Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 523.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
506
Bonum conjugale. — Borborjanie.

tylko odnosi do stosunków małżeńskich w ścisłém znaczeniu, ale się rozciąga na wszelkie życia okoliczności, i w takiém też rozumieniu powinny być brane słowa Rytuału, któremi nowożeńcy do wzajemnej wierności małżeńskiej zobowiązują się, mówiąc: „ślubuję ci miłość, wiarę i uczciwość małżeńską.“2) Bonum sacramenti, jest to wyobrażenie nierozerwalnego związku Chrystusa z Kościołem; ztąd małżeński związek jest nierozerwalnym.3) Bonum prolis, jest to cel małżeństwa oznaczony przez Stwórcę w słowach: Crescite et multiplicamini, dla którego małżeństwo uwiecznia ród ludzki, czyli przechowuje go na ziemi od wieku do wieku rodzeniem cielesném, a przez nie rozwinięciem duchowém. W tem znaczeniu małżeństwo jest instytucją, mającą na celu rozszerzenie i zachowanie luda Bożego, wybranego i odkupionego na ziemi, oraz pomnażanie liczby wybranych. Aby to potrójne dobrodziejstwo małżeństwa chrześcjańskiego, t. j. dobro wiary małżeńskiej, sakramentu czyli nierozwiązalności i potomstwa ubezpieczyć, Kościół ustanowił różne przeszkody i tak: wierność małżeńską obwarował przeszkodami, zwanemi: criminis, występku, cognatonis, pokrewieństwa, affinitatis, powinowactwa, publicae honestatis, przystojności publicznej; dla ubezpieczenia związku sakramentalnego są przeszkody: clandestinitatis, pokątnego zawarcia, i raptus, porwania; dla ubezpieczenia potomstwa postanowił przeszkodę impotentiae, niemocy fizycznej; a gdy rodzice nietylko są rodzicielami, ale i wychowawcami dzieci, dodał Kościół do tego przeszkodę cultus disparitas, różność religji, jako duchowną niemoc jednego ze współmałżonków. Jeżeliby do małżeństwa, przy jego zawieraniu, dodane zostały warunki, któreby wprost przeciwne były jednemu któremukolwiek z tych trzech dóbr małżeństwa, małżeństwo tém samém, choćby dokonaném było, jest nieważném. Cap. 7, X de Conditio. appos. (4, 5).S.

Borborjanie, także zwani boboryci, kodjanie, w Egipcie stratjotycy i fibionici, niekiedy zachejczycy, barbelici, barbelioci, sekundjanie i sokratycy, stanowili oddzielną sektę pomiędzy gnostykami. Ireneusz i Tertuljan za ojca ich naznaczają Karpokratesa, ale Epifanjusz (Adv. haer. l. 1 haer. 26), który najwięcej o nich podaje szczegółów, wywodzi ich od nikolaitów. Nazwa borborjanów (βορβορῖται) pochodzi od βορβορος — gnój, kał, a zatém ludzie błota, z powodu wyuzdanej rozpusty, jakiej się dopuszczali na swoich schadzkach sekciarskich. Epifanjusz wahał się, czy stoi wyjawiać ich bezeceństwa, ale chęć przestrzeżenia innych przed niebezpieczeństwem przemogła. Najprzeciwniejsze naturze rozpustowanie uważali oni za godziwe, nawet za obowiązkowe; przedewszystkiém panowała u nich wspólność kobiet. Bezeceństwo ich dochodziło do tego, że esus seminis humani et menstrui sanguinis znaczyło u nich kommunję. Z drugiej strony przeciwni byli mnożeniu się rodu ludzkiego. Nieprzyjaciele postu i wszelkiego umartwienia, pielęgnowali ciało z wyszukaną starannością. Uznawali Pismo św., ale tłumaczyli je po swojemu, a gdzie miejsce jakie zbyt wyraźnie ich potępiało i nakręcaniem zaćmić się nie dało, mówili, że to miejsce pochodzi nie od św. Ducha, ale od ducha światowego. Obok Biblji mieli jeszcze wiele pism apokryficznych np. Pytania Marji, Objawienia Adama, fałszywe Ewangelje i t. p. Uczyli że siedm jest niebios, i że w każdém niebie oddzielny rządzi książę. W siódmym np. niebie rządzi Sabaot w postaci osła czy świni, i z tego też to powodu miało być zakazane żydom jedzenie wieprzowiny. Ten Sabaot miał być stworzycielem ziemi i siedmiu niższych niebios. W ósmym niebie panuje