Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 245.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
232
Bernardynki.

córki, a z tych Franciszka była przełożoną. Obszerniejszy zaś kościół, pod tyt. Narodzenia N. P., wystawiono z drzewa do r. 1696. W tym czasie usunięto panny nie chcące trzymać się ścisłej klauzury, a sprowadzono inne z Sierakowa. R. 1722 funduszem Aleksan. Mycielskiego, podsędka sieradz., Aleksan. Morsztyna, kaszt. bieckiego, i Jana Morsztyna, starosty sieradz., rozpoczęto murować klasztor, który w cztery lata stanął. Kościół zaś murowany stawiano ze składek do r. 1764, i według obrachunku, uczynionego w r. 1776, kosztował złp. 22,700. W Bydgoszczy Jędrzej Rozrażewski, dziedzic Słupów, r. 1615 otrzymał od Piusa V Pap. bullę erekcyjną na budowę klasztoru bernardynek. Wystawił przytém i kościół św. Ducha, także z muru, sprowadził zakonnice z klasztorku św. Idziego za miastem, który był zbyt szczupły i niedogodny, oraz oddał je pod władzę biskupa djecezjalnego, z mocy apostolskiego przywileju (Inne powyższe klasztory bernardynek były pod zarządem prowincjała). Przyjął je pod pasterską opiekę Paweł Wołucki, biskup włocławski. Bywało tu niekiedy więcej nad 40 zakonnic, a utrzymywali je benefaktorzy i rodziny, bo klasztor miał małe fundusze. Były i w Kościanie tercjarki, zaraz prawie od erekcji bernardyńskiego kościoła w r. 1456; żyły pod regułą wydaną przez prowincjałów polskich w XV w., doznawały nawet łask biskupów i królów, jak Zygm. Augusta i Batorego; lecz gdy zaprowadzenia formalnej klauzury odmawiały, zwolna upadły ok. r. 1620. Podobnież stało się z tercjarkami w Kobylinie. W Krakowie miały klasztorek na Stradomiu, fundowany r. 1489 z kościołem św. Agnieszki, przez Jana Hinczę z Rogowa. Ztąd przeniesione do miasta, gdzie Teresa Zadzik, siostra biskupa krak. Jakóba Zadzika, przerobiła na klasztor pałac zwany Tęczyńskim, ofiarowany przez Sułkowską, i dostawiła drewniany kościołek św. Józefa. R. 1646 taż Teresa, jako przełożona w klasztorze św. Agnieszki, z sześciu siostrami, uroczyście przez biskupa Piotra Gembickiego do nowego zamieszkania wprowadzoną została. W wojnie szwedzkiej 1655 r. kościół zniszczony, znowu 1694 z muru przez benefaktorów odbudowany, a gdy w pamiętnym pożarze Krakowa, d. 18 Lipca 1850 r., spłonął z klasztorem, wkrótce składkowym funduszem odbudowany. Zakonnic bywa przeszło 20. W Lublinie Piotr Czerny i Marcin Siemieński r. 1618 fundowali bernardynki. Na górze zaś zwanej Łysą, św. Krzyską, lub św. Katarzyny, w r. 1817 otrzymały klasztor, fundowany dla bernardynów w r. 1470, dokąd, po spaleniu się klasztoru ich w Drzewicy, przeniesione zostały. Obecnie, po kasacie w r. 1864, pozostały w Warcie i Wieluniu (djec. włocławskiej), oraz Sandomierzu i u św. Katarzyny na stoku góry Łysicy, w parafji bodzentyńskiej (djec. sandomierskiej), a także w Łomży (djec. sejneńskiej). — Na Litwie r. 1860 były: w Wilnie na dwóch miejscach, t. j. na Zarzeczu, fundacji księżniczki Barbary Radziwiłłównej i Anny Olechnowiczównej, wojewodzianki wileńskiej, zakonnicy, r. 1495; po spaleniu się drewnianego w r. 1794, wystawiły bernardynki własnym funduszem murowany, suprymowany 1864 r.; tudzież klasztor przy kościele św. Michała, fundacji Lwa Sapiehy, kancl. litew., 1594 r., którego bogate uposażenie w r. 1842 przeszło na skarb; w Kownie założyli Massalscy, wojew. mińscy, 1634 r.; w Słonimie Judyccy i Komorowscy 1645 r.; w Grodnie Jan i Adam Scypionowie r. 1620. Był też niegdyś w Mińsku, fundowany r. 1633, i w Brześciu litewskim, zkąd przy budowie fortecy w r. 1830 przeniesiony do Słonima. W Galicji przez rząd austrjacki