Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 419.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
402
Błąd. — Błocki.

go związku nie jest majątek, ale osoba, a na tę zezwolenie nastąpiło, przeto błąd co do majątku, jako zezwolenia na osobę danego nie mogący usunąć, ważności małżeństwa wcale nie narusza. Błąd co do stanu jest wtedy, kto zawiera małżeństwo z osobą w stanie niewolnictwa będącą. Kiedy błąd ten stanowi przeszkodę unieważniającą małżeństwo, ob. art. Stan. Błąd co do przymiotów osoby ma wtedy miejsce, gdy kto sądził, iż osoba, z którą małżeństwo zawiera, posiada pewne przymioty, jakich ona rzeczywiście nie ma. Ten rodzaj błędu ma takie samo znaczenie, jak błąd co do majątku, t. j., że skoro zezwolenie nastąpiło na tę osobę, z którą chciał kto małżeństwo zawrzeć i zawarł, to brak spodziewanych w niej przymiotów ani danego zezwolenia znieść, ani małżeństwa nieważném uczynić nie może. Jednak mógłby niekiedy być taki wypadek, że ktoś sądząc, iż spostrzegł pewien przymiot w osobie i pragnąc ten przymiot posiąść, a nie mogąc go od osoby oddzielić, pojmuje w małżeństwo tę osobę dla pozyskania jej przymiotu, i tak dalece mu szło o niego, że jego samego tylko szukał i pragnął, i małżeństwaby wcale nie zawierał, gdyby bez niego przymiot ów mógł dostać, czyli, jak kanoniści, a mianowicie Gobat (tract. 11 n. 113), określają, że przymiot stanowi cel małżeństwa, a małżeństwo jest tylko środkiem do dopięcia tego celu, t. j. do pozyskania przymiotu: w takim razie, jeżeliby co do samego istnienia tego przymiotu błąd zaszedł, t j. jeśliby jedynie dla tego przymiotu zawierający małżeństwo wcale go nie znalazł, według wyrażenia kanonistów, byłby błąd co do przymiotu, przechodzący na osobę, error qualitatis in personam redundans, i małżeństwo w nim zawarte byłoby nieważne, gdyż zezwolenie bezpośrednio skierowane było do przymiotu, a pośrednio do osoby: czyli o tyle nastąpiło, o ile istniał przymiot. W praktyce jednakże oznaczenie, kiedy błąd taki miał miejsce, jest niesłychanie trudne, jeżeli zgoła niepodobne; dla tego kanoniści zwracają uwagę sędziów, aby w wypadkach takich opierali się na jasnych i pewnych dowodach, a strzegli się przechylać do domniemania, iż zezwolenie mogło być do zewnętrznych przymiotów przywiązane, i że w każdym razie decydowanie, z tytułu tej przeszkody, o nieważności małżeństwa, jest niebespieczném przedsięwzięciem. Cf. Carrier, De Matrimonio t. 2 n. 631.X. A. S.


Błocki Mikołaj, ksiądz, h. Leliwa. Ur. 27 Lutego 1785 r. we wsi dziedzicznej Chorzele, parafji zambrowskiej. Nauki pobierał u benedyktynów w Pułtusku, a następnie i seminarjum przeszedł w Pułtusku u księży świeckich. D. 6 Stycz. 1810 r. został wyświęcony na kapłana: przez trzy lata był wikarjuszem w Andrzejewie, r. 1813 dostał probostwo w Zarębach, a w 1817 przeniesiony do Wyszonk. W 1826 powołany na regensa nowo erygowanego seminarjum w Sejnach, gdzie go też r. 1829 biskup Manugiewicz kanonikiem katedralnym mianował. Podczas rozruchów rewolucyjnych, rozpuściwszy seminarjum, sam się wyniósł do Wyszonk. Roku 1834 znów powołany na surogata konsystorza w Łomży, w 1836 przeniósł się na probostwo w Nowogrodzie. Biskup Straszyński r. 1839 podniósł go do godności prałata archidjakona, a w 1844 wysłany na asessora przy kom. spraw wewn. i duch. Gdyby go był Straszyński przed innemi przedstawił na sufragana, byłaby ks. Mikołaja wcześnie spotkała mitra, ale że dopiero 26 Kwiet. 1847 r. po innych daremnych więc ze Straszyńskiego śmiercią wszystko spełzło na niczém. Kapituła obrała ks. Błockiego swoim wikarjuszem i administratorem djecezji, którą