99) et de Galileo-Galilei au P. Clavius etc., ib. 1850; i wiele innych prac drobnych.
Colmar Józef Ludwik, biskup moguncki, ur. w Strasburgu 22 Czerw. 1760 r., z ubogich rodziców; 20 Grud. 1783 r. został kapłanem; był nauczycielem w królewskiém kolegjum w Strasburgu, a przytém wikarjuszem u św. Stefana, odznaczając się gorliwością na obu tych stanowiskach. W 8 roku tych jego pracowitych zajęć wybuchła rewolucja francuzka. Odmówił przysięgi na konstytucję cywilną duchowieństwa (1791), nie zważając na następstwa. Nie szukał ratunku w ucieczce przed grożącą śmiercią, i kiedy terroryzm ścinał w Strasburgu głowy wielu ofiar, Colmar, na którego życie nałożono cenę, osłoniony częstą zmianą ubioru, spełniał potajemnie kapłańskie obowiązki: chrzcił, kazał, odprawiał Mszę św., błogosławił małżeństwa, narażony ustawicznie na schwytanie i śmierć, a zawsze ocalony Bożą opieką. Upadek Robespierra dozwolił mu ukazać się publicznie w duchownej sukni. W spokojniejszych dla wiary latach następnych (1779, 1800) odznaczył się żarliwém kaznodziejstwem, założył szkołę dla dzieci, bibljotekę dla młodzieży, obiegał szpitale wojskowe ze słowem pociechy i nauki. Po zawarciu konkordatu (5 Lipca 1801) z Papieżem Piusem VII, zanominowany został przez pierwszego konsula (6 Lip. 1802) na biskupstwo mogunckie, przyłączone do Francji traktatem lunewilskim. Tylko na nalegania przyjaciół zgodził się C. na przyjęcie tej godności; konsekr. w Paryżu 24 Sierp. 1802. Gorliwy biskup, zaradzając niedostatkowi duchowieństwa, założył 13 Stycz. 1804 seminarjum, przeznaczając na nie opustoszały klasztor augustjanów. Trafny zarząd Liebermann’a i gorliwość profesorów zjednały temu zakładowi wielką i daleką swego czasu wziętość. Prócz tego założył drugie, małe, przygotowawcze seminarjum. Oba te seminarja zniósł 20 Paźdz. 1829 r. rząd heski, a wznowił dopiero 1850 bp Ketteler. C. pracował nieustannie nad ożywieniem ducha religijnego w djecezji, wznawiał dawne, zaprowadzał nowe bractwa. Nawiedzał chorych w szpitalach i więzieniach, a szczególniej miłość i żarliwość apostolską okazał w 1813 r., gdy przy odwrocie Napoleona, po bitwie pod Lipskiem i Hanau, tysiące chorych zapełniało domy i ulice, a złośliwa gorączka w samej Moguncji 30,000 osób zabrała ze świata. Um. 15 Grud. 1818. Kazania jego wydali przyjaciele po śmierci, w 7 t. w Moguncji 1836 i 1845. X. A. Br.
Colobium, szata lniana, podobna do dzisiejszej bluzy, lecz prawie bez rękawów, bo rękawy były tak krótkie, że ledwo część ręki przy ramieniu okrywały; ztąd i nazwisko jej poszło (od κολοβός — obcięty). Servius, ad Virgil. Aeneid. 9,616. Była to suknia, przy zajęciach domowych używana; po za domem obywatel rzymski przywdziewał na nią togę. Kodeks Teodozjusza (l. 19 tit. 10) uczynił ją wyłączną odzieżą senatorów; lecz już wtedy na zachodzie była ona z jedwabiu, ozdabiana purpurowemi wyłogami (clavi), haftami, krążkami metalowemi (ob. Calliculae), sięgała prawie do kostek. Proste colubium lniane pozostało odzieżą niewolników; grecy nazywali je także έξωίς; w Egipcie lebeto, lebito, później lebetonarium, levitonarium. Pseudo Abdjasz (ob. Abdjasz) w żywocie św. Bartłomieja ubiera tego Apostoła colobio albo clavato purpura (w kolobium białe, z purpurowemi wyłogami). Na starożytnych krucyfiksach podobnie ubranym bywa P. Jezus (ob. Martigny, Diction. des antiqu. chr., art. Crucifix). Autor dzieła De Divinis officiis, według Mabillona (Annal. ord.
