diolani 1690) wielokrotnie wydawany (jak Berolini 1797, 1815, Dilingae 1842, Augustae Vindel. 1844); na niemiec. przełożył go protestancki pastor J. D. Müller (Jesus in seiner Jugend, Magdeburg 1822); inne poezje Cevy razem wydane p. t. Carmina Th. Cevae, Med. 1704. Rozprawy swe matematyczne (Opuscula mathemat.) wydał w Med. 1699. Oprócz tych dzieł i wielu panegiryków, wierszem lub prozą po włosku pisanych, wydał jeszcze po włosku żywoty: św. Jana Bożego (Milano 1691, Ven. 1835), Ludwika Ruzzini bpa Bergamo (Milano 1706), cesarzowej Elonory Magdaleny Teresy (ib. 1721).; dodał objaśnienia do Plinjusza Panegyricus (Venet 1727.) Szczegóły o C. ob. w przedm. do Puer Jesus, wyd. Gratz’a 1844 r. — 2. Krysztof, brat poprzedniego, także jezuita, poeta, łacińskiemi heksametrami przełożył Tassa Jerozolimę wyzwoloną.
Cezarea, łac. Caesarea, gr. Καισάρεια. 1. C. Philippi, Κ. ἡ Φιλίππου (Mat. 16, 13. Mar. 8, 27), miasto palestyńskie, lubo Ptolemeusz (Geogr. V 15 s. 139) zalicza je do Fenicji. Odległe od Sydonu o jeden dzień drogi, leżało u stóp Libanu, blizko źródeł Jordanu, (Joseph Fl. Antiq. V 3, 1); od Damaszku o ½ dnia drogi. Właściwie nazywało się Panias, v. Paneas Philippi, bo je rozszerzył Filip, tetrarcha Galilei, a na cześć cesarza Tyberjusza przezwał Cezareą (Joseph. F. Ant. XVIII 2, 1; De Bel. Jud. II 9, 1; ob. tej Enc. I 571. Cf. Lais. Dan); dla odróżnienia od następnej C. zwano je C. Filipową. Nazwa Panias pochodzi od sąsiedniej góry Panius (Πάνιον v. v. Πανεῑον), gdzie była grota poświęcona czci bożka Pana (Cf. Philostorg. Hist. VII 3). Z tego miasta miała pochodzić owa niewiasta, cudownie uleczona przez P. Jezusa (Mat. 9, 20...). Euzebjusz powtarza to podanie (w Hist. eccl. I. 7 c. 18) i dodaje, że przy domku, który podawano za dom tejże niewiasty, sam widział miedzianą podstawę, na niej z tegoż metalu dwa posągi: jeden niewiasty na kolanach, z rękoma rozłożonemi, jakby do modlitwy; drugi mężczyzny, stojącego w płaszczu (diploide indutus) i rękę podającego owej niewiaście; u stóp zaś podstawy wyrastała nieznana jakaś roślina, dosięgająca brzegu płaszcza na posągu i mająca cudowną moc leczenia wszelkich chorób. Hanc statuam, mówi Euzebjusz, Jesu Christi speciem referre aiebant, i objaśnia, że mogła była być wystawioną przez pogan, na pamiątkę odebranych od P. Jezusa łask. Sozomen (Hist. Eccl. l. 5 c. 21) dodaje, że za Juljana Apostaty poganie potłukli posąg Chrystusa; lecz chrześcjanie odszukali szczątki i złożyli później w tamecznym kościele. Według podania (ap. Fabricium Salut. lux Evang. s. 115), pierwszym biskupem Paneady, miał być Erastus, uczeń Apostołów. Na soborach nicejskim I i chalcedońskim byli obecnymi biskupi Paneady, jako sufraganowie metropolity Fenicji I, rezydującego w Tyrze (Le Quien, Oriens Chr. II 830). Później biskupstwo upadło; wskrzesili je dopiero podczas krucjat łacinnicy, lecz nie trwało zdaje się dłużej, jak od 1132—1173 r. Dziś na miejscu dawnej Paneady jest wioska Bania, zamieszkana przez Turków, Greków i Druzów. Obok niej dawna grota bożka Pana, z której napisy ob. w Das heilige Land, Köln zes. 4 r. 1872. — 2. C. Palestyńska, C. Palaestinae, lub tylko Caesarea, miasto portowe nad brzegiem morza Śródziemnego, o jeden dzień drogi (Act. 21, 8), czyli 36 mil rzym. odległe od Ptolemaidy (Abulfeda, Tabula Syriae), jedno z najważniejszych
