Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 615.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
598
Brewjarze.

z tych krótkich słów: Pacem et veritatem atque justitiam diligite, ait Dnus omnipotens. Po canticum „Nunc dimittis“ dwie modlitwy pod jedném zakończeniem i Salve Regina, po którém na każdy dzień tygodnia, odmienna antyfona z modlitwą o N. P.: Porrige nobis quaesumus Dne dexteram tuam et per intercessionem gloriosissime Deigenitricis Virg. Mariae auxilium nobis tuae virtutis impende. Per eund. Chr. W suffragjach dodaje się o św. Witalisie, którego relikwie katedra przechowuje, i o niektóre szczególne potrzeby, jak przeciwko poganom, o pogodę, o deszcz, za króla, w zarazie; w niedziele dodawano i o Trójcy Św. Przed psalmami pokutnemi mówiono ant. Exurge Chr. adjuva nos i hymn Veni Creator. Officium defunctorum na nieszporach i jutrzni rozpoczynało się jak w płockim brewjarzu. Następują zaraz hymny na różne uroczystości i na komplety, a często i na mniejsze godziny odmienne, jak np. uroczystość Bożego Narodzenia ma własne na nietylko na jutrznię, laudes i nieszpory, ale też na prymę, tercję, sextę, nonę i kompletę. Często niedziele mają także swoje hymny na główniejsze części officium. Jest także spólny hymn na pierwsze nieszpory Apostołów, w którym po każdej strofie dokłada się stosowny do każdego Apostoła ustęp. Commune ss. podaje, że gdy wigilja jakiej uroczystości wypadnie w niedzielę, to officium de dominica ma 9 lekcję wigilji i modlitwę jej, pod jednym zakończeniem z niedzielną, a to tylko na laudes. Tak czynił i płocki kościół. Officia mają ryt duplex, czyli 9 lekcji, gdy tak są zapisane w brewjarzu, gdy święty jest patronem jakiego kościoła, lub gdy kościół posiada jego ołtarz, albo znaczną relikwię. Ta uwaga przypomniana jest w Commune ss. przy każdém prawie officium. W soboty extra adventum et quadragesimam, gdy jakie wyższe święto nie przeszkodziło, mówiono pacierze o N. M. P. z 9 lekcjami; a znowu officium wotywne o trzech lekcjach w ferje przez rok, w ten sposób: w poniedziałki o Apostołach, we wtorki o św. Wojciechu, w środy o św. Jadwidze, w czwartki o św. Stanisławie bisk. i męcz., w piątki o męczennikach. W adwencie nie mówiono officium o świętach z 3 lekcjami, tylko o oktawie św. Jędrzeja i Poczęcia N. P. To ostatnie, gdy przypadło w niedzielę, obchodziło się z całém officium; podobnie Oczyszczenie N. P., kiedykolwiekby przypadło, trzyma się zawsze 2 Lutego. Na rezurekcję kapłani, przybrani w komże i kapy, poprzedzeni przez niosących chrągwie i świece zapalone, oraz kadzielnicę, szli w milczeniu do grobu Chrystusa, gdzie odmówiwszy głosem zniżonym ps. Domine quid multiplicati, i inne modlitwy, kropiono grób wodą święconą, śpiewano ant. Gloria tibi Trinitas, a po niej z Najśw. Sakr. i krzyżem Chrystusa odbywano trzykrotną procesję, śpiewając Cum rex gloriae Christus; wtedy wszystkie dzwony się odzywały, kończono zaś u ołtarza, śpiewając: Surrexit Dnus de sepulchro i Regina Coeli z oracją, potém jutrznia. W dzień wielkanocny prymę rozpoczynano od Kyrie eleyson 3 razy, tyleż Christe eleyson i Kyrie eleyson, potém jedno Allelaja i wprost psalmy zwyczajne, na końcu ich 3 Alleluja, ℣℣ i oracja. Tercję, 6-ę i 9-nę rozpoczynano przez jedno Kyrie, Christe, Kyrie, a kończono jak prymę. Na drugich nieszporach także rozpoczęcie przez trzykrotne Kyrie etc., a przed i po każdym psalmie 3 Allel (Przegl. katolicki 1871 r. p. 295). W kościołach, gdzie była chrzcielnica w niedzielę wielkanocną i dwa dni następne, po odśpiewaniu trzech psalmów nieszpornych, szło duchowieństwo do baptisterium, ze śpiewem ant Vidi