Kościoła, sprawia mi wiele niepokoju, bo, że pominiemy już inne rzeczy, Luter oddalił się od dawnej wiary w nauce o sakramentach, Zwingljusz oddalił się od Lutra, Kalwin oddalił się od obydwóch, a ci, co później pisali, oddalili się od Kalwina. Do czego nareszcie dojdziemy, jeżeli w tym kierunku iść będziemy dalej?“ Radzi więc byli temu kalwini francuzcy, że się C. przeniósł do Anglji: we Francji obawiali się o jego nawrócenie. Cf. Biogr. univ. N.
Caselli Jan, ksiądz, ur. w Siennie 25 Maja 1815 r., profesor uniw. florenckiego, jest wynalazcą telegrafu autograficznego (pantélégraphe), przyjętego 1865 r. we Francji i w Rossji.
Casini (Casinius) Antoni, jezuita, ur. we Florencji 5 Sierpnia 1687, wstąpił do zakonu r. 1706. W Collegium Romanum (w Rzymie) wykładał język hebr. i Pismo św. † tamże 4 Stycz. 1755 r. Napisał: Controversia de statu naturae purae in compendium redacta, Romae 1724 in 4, ed. 4-a Romae 1862 in 12-o; na franc. przełożył ks. Cros, z dodatkami przez ks. Scheeben, p. t. Qu’est-ce que l’homme, ou Controverse sur l’état de la nature pure, Le Mans 1864 12-o. Theses hebraicae quibus veterum philosophor. doctrina scholae zeteticae ex qua primum ducta est, restituitur, Romae 1725 4-o. De vera prophetas intelligendi ratione disputatio, Romae 1748 4-o (drugi raz p. t. Clavis prophetarum, Romae 1749), i kilka innych rozpraw egzegetycznych. X. W. K.
Casiri Michał, uczony orjentalista, zakonnik maronicki, ur. w Tripoli, w Syrji, 1710, przybył do Rzymu i tam wyświęcony 29 Września 1734. R. 1748 udał się do Hiszpanji, wezwany do bibljoteki królewskiej w Madrycie, a potém w Eskurjalu; um. w Madrycie 12 Marca 1791. Najznakomitszą jego pracą jest Bibliotheca arabico hispana, Madryt 1760—1770, 2 t. in-f., obejmuje ona spis wszystkich rękopismów arabskich (z licznemi wypisami), jakie znajdują się w Eskurjalu. Dzieło to nieodzowne dla każdego zajmującego się literaturą wschodnią.
Cassander Jerzy, ur. 24 Sierp. 1513 r., w Bruges, lub w bliskości Bruges (Brügge) na wyspie Cadsand, z ubogich rodziców; 1532 otrzymał stopień magistra nauk wyzwolonych w Lowanjum i został nauczycielem w Bruges. Za okazywaną przychylność nowinkarzom spotykały go przykrości i zniewoliły do opuszczania miasta 1542 r. Towarzyszył w podróżach po Niemczech i do Rzymu Korneljuszowi Wouters (Gualtherus), bogatemu kanonikowi kapituły św. Donacjana w Bruges; uczył się 1545 po hebrajsku w Strasburgu od Pawła Fagjusza; a od 1549 r. przebywał po większej części w Kolonji, w zupełném odosobnieniu, zajmując się badaniem religijnych punktów spornych, i prowadząc obszerną korespondencję z mężami stanu i uczonymi katolikami i protestantami. Wydane wówczas traktaty treści liturgicznej, jak Ordo romanus; Hymni ecclesiastici, tudzież patrystyczne, jak D. Virgilii Mart. et Ep. Tridentini opera, 1555, świadczą o jego dobrych chęciach. W teologicznych swych studjach sam sobie był przewodnikiem: za nadto wielką wagę przywiązywał do pism reformatorów, a nawet gruntowniejsze poznanie starożytności chrześcjańskiej nie mogło go później wyleczyć z jego jednostronnie irenicznego kierunku. Katolickim chciał on być z całego serca, ale katolicyzm jego, w skutek jednostronnego poprzedniego wykształcenia, nie był czystym, kościelnym: był to katolicyzm jego własny, wymarzony więcej, niż historyczny i pozytywny. Badania naukowe w oczach jego większą miały wagę, niż decyzje dogmatyczne powagi ko-
