Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 141.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
129
Carvajal.

szości książąt niemieckich, usunął r. 1445 ze stolic arcybiskupich elektorów kolońskiego i trewirskiego, jako przechylających się na stronę Feliksa V, miejsca ich innymi obsadził, co obraziło wszystkich elektorów. Chodziło tedy o ułagodzenie książąt niemieckich i o pozyskanie ich dla prawego Papieża. Posłowie, zręcznie popierani przez Eneasza Sylwjusza, tak tę sprawę szczęśliwie poprowadzili, że w tym jeszcze roku posłowie niemieccy pojechali do Rzymu, gdzie 5 i 7 Lut. 1447 zawarte zostały konkordaty (ob.) ze Stolicą Apostolską. Eugenjusz IV wynagrodził Tomasza de Sarzanna i Carvajala kapeluszem kardynalskim 17 Grud. 1446 (Platina in Nicolao V). C. wprzód już był mianowany biskupem Placencji w Hiszpanii, gdzie postawił sławny most na rzece Tagu, zwany mostem kardynała. Po śmierci Eugenjusza IV (23 Lutego 1447 r.) wstąpił na Stolicę Apostolską Mikołaj V, który, na podstawie konkordatów, żądał zapewnienia sobie przyrzeczonych indemnizacji i dla tego wysłał znowu Carvajala do Niemiec. C. otrzymał na sejmie aszafenburgskim 21 Sierpnia 1447 r. sankcję konkordatu przez Fryderyka III i książąt niemieckich, a 17 Lutego 1448 w Wiedniu przywiódł do skutku oddzielny układ, nazywany konkordatem aszafenburgskim lub wiedeńskim (ob. Konkordaty). Z Wiednia powtórnie udał się do Pragi. Przyjęty był (1 Maja) z wszelkiemi honorami, jednakże nie przychylił się do podwójnego żądania Czechów, a mianowicie potwierdzenia kompaktatów i konsekracji Jana Rokiczany na arcybiskupa pragskiego. Nie mógł się na to zgodzić, bo Czesi tłumaczyli na swoję stronę kompaktaty, Rokiczany zaś prawowierność wielce była podejrzaną (ob. Czescy bracia). Podług opisu Amanati’ego, zaprosił on kardynała na dysputę, mowę swoję zaczął od słów: Aeternum Patris verbum, zaczął drugi i trzeci raz i zmieszany zamilkł. C. te same słowa wziąwszy za temat, wypowiedział świetną mowę. Poselstwo to jednak było bezskuteczne. Następca Mikołaja V († 24 Marca 1455 r.), Kalikst III, głównie uwagę swoję zwrócił na krucjatę przeciw Turkom i w tym celu wysłał Carvajala do Niemiec i Węgier. Przy pomocy Kapistrana (ob.) zebrał armję czterdziestotysięczną, która, połączywszy się z hufcami bohaterskiego Jana Hunyada (ob.), odniosła nad Turkami świetne zwycięztwo pod Belgradem 22 Lipca 1456. C. w imieniu Papieża pogodził Fryderyka III z Władysławem, kr. czeskim i węgierskim. R. 1458 zagodził spory magnatów węgierskich z korzyścią dla Macieja Korwina, który tron opanował. Mniej przychylnym okazał się dla Jerzego Podiebrada, który t. r. przeprowadził wybór swój na króla czeskiego. Tymczasem umarł Kalikst III († 6 Sierpnia 1458 r.); następca jego Pius II, celem uorganizowania wspólnego działania wszystkich książąt chrześcjańskich przeciwko Turkom, zwołał ich na walny sejm do Mantui na 1 Stycz. 1459 r., dokąd i sam przybył. Jednakże skończyło się na świetnych obietnicach, o których urzeczywistnienie musiał się starać kardynał Bessarion w Niemczech i u Fryderyka III, ponieważ obecność Carvajala konieczną była w Węgrzech, którym Turcy coraz bardziej zagrażali. Usługi Carvajala wynagrodził Pius II wyniesieniem go na kardynała biskupa (Porto ad titulum S. Rufinae). Bezinteresowność, wytrwałość, jakiej dawał dowody we wszystkich poselstwach, z uszczerbkiem swego mienia i zdrowia, charakter prawy, w niczém nieposzlakowany, słusznie wyjednały mu to wysokie stanowisko. Kiedy r. 1464 Pius II, wezwawszy na krucjatę świat chrześcjań-