Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 163.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
151
Cedar. — Cedmon.

V 12), bo według Plinjusza, Cedraei byli sąsiadami Nabatejczyków (cf. Isai. 60, 7). Stefan byzantyński (Lexic. gram. geogr. a. Κεδρανίται) mieści ich w Arabji szczęśliwej, a Teodoret (Comment. ad Ps. 121) w okolicach Babilonu. Cedareni prowadzili handel trzodami swemi (Isai. 60, 7. Ezech. 27, 21) i byli dobrymi łucznikami (Isai. 21, 17. cf. Psal. 119, 4. 5). W Cant. 1, 4. wysławiany jest czarny kolor namiotów cedareńskich, które musiały być wyrabiane z szerści kóz czarnych.X. W. K.

Cedes (Vulg.), hebr. Kedesz; 70: Κάδης. I. miasto chananejskie (Jos. 12, 22), zdobyte przez Jozuego; leżało w pokoleniu Neftali (Jos. 19, 32. 37); ztąd nazwane C. Neftali (Jud. 4, 6), v. C. Galilei (I Par. 6, 76. cf. I Mach. 11, 63). Jozue uczynił C. miastem kapłańskiém i ucieczki, dla mieszkańców z tej strony Jordanu (Jos. 20, 7. 21, 32). Teglatfalassar (ob.), król asyryjski, zdobył je (IV Reg. 15, 29), później podczas wojen z Syryjczykami, zajął je Demetrjusz, wódz syryjski (I Mach. 11, 63. 73). Według Józefa Flawjusza (Κεδεσα, w Antiq. jud. V 1, 18. 24. cf. XIII 5, 6), leżało ono na granicy Galilei od powiatu Tyryjskiego, zatém w północnej części pokolenia Neftali. Cf. Galilea. Wulgata w. I Mach. 1. c. nazywa to miasto Cades (cf. Kades). W Tob. 1, 2. znajdujące się Κύδις ἡ Νεφαλί prawdopodobnie jest tém samém, co C. Neftali. Z C. pochodził Barak, zwycięzca Chananejczyków. Jud. 4, 6... Dziś w tém miejscu jest wioska, nosząca jeszcze dawne nazwisko (Kedesz); obok niej spotykają się ruiny z czasów rzymskiego panowania. Cf. Ritter, Palästina u. Syrien, Berlin. 1850—52, I 246. — 2. miasto w pokoleniu Judy. Wnosząc z miejscowości, które Jos. 15, 23. obok tego C. wylicza, leżałoby ono w południowej części Judy. Prawdopodobniejszém jest, że nie należy go brać za jedno z Kades-barne. — 3. miasto w pokol. Issachar, wspamniane raz tylko w I Par. 6, 72. Parallela jednak w Jos. 19, 20. 21, 28. nazywa to miasto Kiszjon, Vulg, Cesion. X. W. K.

Cedmon (Ceadmon), anglosaksoński poeta. U Anglosaksonów wcześniej niż u innych niemieckich plemion, z wyjątkiem Gotów, wyrobił się piśmienny język niemiecki. Za Etelberta, króla Kentu († 616), były już pisane prawa w języku anglosaksońskim. Jako pierwszy poeta w tym języku występuje Cedmon († 680). Jak Beda (Hist. Angl. IV 23) podaje, do późnego wieku był świeckim. Gdy w czasie uczt goście z kolei śpiewali i gdy cytara do niego dochodziła, opuszczał zgromadzenie, tak mało znał się na śpiewie i poezji. Pewnego razu miał widzenie nocne: postać jakaś kazała mu śpiewać i śpiewał on chwałę Twórcy, a po przebudzeniu się mógł jeszcze powtórzyć co śpiewał we śnie. Odtąd pokazała się w nim zdolność opiewania wszystkiego, czego się nauczył od objaśniających Pismo ś. Hilda, ksieni podwójnego klasztoru Whitby, dowiedziawszy się o niezwykłym talencie poety, wezwała go przed zebranie ludzi uczonych. Na zadany mu z Pisma ś. temat, nazajutrz rano miał już gotowy piękny poemat. Hilda przyjęła go do męzkiego oddziału swego podwójnego klasztoru i dała go uczyć historji św. Tym sposobem powstały jego pieśni o stworzeniu świata, o początku rodu ludzkiego, o wyjściu Izraela z Egiptu, o Wcieleniu, Męce, Zmartwychwstaniu i Wniebowstąpieniu Zbawiciela i t. p. R. 1655 wydruk, w Hadze jego: Paraphrasis poetica Geneseos ac praecipuar. s. paginae historiarum; ex mss. edita a Fr. Junio, z tłum. łacińskiém. Królewskie towarzystwo badaczy starożytności w Londynie wydało na nowo, z tłumaczeniem, fragmenty poematów