prześladowania róźnowierców, obrał drogę pośrednią, niemniej szkodliwą, niemniej przeciwną zasadom nauki Chrystusa: wszystkie bowiem żydowskie dzieci, nie mające 14 lat życia, miały pozostać w Portugalji i przyjąć chrystjanizm. Środek ten wywołał ciężką rozpacz między Żydami, którzy zabijali własne dzieci, rzucali je do studzien, aby uniknąć przymusowego nawracania. Z początku wyznaczono trzy miasta portowe, zkąd Żydzi mogli się przenosić do obcych krajów, później jedną tylko Lizbonę. Prześladowani gromadnie do stolicy dążyli, lecz pomimo to znaczna ich część nie zdołała przed terminem wsiąść na okręty. Ostatnim więc jedno z dwojga pozostawało do wyboru, albo ochrzcić się, albo pójść w niewolę. Król łudził się nadzieją, że synowie tych, którzy siłą zostaną nawróceni, przywiążą się do nowej religji i będą dobrymi chrześcjanami. Zdawało mu się, że tym sposobem tysiące dusz, w błędzie pogrążonych, ku niebu poprowadzi. Dla wyjaśnienia sobie smutnego faktu nie należy zapominać, że E. panował w czasach, bliskich tej epoki, kiedy monarchowie, niby sprawie Kościoła służąc, uzurpować sobie zaczęli władzę nad sumieniem poddanych. Jak E. postąpił sobie względem Żydów, tak podobnie później Elżbieta, królowa angielska, postępowała względem katolików. (Höfler), N.
Emmaus, nazwa kilku miejscowości w Palestynie, z których dwie wspomniane w Piśmie św.: 1. wioska o 60 stadjów, t. j. o 1½ mili odległa od Jerozolimy (Łuk. 24, 13. Cf. Joseph. Bell. jud. VII 6, 6). Podług dawnego podania, to E. leżało w pobliżu dzisiejszego El-Kubeibeh, gdzie jeszcze dotąd stare leżą ruiny. — Dalej ku zachodowi leżało 2 miasto E., dziś Amwas, 10 mil rzymskich na wschód odległe od Lyddy, przy wejściu do doliny Sephela; Judasz Machabejczyk odniósł tam świetne zwycięztwo nad Syryjczykami (I Mach. 3, 40. 57—59; 4, 8..); Bachides (ob.) ufortyfikował to miasto (I Mach. 9, 50. Jos. Antt. XIII 1, 9); Rzymianie zdobyli je (Jos. Antt. XII 11, 2) i spalili (ib. XVII 10, 9); podniosło się jednak potem i zostało stolicą toparchji tegoż nazwiska. W III w. prefekt, a zarazem kronikarz Julius Africanus zaproponował, aby to ojczyste jego miasto na pamiątkę zwycięztw, odniesionych przez Rzymian za Tytusa, nazwanem zostało Nikopolis (Chronic. pasch. ad a. 223); pod tém też nazwiskiem znane jest później to miasto biskupie w historji kościelnej. — 3. Inne E. leżało w pobliżu Tyberjady (Jos. Antt. XVIII 2, 3), prawdopodobnie jest to dawne Chammath (Jos. 19, 35). Nazwa E. widocznie od המם pochodzi zapewne od gorących źródeł, jakie się z pewnością znajdowały przy tej ostatniej miejscowości, a być może, że i przy dwóch poprzednich. Błędne zdania co do położenia tych miejsc, wytknął i sprostował już Reland, Palaestina, l. II c. 6 i l. III pod Ammaus i Emmaus. (Bernhard).
Emmeram (Emmerammus, Haimeram, Heimeran, Hemmeram), św. (22 Wrz.), żył w pierwszej połowie w. VII; ur. się, według Aribona (ob.) jego bjografa, w Poitiers (Pictavium), w Akwitanji; nowsi historycy bawarscy niesłusznie za miejsce urodzenia wskazują Pettau (Petavio) W Styrji. Aribo pisze, że E. dla swej pobożności i nauki wybrany został na biskupa w Poitiers. Lecz bollandyści (Comment, praev. ad vitam S. Emmer. § 2. n. 26—41 w Acta SS. Septemb. VI 474) i Herman Schöliner w swojej rozprawie o ojczyźnie, biskupstwie i męczeństwie tego świętego (ob. Westenrieder, Beitrüge t. II), dowodzą że E’a nie ma w dawnym
