kościoły wschodnie, innych słów używają. Sposób udzielania tego sakramentu jest następujący: Najprzód biskup wyciąga ręce nad wszystkimi w obec bierzmującymi się i odmawia modlitwę, wzywając na nich siedm darów Ducha Świętego; następnie, przystępując do każdego z osobna, wkłada na głowę jego rękę, czyniąc jednocześnie krzyżmem znak krzyża na czole jego, i wymawiając przytém przywiedzione wyżej słowa formy sakramentalnéj. Potém lekko uderza go w policzek, co równie, jak poprzednie naznaczenie krzyżem czoła, jako miejsca wstydu, oznacza skutek, jaki Bierzmowanie ma sprawić w przyjmującym ten sakrament: iżby się nie wstydził nauki Chrystusowej i, dla miłości Zbawiciela, gotów był ponieść ochotnie wszelkie krzywdy i zniewagi. Modlitwa o zachowanie w bierzmowanych, użyczonych im łask Ducha św., i uroczyste błogosławieństwo biskupa zamykają obrządek. 5. Władza udzielania tego sakramentu z prawa służy samym tylko biskupom, jako następcom Apostołów, którzy, jak to czytamy w Dziejach Apostolskich (Dz. Ap. 8, 14. 15. 16), choć w szafowaniu sakramentu Chrztu wyręczali się djakonami, sami jednak wyłącznie sprawowali na ochrzczonych wkładanie rąk, to jest Bierzmowanie. Ztąd i sobór trydencki (sess. VII c. 3 de Confirm.) uroczystym wyrokiem orzekł, że zwyczajnym tego sakramentu ministrem (minister ordinarius) jest sam biskup, klątwę zapowiadając temu, ktoby twierdził, że każdy kapłan może ten urząd sprawować. Bo jako, wedle słów Katechizmu rzymskiego (P. II c. 3 § 11), w budowie domu niżsi robotnicy przygotowują i układają materjał, ale wykonanie i dokończenie dzieła do kierującego robotą mistrza należy, tak podobnież niegodzi się, aby ten sakrament, przez który dokonywa się nie niejako duchowna budowa uświęcenia duszy wiernej, przez kogo innego był udzielany jak przez najwyższego kapłana i naczelnego pasterza. Wyjątkowo jednak, jak na przykład w missjach odległych, nie mających jeszcze Biskupa, może być udzielona i kapłanowi władza bierzmowania. W takim razie kapłan jest nadzwyczajnym sakramentu tego ministrem (minister extraordinarius); wszakże takowa władza udziela się tylko do czasu i tylko przez Stolicę Apostolską, a nadto kapłan, tę władzę mający, nie może używać do Bierzmowania innego krzyżma, jedno konsekrowanego przez biskupa. Zwyczaj istniejący w kościele wschodnim, na mocy którego kapłan wraz z sakramentem Chrztu, udziela i Bierzmowania, tłumaczyć się może i winien ogólną i stałą władzy biskupiej delegacją; tak to tłumaczyil[1] i sami grecy na soborze florenckim, na którym, jako świadczą akta soborowe, gdy przyszło do roztrząsania tego punktu, wyrazili się canonice et legitime (Schmid, Liturg. t. 1 p. 202), to jest zgodnie z zasadami i z przepisami prawa kościelnego. I dla tego ksiądz unicki bierzmować może tylko unitów, bo do łacinników nie ma papiezkiej delegacji. Co się tyczy subjektu tego sakramentu, to jest osoby, mającej prawo do przyjęcia onegoż: ponieważ Bierzmowanie jest, jak powiedziano wyżej, dopełnieniem Chrztu; ponieważ nadto Chrzest jest jakoby bramą przez którą jedynie służy przystęp do innych sakramentów, wypada zatém że nie może przyjąć ważnie Bierzmowania, jedno człowiek ochrzczony. Nie może go także przyjąć jedno ten, kto nie jest jeszcze bierzmowany; ponieważ sakrament ten, jako wyciskający na duszy charakter niezatarty, powtarzać się nie może; a zatém powtórne onegoż przyjęcie byłoby nietylko ciężko grzeszném, ale i nieważném. Ze względu zaś na to, że Bierzmowanie jest sakramentem ży-
- ↑
Błąd w druku; powinno być – tłumaczyli.
