karze liczą ich 22 do 25), wykształcił wielu biskupów, wielu możnych obrało go sobie za miejsce spoczynku; ostatni z Merowingów, Childeryk, tu właśnie swego żywota dokonał. Za życia św. Bertyna, w pobliżu zbudowany został klastor benedyktynek. Liczne darowizny i zapisy zbogacały zakon. Między innemi Heremar darował swą ziemię, czyli posiadłość Worimholt, we Flandrji, gdzie powstało głośne później opactwo, zwane Górą św. Winnocka. Św. Bertyn doszedłszy bardzo późnego wieku i nie czując się zdolnym do kierowania klasztorem, złożył przełożeństwo, zostawiając po sobie przełożonym dobrego zakonnika Rigoberta, r. 700. Sam zaś zamknął się w małej pustelni, przy cmentarzu grzebalnym zakonników, gdzie dni i noce przepędzał na modlitwie. Um. w 112 roku swego życia. Jego śmierć, według obrachunku Stiltinga (Bolland. Acta SS. 5 Septemb. Comm. praev.), nastąpiła 9 Września 709 r. Policzony został w poczet świętych. Żywot jego z różnych dawniejszych źródeł zebrał Folcardus Sithivensis (z klasztoru Sithiu), żyjący w XI wieku, i znajduje się ap. Bolland. l. c., ap. Mabillon, Acta SS. ord. S. Bened. saec. III pars I. (Seiters). K. R.
Berulle Piotr de, kardynał i założyciel oratorjanów we Francji, ur. 1575 r., pochodził ze znakomitej francuzkiej rodziny. Był on najstarszym synem członka parlamentu Klaudjusza de Berulle, wychowany pod okiem bogobojnej i wykształconej matki Ludwiki Seguier, ciotki sławnego kanclerza Seguier, wcześnie już objawiał skłonność, do stanu duchownego. Po ukończeniu przygotowawczych nauk, próbował B. wstąpić to do kapucynów, to do kartuzów i jezuitów: wszędzie jednakże mu odmawiano, gdyż lękano się gniewu potężnej familji, która przygotowywała młodemu Piotrowi świetną karjerę w magistraturze. Berulle został więc księdzem świeckim i, kiedy usunięte zostały wszystkie przeszkody, przez rodzinę stawiane, otrzymał święcenia kapłańskie 4 Czerwca 1599 r. Stroniąc od wyższych godności, do których drogę familja łatwo mogłaby mu utorować, Berulle pracował nad nawracaniem kalwinistów, a szczególniej kobiet i osób z wyższych stanów. Ponieważ karność klasztorna bardzo osłabła w czasie wojen domowych, trapiących Francję, powzięto przeto zamiar przeniesienia z Hiszpanji do Francji zakonu terezjanek. Berulle gorąco przejął się tą myślą; w r. 1604 sam pojechał do Hiszpanji i, po wielu mozołach i trudnościach, udało mu się sprowadzić do Francji kilka zakonnic, które były zawiązkiem pierwszego klasztoru kongregacji terezjanek czyli karmelitek bosych (w Paryżu 1605 r.). Pod względem moralnym i naukowym, księża świeccy stali wówczas we Francji jeszcze niżej od duchowieństwa zakonnego, a od biskupów, którzy zupełnie światowe życie prowadzili, nie można się było spodziewać jakiegobądź lekarstwa przeciwko ciężkiej niemocy Kościoła francuzkiego. Moralnego podniesienia ludu i reformy duchowieństwa spodziewano się tylko od stowarzyszenia, do któregoby weszli bogobojni i ukształceni ludzie, z całém poświęceniem pracujący nad spełnieniem dobrowolnie przyjętego wielkiego zadania. Na ks. Berulle, znanego ze swej bogobojności i posiadającego znaczny mąjątek, wskazywano jako na człowieka najwłaściwszego do zostania założycielem nowego zakonu. B. chętnie przystał na czynione mu propozycje. W 1611 r. wynajął dom w Paryżu i osiadł w nim z 4 towarzyszami, z których trzej byli professorami przy sorbonie, i w taki sposób powstało stowarzyszenie, nazwane i urządzone na wzór oratorium założonego w Rzymie przez św. Filipa Neri. Członkowie, żadnemi przysięgami nie-
