wykonywa żałobne utwory, a prałat błogosławi kadzidło, po trzykroć kropi i kadzi trumnę na obu stronach, obchodząc ją raz przy kropieniu, drugi raz przy kadzeniu, i wreszcie kończy modlitwą za zmarłych. Poczém chór śpiewa inne responsorium, a drugi w godności prałat, w takiż sam sposób oddaje szacunek zwłokom zmarłego i zanosi za duszę jego modlitwę; poczém podobnież czyni trzeci i czwarty, najniższy w godności kościelnej. Po modłach tych czterech prałatów, lub kanoników, kler odśpiewuje responsorium „Libera me Dne“, a celebrans kończy egzekwie i grzebie zwłoki zmarłego. Ceremonje przy castrum dol. szczegółowo obejmuje: Caeremoniale episcoporum l. II c. XI n. 13 i nn.; Pontificale Romanum, w części III p. t. De officio quod post missam solemnem pro defunctis agitur; a nawet Cantionale p. t. Conductus qui Castrum doloris dicitur. X. S. J.
Castulus, św. męcz. (26 Marca). Gdy wybuchło prześladowanie djoklecjańskie i Papież Cajus nie wiedział gdzie ukrywać chrześcjan, których liczba mnożyła się ciągle, Castulus, żarliwy chrześcjanin, a dworzanin cesarski (zetarius, diaetarius, mający nadzór nad mieszkaniem), zaproponował Papieżowi odbywanie nabożeństwa w własném mieszkaniu swojém, obok pałacu cesarskiego, jako miejscu mniej na podejrzenie wystawioném. Nie poprzestając na tém, nawracał on wielu do wiary i przyprowadzał ich do chrztu Papieżowi. Nareszcie, zdradzony i stawiony przed prefektem Fabjanem, na jego rozkaz po straszliwych męczarniach w dół wrzucony i piaskiem zasypany, życie zakończył ok. r. 286. Martyrologium nazywa go zetarius palatii et hospes sanctorum. Kard. Wiseman w Fabioli przedstawia także tę świętą postać. Ob. Boland. Acta SS. 26 Mart. N.
Casus w języku szkoły nazywają się rzeczywiste lub wymyślone wypadki z życia, służące dla wyjaśnienia trudniejszych części różnych nauk praktycznych, a mianowicie nauki prawa, teologji moralnej, lub liturgiki. Kazusy prawne, kanoniczne, służą do wyjaśnienia pojedyńczych miejsc Corporis juris canonici. Oprócz opracowań naukowych prawa, oddawna zajmowano się gromadzeniem takich kazusów: tak do dekretu Gracjana ułożył zbiór Benincasa Semensis ok. 1200; do dekretaljów Grzegorza IX — Bernard, nauczyciel boloński, a późniejszy archidjakon w Kompostelli, Jan de Deo i Bernard de Botono z Parmy (ur. w początku XIII w.), który nadto na dekretalja napisał wielki komentarz, dodawany później do odpisów i przedruków dekretaljów i stanowiący dla tego tak zwaną Glossa ordinaria. Podobne zbiory wydawano ciągle, ale pod różnemi tytułami, jak np. Jus canonicum practice explicatum Vitus’a Pichler’a. — Kazusy moralne są pożyteczne szczególniej nauczycielowi religji i spowiednikowi, do wyświecenia prawa moralnego w razach zawikłanych (np. przy kolizji obowiązków), do określenia moralności lub niemoralności jakiego czynu, do nałożenia odpowiedniej pokuty, do uspokojenia skrupułu sumienia i do wzbudzenia świętego poszanowania dla prawa Bożego. Co do dzieł, zawierających zbiory kazusów moralnych, ob. a. Kazuistyka. — Kazusy liturgiczne wyjaśniają odpowiednio do zasad, nauki i ducha Kościoła trudności, napotykane w życiu pasterskiém, przy spełnianiu różnych części publicznej służby Bożej. Do rozwiązywania tego rodzaju kazusów, oprócz dzieł liturgicznych i pastoralnych, służą archiwa konferencji pasterskich, w tych miejscach, gdzie się takowe porządnie odbywają. N.
Catharinus Ambroży, ur. r. 1487 w Siennie z rodziny szlacheckiej, początkowo nosił nazwisko Lancellotus Politus. W 16 roku życia
