Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 258.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
248
Chełmskie biskupstwo o. ł.

i archid. płock., od kr. Michała nominowany chełmskim, a wnet od Jana III łuckim bpem r. 1676; dalej bp płocki i po roku włocławski, um. na krakowskiém 1700 r. 32) Stanisław IV Jacek Święcicki (czasem Święcki nazywany), h. Jastrzębiec, z prałata gniezn. i włocł. najprzód sufr. żmudzki, wkrótce bp ch. Służył w wielu sprawach ojczyźnie. Do Krasnostawu sprowadził jezuitów, z których jednego zrobił w katedrze spowiednikiem, drugiego kaznodzieją. Wizytując djecezję, przemawiał do ludu. Złożył synod 1694 r., na którym dawne prawa odnowił i przypomniał. Gdy miał przejść na stolicę chełmińską, um. 1696 r. 33) Mikołaj IV Wyżycki, h. Geralt, z zakonu kanon. regular., prob. mstowski i opat czerwiński; prawie lat ośm rządził tą djecezją; zaczął budować w Skierbieszowie pałac dla bpów, um. r. 1704 nie dokończywszy. 34) Kazimierz Łubieński h. Pomian, kan. krak., potém bp Heraklei, sufr. krakow., po śmierci Denhofa administrator tejże djecezji lat 8, bo Stolica Apost. nie chciała potwierdzić Jana Bokum, przedstawionego przez kr. Augusta II. R. 1705 został Łubieński bpem ch. i zaraz naprawił katedrę, w wojnach ówczesnych zrabowaną i zniszczoną. Na pamiątkę 12 Apostołów, którzy stanowili tytuł katedry, sprawił 12 srebrnych kielichów pozłoconych, a także potrzebne szaty kościelne. Kanonikom swej katedry, dla złupionych dóbr, po parafjach zamieszkałym, wyjednał u króla powiększenie funduszu przez nadanie probostwa hrubieszowskiego. W r. 1711 został bpem krak.. a r. 1719 um. 35) Teodor Wolff, h. Wolff, wstąpił najprzód do jezuitów, których zakon za zgodą Stolicy Apost. opuścił, gdy go do wyższych powołano godności. Był najprzód proboszczem miechowskim, następnie sufr. i koadjutorem Mikołaja Popławskiego, bpa inflanckiego, po wstąpieniu którego na stolicę lwowską, rządził jako bp w djecezji inflanckiej; przez kr. Augusta II przeniesiony na stolicę ch., gdy się gotował do ingresu, um. w Warszawie 1712 r. Zapisał kościołowi katedralnemu krzyż srebrny kosztowny i drogie materje na aparaty kościelne. 36) Krysztof II Jan Szembek, kan. krak. i przemyski, prob. miechowski, wyniesiony przez Augusta II na stolicę ch. r. 1712. Osobiście wszystkie kościoły djecezji zwiedził, lubo w czasach niepokoju i politycznych zamieszek kraju. W wizytach tych spisał przywileje i prawa probostw, które tak przy kościele, jak w archiwum katedry zachować polecił; bierzmował lud, katechizował, słuchał spowiedzi, a nawet do chorych jeździł, jak go w przedmowie swej Cornucopii ks. Piechowski wychwala. Następnie złożył synod r. 1717, na którym o niczém nie zapomniał, coby do podniesienia dobra djecezji posłużyć mogło. Świetnie go odprawił z 300 przeszło kapłanami świeckimi, oprócz zakonników, w obec Józefa Lewickiego, władyki chełmskiego, który trzeciego dnia synodalnych obrad liturgję w swoim obrządku celebrował. Szembek wyrestaurował katedrę, zbudował w niej ołtarz św. patronów kraju, na którym zebrane ich relikwie umieścił z uroczystém nabożeństwem, relikwie drzewa Krzyża św. ofiarował, oraz krzyż srebrny, noszony na procesji przed kapitułą. On też d. 8 Wrześ. 1717 r. koronował obraz M. Boskiej Częstochowskiej, koronami przysłanemi z Rzymu od Pap. Klemensa XI. Po tylu dziełach pasterskiej gorliwości przeszedł r. 1718 na katedrę przemyską, a z niej na warmińską, gdzie um. 1740. 37) Aleksander Fredro, h. Bończa, kustosz gniezn., od r. 1719 bp ch. Zwiedził i on kościoły swej djecezji; do katedry wieżę przystawił i różnemi kościół przyozdobił darami; r. 1724 przeszedł na stolicę przemyską;