jakiś czas bractwo to niemieckiém się zwało. Dopiero Zygmunt I, ulegając prośbom biskupa krak., powrócił kazania polskie u P. Marji, a niemieckie przeniósł do św. Barbary. R. 1438 bractwo upadło, lecz wkrótce 1481 odnowione, a znowu zaniedbane, r. 1588 Hier. Powodowski, archiprezb. kość. P. Marji, wskrzesił i szpital bracki urządził. Ostatecznie r. 1670 upadło, szpital zaś utrzymywał się do schyłku wieku przeszłego. — Arcybr. Szkaplerza św., oddane przez Stolicę Apost. wyłącznie zakonowi karmelitańskiemu i z nim razem r. 1393 zaprowadzone w Krakowie, jak utrzymuje ks. P. Pękalski. Szkaplerz sam bierze początek z objawienia N. M. P. Szymonowi Stock, jenerałowi rakonu karmelit., r. 1216. Niezadługo przyjęły go i świeckie osoby, mianowicie w Anglji i Francji, zkąd powstało i bractwo. U nas pierwszą o niém wiadomość piśmienną obejmuje książka pod napisem: „Summarius darów bożych y odpustów zakonu i bractwa P. M. z góry Carmelus, z łac. p. Łuk. Wajtowiusza, karmelitę (Pozn. 1604);“ jak podaje karmelita Jacek Duracz w dziełku: Pobudka do bractwa y confraterniey szkaplerza od Przeczystey i Niepokalaney Panny Maryey z góry Carmelus danego bł. Szymonowi Stoczkiuszowi, jeyże zakonnikowi w Angliey mieszkającemu (Krak. 1610).“ Na wzór br. Męki Pańskiej urządza on także bractwo szkaplerza, mianując takich urzędników: pan przeor, kierownik całego bractwa; pan podprzeorzy, zastępca i pomocnik poprzedniego; konsyljarzów czyli poradników siedmiu, z których dwóch obiera na arbitrów albo jednaczów; podskarbi, zawiadujący pieniędzmi składkowemi, świecami, aparatami i t. p.; pisarz pomieszcza w jednej księdze dochody i fundusze brackie, w drugiej postanowienia uczynione na posiedzeniach; pan zakrystjan ma pod kluczem ubiory brackie i stroi ołtarz N. M. Panny na jej uroczystości. Do niższych urzędników należą: dwaj prokuratorowie ołtarza, przydani do pomocy zakrystjanowi; trzej prowizorowie spraw świeckich, biegli w prawie, zastawiający się w interesach bractwa i braci, gdzie tego potrzeba; dwóch chorążych i czterech ich pomocników, bo dwie są chorągwie brackie: u większej dwaj pomocnicy trzymają kutasy, a dwaj inni z laskami przed chorągwią miejsce czynią; jałmużnicy dwaj, w kapach u drzwi kościelnych proszą o ofiarę na potrzeby brackie, bo bractwo „jako niedawne u nas w krajach polskich, ubogie jest“ (więc chyba nie z zakonem karmelitów przyszło do Krakowa); marszałków sześciu z laskami, dla utrzymania porządku na procesjach, z tych jeden dawał znać dzwonkiem, podczas publicznego biczowania się braci w kościele, kiedy mają przestać i kiedy zacząć to ćwiczenie pobożne; sług dwóch opłaconych przez bractwo; infirmarjusze dwaj dla pociechy i opieki chorych braci. Powinności braciom takie naznacza: 1) nosić szkaplerz czarny lub dzikawy (żelaznej farby), poświęcony, z wyobrażeniem N. P.; 2) spełniać pilnie obowiązki swego stanu i uczynki miłosierdzia; 3) mówić codzień officium B. V. M. albo godzinki karmelitańskie, kto zaś nie umie czytać, odmawia koronkę o N. P. to jest 25 Ojcze nasz i Zdrowaś Marja za jutrznię, 7 za laudes, po 7 za resztę godzin, 15 za nieszpór i 7 za kompletę, lub przynajmniej 7 pacierzy codziennie, na pamiątkę 7 radości N. P.; 4) zachować ściśle posty kościelne i wigilje do N P.; 5) w środy mięsa nie jadać, także w soboty, chyba gdyby przypadło Boże Narodzenie, lub choroba; 6) nie lenić się odprawiać dyscyplin w wielki piątek i inne dni, w kościele oo. karmelitów. Bractwo miało swój ubiór, w którym występowało na procesje
