Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 087.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
76
Estella. — Ester.

Ferrera w historji Hiszpanji, nie podają, aby E., jak to twierdzi Miraeus (De script, saec. XVI), był biskupem.

Estery (Esther) księga biblijna. 1) Treść. 2) Źródła i powaga tej księgi. 3) Tekst oryginalny i przekłady. 4) Autor. 5) Wiarogodność księgi E. 6) Kto jest Asswerus? 7) Czy jest Kserksesem? 8) Historja Estery musi być wcześniejszą od Kserksesa i Cyrusa. 9) Prawdopodobniej Asswer jest Astjagesem, królem medo-perskim. 10) Autentyczność części deuterokanonicznych w księdze E. i powaga ich w Kościele. 11) Pozorne sprzeczności między częściami deutero i proto-kanonicznemi, i inne zarzuty. Kommentarze. § 1. Pod tytułem Estery znajduje się w Biblji księga, złożona z 16 rozdziałów, której treść następująca: Król Asswerus, który panował od Indji do Etjopji i miał stolicę swoją w Suzie, w 3 roku panowania sprawił wielką ucztę satrapom perskim i medyjskim i całemu miastu Suza; żona zaś jego, królowa Vasthi, częstowała kobiety w pałacu (1, 1—9). Pod koniec tej uczty, trwającej przeszło 6 miesięcy, Asswer chciał przedstawić zgromadzonym biesiadnikom żonę; lecz gdy ta odmówiła, król, za radą przybocznych „7 książąt perskich i medyjskich,“ oddalił ją od boku swego i wydał rozkaz do wszystkich ziem królestwa, aby żony były podległemi mężom swoim (1, 9—22). Wkrótce jednak król począł żałować Vasthi: dworzanie, chcąc rozproszyć smutek królewski, wyszukali dla niego w Suzie piękną żydówkę Edissę (hebr. Hadassa, myrta), której drugie imię było Esther (z persk. sitareh, gwiazda, szczęście). Estera wcześnie straciwszy rodziców swoich, pozostawała w Suzie na wychowaniu u stryja swego Mardocheusza (Mardochai) „syna Jair, syna Semei, syna Cis, z pokolenia Benjamina, który był przeniesiony z Jeruzalem wtedy, gdy Nabuchodonozor, kr. babil., przeniósł był Jechonjasza, króla judzkiego“ (r. 598 przed Chr. Esth. 2, 1—7. cf. 11, 4. IV Reg. 24, 15). Estera spodobała się królowi; z polecenia zaś Mardocheusza nie mówiła nikomu o pochodzeniu swojem (Esth. 2, 10). Król uczynił ją pierwszą żoną swoją i uroczyście poślubił (2, 17—19). Mardocheusz codziennie przybywał pod pałac, żeby się dowiedzieć o jej zdrowiu (2, 11. 21). Razu pewnego podsłuchawszy, jak dwaj rzezańcy zmówili się na życie króla, oznajmił o tem Esterze, a ta opowiedziała królowi, z nadmienieniem, że tę wiadomość ma od Mardocheusza. Po dokładniejszem zbadaniu, przekonano się o spisku: winni zostali śmiercią ukarani, a cały ten fakt, wraz z imieniem Mardocheusza, zapisano do historji królewskiej (2, 19—23). Tymczasem Aman (Haman), pierwszy minister królewski, urażony na Mardocheusza, iż przed nim „nie klękał, ani mu się kłaniał,“ jako czynili inni, zamierzył zgubić wszystkich żydów, w państwie Asswera będących. Aman oprócz tego miał rodową nienawiść do żydów: pochodził on bowiem od Agaga, owego króla Amalecytów, którego Saul zwyciężył, a Samuel zabił (I K ról. 15, 33). Aman więc chciał teraz korzystać ze swego wpływu u króla, aby dogodzić swej zemście. W 12 r. panowania Asswera, w mcu Nisan (Marzec), rzucił on losy (hebr. pur, licz. mn. purim), aby wybrać miesiąc, w którym mają być żydzi wytępieni. Los padł na ostatni miesiąc roku żydowskiego (Adar, Luty). Z tém postanowieniem udał się Aman do króla i od niego wyjednał rozkaz d. 12 mca Nisan, aby w d. 13 mca Adar wszyscy żydzi zostali zabici i majętność ich zabrana (13, 1—7). Edykt takowy rozesłany został po wszystkich powiatach i przybity na ulicach miasta Suzy