go, co w oczach ludzkich jakąkolwiek stanowi ujmę, sprawia obrzydzenie i wstręt, lub co jest przypomnieniem jakiego występku (Cf. Deut. 12, 15. 15, 22. 21, 5). Lepiej się ta rzecz wyjaśni z przeciwnej strony, gdy wystawimy przepisy zakonu mojż. o nieczystocie. Nieczystemi były: I. Zwierzęta czworonożne, które nie przeżuwają (np. świnia), albo przeżuwają wprawdzie, lecz nie mają rozdzielonych kopyt (np. zając, Lev. 11, 3—7. 20); ryby niemające łuski ani skrzeli (ib. w. 9—12); niektóre gatunki ptaków, mianowicie drapieżne, wyliczone w Lev. 11, 13—19. i Deut. 14, 11...; owady nie mające tylnych nóg dłuższych (jak ma np. szarańcza) i wszelkie płazy, mniej lub więcej obrzydliwość sprawiające (Lev. 11, 21—23. 41—42). Stworzeń tych nie wolno było wcale używać na pokarm. II. Wszelka padlina (Lev. 11, 24. 27. 28. 31. 39. 40): ktoby się dotknął padliny, stawał się nieczystym aż do wieczora (ib.). III. Trup człowieka czynił więcej jeszcze nieczystym: ktoby się go dotknął, stawał się nieczystym przez 7 dni; tak samo namiot, w którym trup spoczywa, wszystkie w nim naczynia, nie mające nakrycia, i sprzęty; każdy, kto wchodził do tegoż namiotu przed jego oczyszczeniem (Num. 19, 14—16). Człowiek stawał się nieczystym nietylko przez dotknięcie się rzeczy nieczystej (Num. 19, 22), lecz w niektórych stanach chorobliwych i w ogóle we wszystkich okolicznościach z rodzeniem mających związek, a mianowicie: a) wszelka copula carnalis czyniła nieczystym mężczyznę i niewiastę, po obmyciu się aż do wieczora (Lev. 15, 16—18); b) niewiasta, cierpiąca zwykłą chorobę miesięczną, stawała się nieczystą przez 7 dni; ktoby z nią w tym czasie spółkował, stawał się także przez 7 dni nieczystym; c) mężczyzna cierpiący fluxum seminis, — niewiasta zaś cierpiąca upływ krwi dłuższy, niż zwykły miesięczny, byli nieczystymi przez cały czas choroby i po wyzdrowieniu jeszcze przez 7 dni: kogoby dotknęli w tym stanie, nie obmywszy się wprzód, czynili go nieczystym do wieczora. d) Niewiasta po urodzeniu dziecięcia podlegała dwojakiego rodzaju nieczystocie, większej i mniejszej: większa, po urodzeniu syna trwała przez 7 dni, po urodzeniu córki przez dni 14; przez ten czas ktokolwiekby się jej dotknął, pozostawał nieczystym, i nie wolno jej było uczęszczać do świątyni; mniejsza nieczystota położnicy zasadzała się na tém, że nie wolno jej było uczestniczyć w obrzędach świętych przez dni 33 po urodzeniu syna, a przez dni 66 po urodzeniu córki (Levit. 12, 1...). Prawo jednak to wyraźnie mówi o niewieście, quae suscepto semine pepererit (Lev. 12, 2). e) W chorobach skórnych (np. trąd. Lev. r. 13) pozostawał człowiek nieczystym także przez cały czas trwania choroby, a po wyzdrowieniu, dopóki nie został uznanym za czystego i nie złożył przepisanych ofiar. Nawet obrzędy niektóre sprowadzały nieczystotę: tak stawał się nieczystym aż do wieczora, kto oczyszczał mieszkanie po umarłym (Num. 19, 20. 21); wszyscy biorący udział w ofiarowaniu krowy czerwonej jako to: arcykapłan, ten który palił wspomnioną krowę i który jej popioły zbierał (ib. w. 7—9). Nieczystocie podlegały pokarmy i napoje do użytku ludzkiego służące, jeśli się zetknęły z jakimkolwiek przedmiotem nieczystym, np. padliną, i w takim razie należało je zniszczyć (Lev. 7, 19. 11, 3. 33); tylko woda w cysternie (ob.) lub inném zbiorowisku, i nasienie nieprzygotowane do siania, choćby się zetknęły z padliną, nie przestają być czystemi; lecz nasienie już zmoczone, po zetknięciu się z przedmiotem nieczystym, zaciąga
