gan i ochrzcił. Wtedy Grzegorz II powołał go do Rzymu i, 30: Listop. 723 r., wyświęcił na biskupa Niemiec, bez oznaczenia stałej siedziby, i dał mu imię Bonifacy. Opatrzony wszelką władzą i listami Papieża do Karola Martela, do biskupów, książąt i ludów, Bonifacy następnego roku powrócił do Niemiec i, wsparty przez Karola Martela, znowu się udał do Hessji, gdzie blisko wsi Geismar obalił główną świątynię pogańską, dąb bożka Tora, czyli pioruna, a na tém miejscu założył kościół świętego Piotra. W Turyngji fundował sławny klasztor Ohrdruf (r. 714—727). Przybyło mu do pomocy niemało zakonników i zakonnic z Anglji. Pomiędzy zakonnikami znakomitsi byli: Burchard, Lullus, Witta, Megingoz, Wiethbert i dwaj bracia Willibald i Wunibald. Pomiędzy zakonnicami: Chunihilta, Berathgita, Chunidruta, Tekla, Lioba, i Walpurgis. Przy pomocy i hojności Adeli, ksieni z Pfalzel, stanęły klasztory żeńskie: w Kitzingen, w Ochsenfurth i w Bischofsheim, które się zajęły wychowaniem niewieściém. Następca Grzegorza II, († r. 731), Grzegorz III przesłał w następnym roku Bonifacemu palljusz arcybiskupi. Z każdym dniem powiększała się żarliwość apostoła i rozszerzał się zakres jego działalności. W tym samym roku, kiedy Karol Martel pobił Saracenów, B. założył klasztor Fritzlar i Amoeneburg w Hessji. Zachęcony powodzeniem, B. przedsięwziął pewne kroki dla nawrócenia Saksonów, ale nadaremnie; udał się zatém, jako arcybiskup całego prawego brzegu Renu, z wizytą kanoniczną do Bawarji, gdzie przekonał się o stanie parafji, o stopniu oświaty i prowadzeniu się ich pasterzy; zaradził wielu nadużyciom i błędom i powrócił do Turyngji i Hessji, zkąd w jesieni 738 r., w towarzystwie wielu swych uczniów i przyjaciół, po raz trzeci udał się do Rzymu, aby przypatrzyli się chrześcjańskiemu życiu, i aby poznali urządzenie klasztoru Monte-Cassino i innych klasztorów włoskich. Wracając z Rzymu, zaproszony został do Bawarji przez księcia Odillona, dla ostatecznej organizacji kościoła tego kraju. B. podzielił Bawarję na cztery djecezje, ze stolicami: Salzburg, Freisingen, Ratysbona (Regensburg) i Passau, i wyznaczył dla każdej djecezji biskupa. Tę jego nową organizację zatwierdziła Stolica św. Jakie r. 741 założył biskupstwa, ob. wyżej str. 52. Za jego wpływem Willibald, przybyły z góry Kassyno, poświęcony na biskupa, swą niezmordowaną działalnością, małą kaplicę Altmühl podniósł do znaczenia djecezjalnej stolicy eichstädtskiej. Im więcej powstawało fundacji i im bardziej rozszerzało się nawracanie, tém naglejszą B. uczuwał potrzebę wzmocnienia swego dzieła przez stałą organizację. Gdy Karloman i Pepin, po śmierci swego ojca (15 Paźdz. 741 r.), podzielili się państwem, dogodna nastręczyła się sposobność dla Bonifacego, dokonania tej organizacji i rozszerzenia swej działalności na prowincje Gallów. Dnia 21 Kwiet. 742 r. Bonifacy zwołał pierwszy sobór narodowy niemiecki (Concilium Germanicum), a 1 Marca 743 r. sobór w Liftinä. Życie duchowieństwa i organizacja hierarchji kościelnej były przedmiotem narad pierwszego soboru, a oświata ludu przedmiotem drugiego. Dnia 2 Marca 744 r. B. prezydował na soborze w Soissons, zwołanym w celu przywrócenia w zachodniej części państwa powagi metropolity, od dawna tam zachwianej, i zaradzenia złemu w germańskiej i galijskiej części państwa. W t. r. Bonifacy założył sławny klasztor Fulda, który tém stał się dla Niemiec środkowych, czém Monte-Cassino było dla Włoch, Saint-Gall dla południowych Niemiec, a później Korbja dla Saksonji
