, we Francji, do jezuitów wstąpił r. 1626, wykładał filozofję i nauki matematyczne w Lyonie, powołany potém na wielkiego penitencjarza do Rzymu, tamże † 1688 r. Pisał gruntownie w różnych przedmiotach: dzieła teologiczne: Una fides Ecclesiae Romanae contra indifferentes hujus saeculi (Dilingae 1657); Tithanophilus seu Dialogus de opinione probabili (Romae 1659); Hermanni Conringii Concussio excussa (August. Vindel. 1654, napisane przeciw dziełku „Concussio fundamentor. fidei pontificiae“. Helmstad, 1654, w którem Conring zbijał nieomylność soborów powszechnych); w obronie zakonu: Apologeticus doctrinae moralis Societatis Jesu, in qua varus tractatibus diversorum auctorum opuscula confutantur (Lugdun. 1669, 2 cz. w 1 v.; ed 2-a Colon, 1672 f.), pod pseudonimem Bernarda Stulrock: Notae in notas Willelmi Wendrockii (Petri Nicole), Colon. 1659, i Ludovici Montaltii Epistolares libelli ad provincialem refutati, ibid. 1660; dzieła filozoficzne, matematyczne i przyrodnicze: Philosophia universa in breve compendium redacta (Lugd. 1646 f.); Metapbysica demonstrativa sive scientia rationum universalium ex praelectionib. P. H. Fabri excerpta (ib. 1648); Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, marini aestus nova causa proponitur, necnon aquarum et Mercurii supra libellam elevatio exammatur (ibid. 1665); Opus geometricum de linea sinuum auctore Antimo Farbio (Romae 1659); Synopsis optica (Lugd. 1667); Physica (ib. 1669); Synopsis geometrica (ib. eod. an.), i w. in., o których ob. De Backer, Biblioth.

Fabricy (czyt. Fabrisi) Gabrjel, dominikanin, uczony, gorliwy kapłan, ur. 1725 r. w St.-Maximin, w Prowancji, ok. r. 1760 przeniósł się do Rzymu; tamże † 1800 r. Napisał grntowne dzieło, należące do krytyki biblijnej, p. t. Des titres primitifs de la révelation, ou Considérations critique sur la pureté et l’integrité du texte original des livres saints de l’Ancien Testam., Rome 1772, 2 v. in-8. W dziele tém podaje także projekt nowego krytycznego wydania oryginalnego tekstu Biblji; na czynione zaś sobie zarzuty przez Rondet’a (Observations sur l’ouvrage du R. P. Fabricy) i in., F. odpowiedział bezimiennie p. t. Lettres d’un romain à M. F. de Villeroy, en reponse aux Observations de M. L. E. Rondet (Rome 1774). Wydał nadto Pamiętniki do historji oo. Ansaldi, Mamachi, Patuzzi i in. Ob. Mémoires pour servir à l’hist. eccl. pendant le 18 siècle, Paris 1816 t. IV s. 587. X. W. K.

Fabrycjusz (Fabricius), nazwisko wielu uczonych, z których wspominamy tylko następnych: 1. F. Jan, ur. w Altorf 1644 r., syn pastora lutersk. z Norymbergi, podróżował wiele, a następnie został profesorem teologji w Altorf, a od 1699 w Helmstädt. R. 1704 wydal Consideratio variarum controversiarum cum atheis, gentilibus, judaeis, muhamedanis, socinianis, anabaptistis, pontificiis et reformatis. W 2 wydaniu 1715 r. ograniczył się do spornych punktów pomiędzy protestantami a katolikami. Dzieło to napisane uczenie i z niepospolitém na owe czasy umiarkowaniem, czém tyle katolicy byli ucieszeni, ile protestanci rozgniewani. Z tego powodu musiał 1709 r. podać się do dymisji. Um. 1729 r.