Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 464.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
454
Coelestini. — Coelicolae.

derlandach. Papież Bonifacy VIII odwołał postanowienia poprzednika swego odnoszące się do zmian na Monte-Cassino, lecz powtórnie zatwierdził regułę celestynów, a Benedykt XI nadał im nowe przywileje. W Niemczech większa część klasztorów celestyńskich znajdowała się w tych krajach, gdzie później nauka Lutra główne siedlisko sobie obrała; ztąd pochodzi, że zaledwie szczątki kongregacji zdołały się tylko na południu utrzymać. Francuzkie klasztory zależały od własnego prowincjała, który posiadał prawa jenerała; mogły także zmiany w regule zaprowadzać. Takich zmian np. dokonano na prowincjonalnej kapitule 1617 r. Według Constitutiones pp. coelestinorum provinciae franco-gallicanae, co 3 lata odbywała się prowincjonalna kapituła w Paryżu, na którą zbierali się wszyscy przełożeni, celem obioru prowincjała. Pięciu obranych przez kapitułę definitorów wyznaczało przeorów dla wszystkich klasztorów. C. dwie godziny zaraz po północy modlili się w chórze, nie używali wcale mięsa, chyba chorzy, częste posty ściśle zachowywali, w adwent nie używali nabiału, a środy i piątki wielkiego postu pościli o chlebie i wodzie. Ubranie składało się z białego habitu, czarnego kaptura i takiegoż koloru szkaplerza. W chórze i po za klasztorem noszono nadto czarną pelerynę. Odzież włoskich celestynów mało co różniła się od francuzkich. Laicy nosili brunatny habit, a na szkaplerzu mieli krzyż, u stóp którego zwinięta litera S. Rewolucja skasowała klasztory celestynów we Francji; we Włoszech także zaledwie się kilka pozostało. Cf. Louis Beurier, Hist. des célestins de Paris; Fehr, Allg. Gesch. d. Mönchsorden I 221. Pewna część zakonu franciszkańskiego nosiła nazwę celestynów, o czém w art. Franciszkanie. (Fehr).J. N.

Coelestis urbs Jerusalem... Wzniosły hymn śpiewany w uroczystość poświęcenia kościoła. Prawdopodobnie należy do hymnów ambrozjańskich. Zaczynał się dawniej od słów: Beata urbs Hierusalem, a teraźniejszą swoją formę winien Urbanowi VIII, który kazał poprawić wszystkie hymny. Poprawa korzystna dla hymnu, już to pod względem wzniosłości myśli, już wdzięku poetycznego. Składa się z ośmiu strof, z których cztery pierwsze śpiewają się na nieszporach i jutrzni, a drugie cztery na laudes. Hugo Lämmer opisał i wyłożył obszernie ten hymn (Coelestis urbs Jerusalem, Freiburg 1866) w języku niemieckim.

Coelicolae (cultores coeli, ούρανολάτραι), Celici. Nie mamy pewnych wiadomości historycznych o tych czcicielach nieba. Ponieważ edykt cesarza Honorjusza wymienia ich jako heretyków, ponieważ nie podlegali juryzdykcji starszyzny żydowskiej, a mieli własnych zwierzchników, zwanych majores, i przyjmowali pewien rodzaj chrztu, przeto niektórzy mają ich za jakąś drobną sektę chrześcjańską. Inni, opierając się na jednym ustępie kodeksu teodozjańskiego (lib. XVI, tit. 5, de Judaeis et Coelicolis), przypisują tym sekciarzom pochodzenie żydowskie i uważają ich za odcień eseńczyków. Chrzest ich nie miał być chrztem chrześcjańskim, lecz obmyciem, jakiemu ulegali prozelici żydowscy. Inni są zdania, że celici byli chrześcjanami odszczepieńcami, którzy przyjęli zasady eseńczyków, dodając do nich pojęcia poczerpnięte z filozofji Platona i Pytagoresa, między innemi, że ciała niebieskie są ożywione przez duchy czy aniołów, dla których są niby ciałami. Tych to celitów miał mieć św. Paweł na względzie, gdy w liście do Kolosseńczyków (II 18) mówi o zabobonnej czci aniołów, Θρησκεία τών άγγέλων. Niekiedy nazwą celitów mianują tych żydów, któ-