kóba, Piotr, arcybp gniezn., i wszyscy biskupi wystąpili z protestacją przeciwko nieprawomocności wyroku. Papież nie przyjął tłumaczenia i żądał wykonania wyroku. Nuncjusz, kardynał Grzegorz, doniósł o tém cesarzowi i wzywał jego orężnego poparcia, w obronie Władysława (Martene et Durand II 406—407.) Warunek przywrócenia na tron Władysława, odsądzonego wolą rycerstwa i duchowieństwa, wywołał silny opór przeciwko wyrokowi nuncjusza. Nie napotykamy następnie śladu nieporozumienia biskupów polskich ze Stolicą Apost., zkąd wnosimy, że w dalszym ciągu sprawy przedstawiono objaśnienia i że owe stosunki w odmiennym ukazały się świetle. Cesarz, zajęty krzyżową wyprawą, później sprawami Włoch, nie mieszał się do sporu Władysława z braćmi. Bolesław, książę Mazowsza i Kujaw, otrzymał Kraków z przywilejem zwierzchnictwa. Dopiero w lat trzy po śmierci Konrada († 1152), następca jego Fryderyk Rudobrody wytoczył sprawę Władysława. Zażądał powrócenia temuż zabranych dzielnic i złożenia haraczu cesarstwu. Bolesław odrzucił to żądanie. Fryderyk wypowiedział wojnę, przeszedł Odrę i zbliżył się z wojskiem pod Poznań 1157 r. B. nie mając sił do odparcia nieprzyjaciela, musiał przyjąć upokarzające warunki przymierza, mianowicie: zwrócenia Władysławowi Krakowa i Szląska, oraz zapłacenia cesarzowi haraczu. Traktat podpisano w obozie cesarskim, pod Krzyżgowem 1157 r. Nie spieszył się B. z wykonaniem warunków, gdyż cesarz zajęty był wojną we Włoszech, ze śmiercią, zaś Władysława 1159 r. inny wzięły obrót sprawy. Cesarz przypomniał sobie wprawdzie 1162 r. o niewykonanych zobowiązaniach traktatu, nie myślał jednak o popieraniu orężem sprawy synów zmarłego Władysława. Książęta polscy zgodzili się na oddanie Szląska synom wydziedziczonego brata. Wygnańcy przyjęli bez szemrania i podzielili się ofiarowaną im spuścizną: Bolesław Wysoki otrzymał największą część z Wrocławiem, Mieczysław — księstwo Raciborskie, Konrad — Głogowskie. Tak więc Polska uległa powszechnemu losowi owoczesnych monarchji i rozpadła się na liczne dzielnice. Zakończywszy w ten sposób rodzinne spory, B. zwrócił swój oręż przeciwko poganom Prusakom. Pierwsza powiodła się wyprawa, atoli w drugiej dotkliwą poniesiono klęskę: zginął w niej Henryk, książę sandomierski (1167 r.). Osierocone księstwo oddano najmłodszemu z braci, Kazimierzowi, który, na mocy testamentu ojca, nie otrzymał żadnego działu. W dziejach panowania Bol. Kędz. napotykamy po raz pierwszy wzmianki, o wyprawach książąt i panów polskich do Palestyny. Podlega wątpliwości podanie o wyprawie księcia Henryka. Prawdopodobniejszém jest, że Władysław towarzyszył cesarzowi Konradowi do ziemi świętej 1147 r. Henryk sprowadził z Palestyny do Polski braci szpitalnych św. Jana jerozolimskiego, i założył klasztor w Zagościu 1153 r. Później Jaksa z Miechowa, po powrocie z Palestyny, założył we wsi dziedzicznej Miechowie zakon stróżów grobu pańskiego, ob. kanonicy regular. Fundację Jaksy zatwierdził B. i uwolnił mieszkańców dóbr klasztornych od ponoszenia rozmaitych ciężarów prawa polskiego. B. um. 1173 r., pochowany w katedrze krakowskiej. Pozostawił jedynego syna Leszka, urodzonego z Anastazji, księżniczki na Haliczu; starszy bowiem syn, Bolesław, um. 1172 r. za życia ojca; z drugiej żony Heleny Rościsławiczówny nie miał potomstwa. Cf. Kroniki Wincentego Kadłubka i Długosza. Z obcych: Ottona fryzyngeńkiego: De gestis Friderici imperatoris; Mar-
