Celebra, z łacińskiego, albo raczej z greckiego od κλείω — sławię, ztąd celebritas i celebratio, liczne zgromadzenie się ludu, uroczystość, soleność, festyn. W liturgice celebra znaczy uroczyste odprawianie jakiego obrzędu, zwłaszcza Mszy św., z djakonem i subdjakonem, a choćby bez nich, byle okazalej. Rubryka mówi nawet: sacerdos celebraturus Missam, choć mowa o Mszy czytanej. Ztąd Celebrans albo Celebrant, kapłan, czy biskup, odprawujący, zwłaszcza uroczyście, Mszę św., lub inny obrząd z okazałością kościelną. X. S. J.
Celestyn (Caelestinus v. Coelestinus), I — V Papieże. I. (św. 3 Kw.), był djakonem w Rzymie, kiedy go obrano Papieżem 10 Wrz. 422 r., po śmierci Bonifacego I. Zaraz na początku papieztwa swego musiał walczyć z Eulaljuszem (ob.), który jeszcze za Bonifacego siał niezgodę w Kościele; nadto, wznowił się za niego spór, prowadzony jeszcze za Zozyma, poprzednika Bonifacego, z biskupami afrykańskimi, o apelację do Rzymu. Biskupi afrykańscy utrzymywali, że tego rodzaju apelacje ścieśniają ich władzę i za złe mieli Celestynowi, że przywrócił do jedności Kościoła Apiarjusza, bpa z Sicca, przez nich ekskomunikowanego. C. starał się ten spór załatwić jak najłagodniej. R. 430 zwołał do Rzymu sobór, na którym potępiono herezję nestorjańską i złożono z godności biskupiej Nestorjusza (ob.). Wysłał dwóch legatów na sobór efezki i przedstawione sobie jego uchwały zatwierdził. Załatwił spory, tyczące się nauki św. Augustyna o łasce; pisał do biskupów Narbonny i Wienny, w przedmiocie błędnego (dosłownego) tłumaczenia słów Pisma św. „przepaszcie biodra wasze“, z powodu którego kapłani ubierali się w długie płaszcze, przewiązywane pasem. Gorliwie i mądrze rządził Kościołem, gorąco popierał szerzenie wiary świętej i w tym celu wyprawił Palladjusza do Anglji i Irlandji. Po dziewięciu blisko latach papieztwa, umarł 26 Lipca lub 1 Sierp. 432 r. Przypisują temu Papieżowi wprowadzenie Introitu do Mszy św. W zbiorach soborów i listów papiezkich znajduje się 14 listów Celestyna. Chrystjan Lupus, a za nim Balusius, wydali jego Commonitorium breve episcopis et presbyteris ad concilium epliesimim euntibus. Ob. Henschenii Commentar. de Coel. I, ap. Bolland. Acta ss. 6 April. — II. zwany poprzednio Guido Castelli (Guido de Castro), ponieważ ur. w Tiferno, zwaném także Citta di Castello, w Toskanji; był uczniem Abelarda; kardynałem prezbyterem został r. 1128; był legatem we Francji r. 1140. Św. Bernard surowo go gromił za dawanie opieki Arnoldowi z Brescii. D. 26 Wrz. 1143 r. po Innocentym II wstąpił na tron papiezki i uchylił interdykt rzucony na Francję. Od niego zaczynają się proroctwa św. Malachjasza (ob.), ciągnące się aż do Piotra II, który ma być podług nich ostatnim Papieżem. C. umarł po 5 miesiącach i 13 dniach papieztwa, d. 8 Marca 1144 r., w chwili rozpoczęcia sporu z Rogerem, królem sycylijskim. Kilka jego listów ma Labbé, Concil. X. 1031. — III. (Jacek Bobocardi) rzymianin, w 85 r. życia wybrany na Papieża 30 Marca 1191 r., po śmierci Klemensa III; koronował t. r. Henryka VI i jego żonę. Podanie, że nogą strącił z głowy koronę cesarską, jest zmyślone. Kazał ogłaszać wyprawę krzyżową; trzymał stronę Ryszarda, króla angielskiego, i bronił go przeciwko zazdroszczącym mu wielkich czynów nieprzyjaciołom, a szczególniej przeciwko Leopoldowi, księciu austrjackiemu. Następcą swoim życzył mieć kardynała Jana od św. Pawła, lecz kolegjum kardynałów nie zważało na to jego życzenie. Nie mógł ochronić Tusculum (Tivoli) od
