aquam i tam dwa inne psalmy nieszporne obrząd kończyły. Kto zaś mówił prywatnie, wszystkie 5 psalmów po sobie odczytał. Proprium de Sanctis mieści uwagę, że jeśli uroczystość św. Macieja wypadła w popielec, to officium bywało o św. Apostole, a w tłusty czwartek wigilja z postem. Zwiastowanie N. M. P. gdy wypadło w niedzielę palmową, lub w tydzień wielki i paschalny, antycypowało się na sobotę, przed niedzielą kwietnią, razem ze świętowaniem. Przez czas wielkanocny, do Trójcy Św. officia o świętych były tylko o trzech lekcjach, jak w Płocku. Uroczystości wszystkie, przypadające w wielkim lub wielkanocnym tygodniu, nie tylko z officium, ale i ze świętowaniem przenoszą się na poniedziałek po przewodach. Znalezienie św. Krzyża, przypadając na Wniebowstąpienie Pańskie, przenosi się na piątek, a św. Florjan idzie na sobotę; św. Stanisław przenosi się ze świętowaniem; inne święta na piątek także idą, ale już bez świętowania. Uroczystości przypadające podczas oktawy Bożego Ciała, przenoszą się dalej lub antycypują, według dogodności, oprócz śś. Jana Chrz., Piotra i Pawła. Po komplecie w urocz. WW. ŚŚ. jest procesja żałobna ze stacjami na kościele, a po niej nieszpory o zmarłych. W zaduszki zaś jutrznia i hory mniejsze tylko o zmarłych, jak w Płocku. Główniejsze odmiany rubryk, dopiero przywiedzione, wskazują między innemi gorącą zawsze i stałą pobożność przodków naszych ku N. M. P., bo uroczystość jej Oczyszczenia pozwalali nawet z officium obchodzić w popielec, a gdy Zwiastowanie jej przypadło w niedzielę palmową, lub w wielkim tygodniu, przenosząc na sobotę poprzednią, polecili w nim jeszcze w sam dzień czynić o niej kommemorację na laudes de tempore. Rubryki kościoła włocławskiego nawet po parafjach w poniedziałki, środy i piątki wielkiego postu nakazują odbywać procesję pokutną. O pogrzebach w wielkim tygodniu takież same przepisy w djeeezji kujawskiej, jak płockiej; podobnież i w innych ceremonjach lub zwyczajach kościelnych. Rocznica poświęcenia kościoła katedralnego obchodzi się w niedzielę po św. Hieronimie i ustępuje każdemu większemu świętu, lecz nie tym, co mają ryt duplex majus. Kto ma beneficja przy kilku kościołach, dość mu raz na rok odprawić o dedykacji, mianowicie tego kościoła, przy którym częściej rezyduje. Procesje w niedziele po wszystkich kościołach parafialnych nakazane, także w dni krzyżowe i na św. Marek, oraz w poście, jak było wyżej; niemniej w Boże Narodzenie, Trzech Króli, Oczyszczenia, Nawiedzenia, Wniebowzięcia N. P., Wniebowstąpienia Pańskiego, Zielonych Świątek, Bożego Ciała z oktawą, Rozesłańców Apostolskich, WW. ŚŚ., Zaduszki i w dzień patrona kościoła, na których duchowieństwo wszystko w komżach znajdować się winno. Te są główniejsze ustawy rubrystyczne i obrzędowe, których więcej daleko mieszczą mszały kościołów szczególnych, o czem ob. Mszały polskie. X. S. Ch.
Bridaine Jakób (Brydaine), ur. 21 Marca 1701 r. w Chusclon, wiosce położonej w djecezji Uzés Uczył się w Avignon u jezuitów. Ukończył w témże mieście seminarjum i będąc jeszcze djakonem wysłany został na missję. Zjednał sobie sławę kaznodziei na missji w Aigues-Mortes w 1725 r. Mieszkańscy widząc młodzieńca pieszo przybywającego, nie wiele sobie po nim obiecywali i nie spieszyli się z wyjściem na jego spotkanie. Bridaine przebiegał miasto z dzwonkiem w ręku, a zgromadziwszy garstkę słuchaczów, wykładał katechizm: mówił z takiém namaszczeniem i ogniem, że nazajutrz kościół był pełny
