Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 090.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
78
Bzowski.

św. Tomasza, w sposób tak przystępny, iż to obudzało ogólne zdziwienie. Za powrotem do kraju był nauczycielem teologji w Krakowie, inne przytém piastując urzędy: w Poznaniu i Płocku był kaznodzieją, w Warszawie pierwszym przełożonym; pierwszym przeorem i założycielem kościoła i klasztoru dominikanów w Nowém Mieście, później we Wrocławiu i Krakowie. Kilkakrotnie w sprawach zgromadzenia, a głównie w sprawie niedopuszczenia rozdziału prowincji, jeździł do Rzymu. Za powrotem, ok. r. 1605 będąc wikarym i komisarzem na Szląsku we Wrocławiu, przeniósł uroczyście relikwje św. Czesława do przeznaczonej na to kaplicy i żywot jego napisał (Tutelaris Silesiae seu de vita etc. B. Ceslai Odrovansii ordinis Praedicatorum, commentarius, Crac. 1608 4-0, Vratislav. 1703, Vratisl. 1862 8-o). Miał z tego powodu wiele od heretyków nieprzyjemności, którzy napadli na klasztor, dopuszczając się wielu gwałtów. Opisał je w piśmie: Tragoedia vratislaviensis i miasto niewdzięczne opuścił. Wyjechawszy r. 1611 do Rzymu, oddał się historji kościelnej. Książę Ursyn Brachiano ofiarował mu dom swój i księgozbiór; kard. Scypion Borghese wyrobił wolny wstęp do bibljoteki watykańskiej. Właśnie chodziło w owym czasie o to, komu powierzyć prowadzenie w dalszym ciągu Rocznych dziejów Kościoła, Baronjusza, po śmierci ich autora. Przedstawiono papieżowi Pawłowi V trzech kandydatów. Ojciec św. wybrał Bzowskiego, wyznaczył mu stosowny fundusz, dał w Watykanie mieszkanie. Bzowski zaczął od skrócenia Baronjusza (Historia eccl. ex Caes. Baronii annalibus. Romae 1616 2 v. fol.), i prawie jednocześnie wydał kontynuacji Baronjusza Roczników t. XIII (Bzovii t. I), w Rzymie 1616 r. Następne tomy (Bzovii II-VII wychodziły także w Rzymie (contin. t. XIV 1617, t. XV 1623, t. XVI 1624, t. XVII 1625, t. XVIII 1627; t. XIX 1629), przedrukowane w Kolonji (1621—1630); tom VIII (kontynuacji Baronjusza XX) po śmierci autora wydany w Kolonji 1640, zawiera dzieje do roku 1565; IX zaś od r. 1566—1572, p. t. Pius V Rom. Pont. Max. sive Annalium Eccles. auctore Abrahamo Bzovio tomus posthumus (ed. Jo. Thom. de Rocchetti) Romae 1672. Paweł V dawał Bzowskiemu biskupstwo, ale z pokory przyjęcia odmówił, zamierzał też ten Papież zrobić go kardynałem, lecz umarł przed wykonaniem zamiaru. Nie mniejsze B. miał względy u następcy Pawła, Urbana VIII, a król Władysław IV, w liście do tegoż Papieża (ap. Ossoliński, Wiadomości historyczno-krytyczne do dziejów literat. pol. t. I), prosił uprzejmie, aby mu Ojciec św. powrócił męża tak zdolnego i tak pożądanego dla kraju. Bzowski był istotnie człowiekiem uczonym i wielkich zdolności. Pamięć miał tak nadzwyczajną, iż wszystkie Cycerona mowy, poezje Wirgiljusza deklamował z pamięci, a raz w kościele usłyszane kazanie, mógł dosłownie powtórzyć lub napisać. Przytém odznaczał się duchem prawdziwej pobożności i zamiłowaniem w życiu zakonném. Gorliwie nad pomnożeniem czci N. M. P., przez upowszechnienie różańca, pracował (Thesaurus laudum SS. Deiperae super canticum „Salve Regina“, Venet. 1598, Colon. 1615, ib. 1620; Trilogium B. Virg., pro singulis festivitatib. ipsius conciones tres, Venet. 1596; Manile gemmeum.. duodenas virtutes SS. Deiparae totidem laudationibus explicans, et 24 miracula insignia apud iconem ejusdem... apud Polonorum Clarum Montem religione cultam, patrata referens, Coloniae 1615, Venet. 1624; Conciones octo in praecip. Deiparae festivit. Venet. 1611; Florida Mariana, seu de laudibus SS. Deiparae Virginis, Venet. 1612, Coloniae 1617; Rosarium seu exerci-