z tego czasu pisane do Kepplera. B. pięćdziesiąt lat życia już liczący, lękał się, aby publiczném przejściem na łono Kościoła nie utracił pozycji zajmowanej w społeczeństwie. W tym czasie ciężkiej walki wewnętrznej (1629 r.), przypadkiem znajdował się on w Scheer na katolickiej uroczystości śś. Wunibalda i Wilibalda. Modlitwy pobożnych i majestat ceremonji kościelnych tak silnie wstrząsnęły umysłem B., że ślubował on powrócić do Kościoła katolickiego, jeżeli Bóg mu pobłogosławi i da potomka, po dwudziestu dziewięciu latach w bezpłodném małżeństwie spędzonych. Kiedy urodziła mu się córeczka, a następnie po niebezpiecznej chorobie do zdrowia wróciła, uszczęśliwiony ojciec potajemnie złożył kat. wyznanie wiary, przed prowincjałem franciszkanów w Heilbronn (1 Sierp. 1630 r.). Tymczasem Szwedzi zajęli Rottenburg i B. przez cztery jeszcze lata był profesorem w Tybindze i dopiero, kiedy cesarscy, po bitwie pod Nördlingen, zajęli ziemie wirtembergskie, jawnie wyznał swoją wiarę (1635). W 1637 r. B. powołany został na professora pandektów do Ingolsztadu. Papież proponował mu profesurę w Bolonji, lecz wtedy właśnie śmierć zaskoczyła Besolda, 15 Września 1638 r. B. ogłosił drukiem powody przejścia do Kościoła kat. (Christliche und erhebliche Motive, warum Christ. Besoldus etc., Ingolstadt 1637 i 1639). W dziele tém dowodzi on, że prawdziwa wiara znajduje się tylko w Kościele katolickim i że porzucił protestantyzm z pobudek sumienia. Z 90 jego dzieł teologicznej, politycznej, prawnej i historycznej treści, przytaczamy niektóre: Hieron. Savonarolae de simplicitate vitae christ. libri V.; Hieraklit czyli zwierciadło świeckich próżności (Hieraklit oder Spiegel der weltlichen Eitelkeiten) Synopsis politicae doctrinae. Synopsis rerum ab orbis conditione gestarum. Historia Orientis. Prodromus vindiciarum eccl. Würtemb. Documenta rediviva monasteriorum praecipuorum in ducata Würtemb. sitorum. Virginum sacrarum munimenta. Cf. Moser, Patriot. Archiv. für Deutschland, VIII n. 6 s. 430; Iselin, Histor. Lexicon, 1, 477, i Räss, Die Convertiten, t. V (1867) s. 310—328. (Stemmer). J. N.
Bessarion, kardynał, ur. 1395 r. w Trapezuncie, z rodziców niskiego stanu, jakkolwiek niektórzy pisarze wyprowadzają go od Komnenów. Pierwotnie nosił on imię Jana czy też Bazylego; w 1410 r. udał się do Konstantynopola i uczył się u Chrysokokkesa. 1423 r. 20 Stycz. wstąpił do zakonu bazyljanów, gdzie przybrał imię Bessariona, jednego ze świętych zakonników egipskich. Tegoż roku spotykamy Bessariona w Peloponezie, w szkole Gemistusa Pletona, z wielkim zapałem oddającego się nauce matematyki i filozofji. Wówczas to Turcy coraz bliżej posuwali swoje zabory pod Konstantynopol, i Jan VII Paleolog nie jednokrotnie zwracał się z prośbą o pomoc do zachodniej Europy. Podniesiono przytém myśl połączenia kościołów i w liczbie uczonych greków, wyprawionych na sobór do Ferrary (1438 r.), znajdował się Bes., przed rokiem wyniesiony na arcyb. nicejskiego. D. 8 Paźdz. 1438 r. odbyło się pierwsze uroczyste posiedzenie soboru, na którém Bes. był jednym z sześciu greków, mających z takąż samą liczbą łacińskich teologów ostatecznie rozwiązać kwestję wyrażenia filioque, umieszczonego przez Kościół katolicki w symbolu wiary. Przy tej sposobności powiedział Bessarion mowę o jedności, de unione ineunda, w której obsypał pochwałami cesarza i Papieża (Harduin IX). Pomiędzy grekami, przybyłymi na sobór, szczególną zawziętością przeciwko łacinnikom odznaczał się Marek Eugenikus, arcybp
