Instit. 87 § 45). Lecz w przeszkodach małżeńskich, mówi Fagnani, occultum jest to, czego dowieść nie można (Ferraris, Biblioth. v. Dispensatio n. 77). S. Penitencjarja między innemi klauzulami kładzie tę: Sublata occasione peccandi, to się rozumie tylko o dobrowolnych okazjach, przeciw koniecznym dosyć tyle uczynić, aby z bliskich stały się dalekiemi. Kładzie także: Injuncta gravi poenitentia, którą jest post przez 6 miesięcy raz na tydzień, albo trzy razy w tygodniu przez takiż czas odmawianie różańca, częstsza spowiedź, np. raz na miesiąc. Lecz jeżeli penitent poprzednio za to samo już wypełnił surową pokutę, klauzula ta nieprzeszkadza naznaczyć mu mniejszej. Klauzula: Neque eas latori restituat, quod si restitueris nihil ei praesentes literac suffragentur, znaczy tylko, że in foro externo nie będzie to pismo skutku wywierało; dyspensa zaś in foro interno nie unieważnia się. Datarja dołącza do pism swych klauzulę nakazującą się przekonać: De praemissis te diligenter informes.... super quo conscientiam tuam oneramus, która wymaga informacji pod nieważnością dyspensy, mianowicie też, jeżeli pierwej informacja ta nie została dokonaną. X. A. S.
Claver Piotr, błogosławiony (8 Wrześ), z zakonu jezuitów, „niewolnik murzynów na zawsze“ jak się zwykł był podpisywać; beatyfikowany za Piusa IX, 14 Maja 1851 r. — Piotr Claver ur. 1585 (podług innych 1581) w Verdu (w hrabstwie Urgel) w Katalonji, gdzie przodkowie jego zaliczali się do najznakomitszych familji. R. 1602 wstąpił do nowicjatu jezuitów w Tarragonie. Ukończywszy studja, wysłany został jako scholastyk do nowozałożonego kolegjum na wyspie Majorce. Pobyt w Majorce stanowczo wpłynął na los Cl., gdyż tu poznał się z furtjanem kolegjum, błogosławionym Rodriguez, braciszkiem pod którego duchowném kierownictwem, obok wysokiej świątobliwości życia, rozbudziło się w nim pragnienie głoszenia Ewangelji poganom Indji Zachodnich. Przełożeni wszakże, chcąc wypróbować charakter młodego zakonnika, rzecz całą do późniejszego odłożyli czasu. R. 1610 otrzymał długo oczekiwane pozwolenie i tegoż r. 10 Kwiet. popłynął do Ameryki. R. 1601 zakon otworzył był nową prowincję w Nowej Grenadzie i każda z istniejących już prowincyi otrzymała od Aquavivy, jenerała, rozkaz wysłania tam po jednemu z najdzielniejszych zakonników. Wybór Aragonji padł na Piotra C. Nie pożegnawszy się nawet z rodzicami, udał się on na miejsce swego przeznaczenia. Pomijając już nadzwyczajne umartwienia, jakie Piotra na równi z pustelnikami pierwszych czasów stawiają, to już samo może być dlań najwymowniejszym świadectwem całkowitego zerwania ze światem, że 40 lat życia swego poświęcił wyłącznemu posługiwaniu niewolnikom murzyńskim. Wielkość tego poświęcenia podnosiły i moralne trudności tej służby i ów wrodzony wstręt, jaki murzyni wyziewem skóry w europejczykach budzą. Niewypowiedzianej potrzeba było cierpliwości, słodyczy i wyrozumiałości, aby poskramiać dzikość murzynów, ukrócić ich zmysłowość i odwodzić od rozpaczy, nadmiarem pracy wywoływanej. Murzyni ulegają łatwo wstrętnym chorobom, a właściciele zwykle ich wtedy od siebie wypędzają; wyrzutków takich podejmował Piotr i anielską otaczał opieką. Odbywszy studja teologiczne w Santa Fe, gdzie, w chwilach wolnych od nauki, domowe posługi braciszka spełniał, i spędziwszy w Tonge trzeci rok próby, udał się do Kartageny (1615), a następnego roku został wyświęcony na kapłana. Odtąd Kartagena była główną widownią
