nusa II, potém Benedykta VII, a ten ostatni na synodzie rzymskim r. 975 ekskommunikował Bonifacego Franco. Śmierć Benedykta nastąpiła, jak przypuszczają historycy, na krótko przed śmiercią Ottona II († w Grudniu 983 r.), który wystarał się jeszcze o podniesienie na Stolicę papiezką kanclerza swego Piotra, biskupa Pawji, pod nazwiskiem Jana XIV. Ten zaledwie przez trzy miesiące panował w Rzymie, gdy Franco znowu do tego miasta wkroczył, przy pomocy swoich stronników osadził Papieża w zamku św. Anioła i zadał mu śmierć głodem, czy trucizną, 20 Sierp. 984 r. Ciało zamordowanego Papieża wystawiono na widok przed bramą zamku św. Anioła, na wyszydzenie cesarskiego stronnictwa, a morderca dwóch Papieży znowu objął ster rządu. Ale już w cztery miesiące potém zmarł nagle na apopleksję. Lud, a nawet sami poprzedni stronnicy Bonifacego, ciało jego pokłuli uderzeniami lancy, wlekli za nogi po ulicach Rzymu, a wreszcie nagie szczątki porzucili przed statuą Marka Aureljusza. Litościwi duchowni pochowali je dnia następnego. Jeszcze w tém samém miesiącu (Grud. 984 r.) wybrany został Jan XV; wprzód bowiem wybrany Jan, syn Roberta, zmarł przed konsekracją (Fr. Pagi, Brev. hist. chron, crit. t. II Venet. 1730 p. 201). — Bonifacy VIII, poprzednio Benedykt Cajetanus, ur. w Agnani, ze starożytnej, dawniej katalońskiej rodziny, był najprzód adwokatem konsystorza i notarjuszem apostolskim; 12 Kwietnia 1281 r. Papież Marcin IV mianował go kardynałem djakonem, a Mikołaj IV (w Grud. 1291 r.) kardynałem kapłanem. Bonifacy był jednym z największych prawników swego czasu, używanym przez trzydzieści lat do spraw najważniejszych, szczególnie do poselstw rzymskiej Stolicy. Gdy Celestyn V, w pięć miesięcy po swoim wyborze, 13 Grudnia 1294 r. na uroczystym konsystorzu kardynałów w Neapolu złożył godność papiezką i do poprzedniego, pustelniczego życia wrócił, zebrali się kardynałowie na konklave i 24 Grud. wybrali kardynała Cajetana, który przybrał imię Bonifacego VIII (o wyborze B. VIII godném jest czytania dzieło kard. Wisemann’a, Mélanges religieux etc.). Podobno wybór swój zawdzięczał Karolowi II, królowi Sycylji: przynajmniej ten nie był przeciwnym wyborowi Bonifacego, towarzyszył mu bowiem na koronację do Rzymu i tam w uroczystym pochodzie 23 Stycz. 1295 r., wraz z swoim synem, noszącym tytuł króla węgierskiego, prowadził konia papiezkiego. Jeszcze w Neapolu, który 2 Stycz. 1295 r. opuścił, B. odwołał łaski nieoględnie nadane przez Mikołaja IV i Celestyna, a 24 Stycz. wydał encyklikę do wszystkich prałatów i książąt, jako też do całego cbrześcjaństwa, z doniesieniem o prawnej abdykacji Celestyna i swojém wyniesieniu. Nie przeszkodziło to jednak, że później wielu uważało za nieważną abdykację Celestyna, a i sam B. sądził, iż nie należy pozostawić wolności swemu poprzednikowi, ażeby ten jej na złe nie użył. Kazał go zatém zamknąć w zamku Fumona, gdzie Celestyn żyjąc nędznie, czy to z własnej woli, stosownie do przyzwyczajeń pustelniczych, czy w skutek złego obchodzenia dozorców, zmarł wkrótce, 19 Maja 1296 r. — Pontyfikat Bonifacego przypadł wśród bardzo trudnych okoliczności. Nie był jeszcze załatwiony spór o posiadanie Sycylji; w Niemczech Adolfowi nassauskiemu zagrażał jego współzawodnik Albrecht; Filip IV Piękny, król francuzki, toczył wojnę z Edwardem I, królem Anglji; Francję popierał król Szkocji, Anglję — Adolf nassauski i hrabia Flandrji. We Włoszech nurtowały niezgody gwelfów i gibellinów, i zawiść handlowa: Wenecja z Genuą, Piza z Florencją pro-
