hiszpańkiej w średnich wiekach (Darstellung d. span. Lit.) 2 t. 1846; Księga o emigrantach salzburgskich (Buch über die salzb. Em. 1864); Bjografje: Wilhelma Akwitańskiego 1865, św. Matyldy 1867. Pomiędzy jego tłumaczeniami pierwsze miejsce trzymają Dzieła św. Teressy i Żywoty śś. Daurignac’a. N.
Claude (czyt. Klod) Jan, kaznodzieja i krzewiciel protestantyzmu we Francji, ur. 1619 w Sauvetat, w okolicach Agen, w teraźniejszym dep. Lot-et-Garonne. Ukończywszy nauki w Montauban, w 26 roku rozpoczął kaznodziejski zawód i założył w Nimes szkolę dla pragnących wstąpić do stanu duchownego; musiał jednakże opuścić to miasto, na skutek wyroku sądowego, wywołanego zawziętym oporem Cl. przeciwko połączeniu się protestantów z katolikami. Później przeniósł się do Paryża, został pastorem w Charenton, a rozprawami i pismami polemicznemi (1678 dysputa Cl. z Bossuetem) taki zjednał sobie rozgłos, że od 1666 pow szechnie był uważany za głowę kalwinów francuzkich. Po zniesieniu edyktu nanteńskiego schronił się do Hollandji, gdzie później syn jego Izaak (w Hadze) został takie pastorem. Książe Oranji wyznaczył Janowi Claude znaczną pensję roczną. Um. 1687. Cl. pod koniec życia miał przyznać się do błędów swoich i powrócić do katolicyzmu; wiele w swoim czasie mówiono o jego widzeniu się z arcybiskupem paryzkim i zapewniano, że od wyraźnego przejścia do Kościoła powstrzymywało go tylko uczucie wstydu (!). Syn jego Izaak i Bayle twierdzą, że nigdy nie myślał on o powróceniu na łono Kościoła. Według Bossueta Cl. był „najsubtelniejszym z ludzi w wykręcaniu się z dogmatów swego Kościoła, gdy te mu były nie na rękę;“ pomimo wrodzonych zdolności, więcej odznaczał się on zręcznością w szermierce djalektycznej, niż miłością prawdy. Traktaty i pisma, przez niego wydane, wymienione są w Biographie univ. t. X. Był on także autorem odezwy do Papieża i monarchów: Plaintes des protestants cruellement opprimés dans le royaume de France, Cologne 1686.
Claudianus Ecdicius Mamertus, mnich, później kapłan i wierny towarzysz swego brata Mamerta, bpa w Vienne, żył ok. półowy V w. i um. pomiędzy 470 — 474. Człowiek uczony, wymowny, rozumny, pobożny i dobroczynny, poeta, filozof, teolog; uczył duchowieństwo djecezjalne Pisma ś., śpiewu i liturgiki. Pisał hymny. Jemu a nie Venantius’owi Fortunatowi przyznać należy autorstwo pięknego hymnu Pange lingua gloriosi lauream certaminis (ob. Jac. Sirmondi, Opp. t. 1. ed. Venet. 1728 p. 530). Pomiędzy poezjami pogańskiego poety Claudiusa Claudiana (żył w końcu IV w.) znajdują się niektóre odnoszące się do Chrystusa, prawdopodobnie przez pomyłkę, z powodu podobieństwa nazwiska, tamtemu przypisane, a prawdopodobnie od naszego poety pochodzące. Jemu też przyznać należy Carmen contra varios errores seu vanos poetas (G. Fabricii, Poetarum christ. corpus, Basil. 1564 p. 775), nie zaś, jak to robią niektórzy, Paulinowi z Noli. Najważniejsze pismo Klaudjana, Libri tres de statu animae, skierowane jest pko Faustowi z Rhegium (Riez w Prowancji), który przeczył bezcielesności aniołów i dusz ludzkich i tylko Bogu ją przyznawał, a dedykowane Sidonjuszowi Apollinarisowi, wówczas jeszcze świeckiemu. Rzecz ta z niepospolitą biegłością filozoficzną napisana, wydana była po raz pierwszy przez Piotra Moaellanus’a, Basil. 1520 in 4, znajduje się także w Bibl. PP. Lugd. VI 1050. Prócz tego kilka
