potępił tłumaczenie Sarpi’ego, C. ogłosił rodzaj usprawiedliwienia swoich uwag r. 1744: Examen des defauts theologiques ou l’on indique les moyens de les réformer, Amst. in 12 (z początku bezimiennie), w którém przyjmując rolę przyjaciela prawdy, zawiadamia katolików, że ich teologowie z prostej i czystej nauki Kościoła natworzyli mnóstwo twierdzeń ciemnych, określeń bezużytecznych, trudnych technicznych wyrażeń; że zamiast wybrać naukę gruntowną z apostolskich, krytycznych i historycznych prac protestantów, sami narobili mnóstwo herezji. Nakoniec, ostatnią większą pracą Courayer’a było tłumaczenie na francuzki język Historji reformacji przez Sleidana (La Haye 1767—1769 3 t. in 4), pomnożone uwagami niedokładnemi, nieprzyjaznemi Kościołowi, † w Lond. r. 1776. (Haegele).
Coustant, v. Coutant Piotr, benedyktyn kongr. ś. Maura, ur. 1654 w Compiègne. W 18 roku życia złożył śluby zakonne. Nauki pobierał w Soissons, potém w Rheims, w szkołach benedyktyńskich. W opactwie ś. Germana (pod Paryżem) rozpoczął swój zawód literacki, pracując wspólnie z Martene’m i Durande’m nad wydaniem Opera s. Augustini (Paris 1679—1700, 11 t. f.); potém wydał krytycznie Opera s. Hilarii Pictavien. (Paris 1693 fol.). W r. 1693 ustanowiony przeorem w Nogent-sous-Coucy, wrócił do St. Germain ok. r. 1696, gdzie zajął się zebraniem listów papiezkich, od najdawniejszych czasów aż do Innocentego III, i materjały do pierwszych siedmiu wieków przygotował. Zaledwie jednak zdołał wydać pierwszy tom (Epistolae Romanorum Pontificum et quae ad eos scriptae sunt, a s. Clemente I usque ad Innocent. III, quotquot reperiri potuerunt, t. I ab an. Chr. 67 ad an. 440, Paris 1721 f.), śmierć go zaskoczyła 18 Paźdz. 1721 r. Ta ostatnia publikacja, owoc długich i żmudnych poszukiwań i porównywań, najwięcej mu zjednała sławy. Tekst listów papiezkich jest tu krytyczniejszym, niż w dawniejszych zbiorach soborów, dekretaljów i listów papiezkich, a historyczne objaśnienia Coustant’a jeszcze dziś są wielce cenione (ob. Maassen, Gesch. der Quellen d. Canon. Rechts. t. I s. LVII, Gratz. 1870). Pracę C-a chciał dalej prowadzić Szymon Mopinot, z tegoż zakonu (ur. 1685 r. w Reims, † 11 Pażd. 1724), lecz ani on, ani na jego miejsce wyznaczony do ukończenia tego dzieła Ursyn Durand, nic wydać nie mogli. Dopiero Andrzej Thiel, profesor liceum Hozjuszowego w Brunsbergu, z notatek C-a wydał: Epistolae Romanorum Pontificum genuinae, a s. Hilurio ad Pelagium. T. I, a s. Pelagio usq. ad s. Hormisdam (461—523), Brunsbergae 1868 (skończony 1871 r.) 8 maj. W dziełku Vindiciae manuscriptor. codicum a R. P. Germon impugnatorum (Paris 1706), Coustant bronił Mabillona (De re diplomatica); wydał nadto drugą obronę (Vindiciae veterum codicum confirmatae, Paris. 1715), gdy mu Germon na pierwszą odpowiedział. Ob. Le Cerf, Bibliotheque des auteurs de la congr. de St. Maur, La Haye 1726 s. 62. Pez, Biblioth. Benedictino-Mariana, Augustae Vind. 1716 s. 345. (Tassin), Hist. lit. de la congr. de St. Maur, Bruxelles 1770 s. 417. X. W. K.
Covarrubias (Covarruvias) et Leyva. 1. Dydak, ur. w Toledo 1512, sławny prawnik, prof. w Salamance, potém (od r. 1559) biskup w Ciudad-Rodrigo, na soborze trydenckim zasiadał w komisji przygotowującej kanony dyscyplinarne (de Reformatione). R. 1564 przeniesiony na bpstwo do Segovia, odprawił synod djecezjalny (1569), prezydował w najwyższej radzie kastylskiej (od r. 1572), um. 27 Wrześ. 1577. Człowiek
