niezgodne są podania: jedni przypisują fundację Rafałowi, drudzy Spytkowi z Tarnowa, inni Janowi Przeworskiemu, w czasie od 1453 roku. W Rzeszowie 1624 fundował Mikołaj Spytek Ligęza, kaszt, sandom. i dziedzic miejsca. Jest tu cudowna statua N. P., koronowana r. 1763 dnia 8 Wrześ. przez Wacława Sierakowskiego, arcyb. lwow. W Dukli Wandalin hr. Mniszech fundował między r. 1739 a 1743; w Samborzu r. 1472 Jan ze Sprowa Odrowąż, woj. podolski, założył, a po zburzeniu go przez Tatarów 1502, odbudowała wdowa po fundatorze Beata z Tęczyna r. 1514; raz jeszcze upadł przez ogień i wzniesiono go funduszem składkowym, szczególnie Jerzego Mniszcha, woj. sandom., 1585. Klasztor r. 1786 obrócono na więzienie, zakonników zaś pomieszczono przy parafji, potém od roku 1841 przy kościele pojezuickim. We Lwowie r. 1460 przez Jędrzeja Odrowąża, woj. podolsk., a po spaleniu 1509 r. odbudowali benefaktorzy, szczególnie Jerzy Mniszech, wojew. podol., Jan Zamojski i St. Żółkiewski 1612 r. Przy tym kośc. jest parafja i studja zakonne. W Sokalu fundował Stan. Gomoliński, bisk. chełmski, i Jan Ostroróg, woj. pozn., 1599 r.; w Krystynopolu 1695 Szczęsny Kazim. Potocki, kaszt, krak., jest przy nim parafja; w Brzeżanach 1683 Mik. Hier. z Granowa Sieniawski, woj. ruski; Leśniów otrzymał fundację Macieja Leśniowskiego, kaszt. bełzk., 1637, klasztor spełnia obowiązki parafjalne; Gwoździec 1723 przez Zofję, wdowę po Michale księciu Puzynie, notarjuszu w. ks. Litew., przy nim parafja; Zbaraż 1637, przez Jerzego księcia Zbarazkiego, a gdy r. 1675 zniszczyli go Turcy, odbudował Stan. Potocki, woj. poznań., przy nim szkoła i parafja. Na Litwie zaprowadzono bernardynów roku 1468. Pierwszy kościół i kl. wystawiono im w Kownie (Cauna), na gruncie ofiarowanym przez Stanisława Sandziwojewicza, starostę grodzieńskiego (r. 1471), przy ujściu Wilji do Niemna, w bliskości zamku. Fundusz na kościół dał jakiś kupiec, resztę zaś miasto złożyło; klasztor stanął także ze składek pobożnych, mianowicie niejakiego Stanisława Maciejowicza około r. 1504. Z początku nie pozwolono stawiać budynków murowanych, bo zamek i opasania jego były drewniane. Dopiero gdy i mury miasta zbudowano z cegły, zakonnicy postarali się o trwalszą budowę, co nastąpiło za króla Aleksandra Jagielończyka. Na wymurowanie kościoła dał znaczną sumę Kościewicz, starosta kowieński. Po odłączeniu się klasztorów litewskich od prowincji polskiéj r. 1529, wszystkie dobra kościoła kowieńskiego roztrwonione i roztargane zostały, które potém wyrokiem kr. Stefana Batorego powrócone były 1579 r. W Wilnie r. 1469 przez króla Kazimierza Jagiel, zbudowany kl. i kośc. pod tyt. śś. Franciszka i Bernardyna, najprzód z drzewa na prędce, potém murowane. Gdy ta druga budowa, dla niedokładnej roboty, w krótce upadkiem grozić poczęła, rozebrali ją zakonnicy 1500 r., a wystawili nową z kamienia i cegły, kosztem wojew. Mikołaja Radziwiłła i brata jego kard. Jerzego, oraz innych pobożnych osób. W Grodnie 1494 r. przez w. ks. Aleksandra, potém króla pol., klasztor murowany stanął ze składek 1595 r W Połocku 1498 roku fundacji w. ks. Aleksandra, a odbudowany przez Aleksandra Służkę, wojew. połockiego, 1696 r. W Budsławiu, inaczej w Budzie, posiadłości darowanej bernardynom przez Aleksandra, kr. pol., 1504 r. wystawiono kl. i kośc. drewniany potém 1643 murowany, a jeszcze raz 1783 okazalszy murowany; tu były studja teologiczne. Następne jeszcze miasta na Litwie posiadały klasztory barnardyńskie[1]. Nieśwież,
- ↑
Błąd w druku; powinno być – bernardyńskie.
