Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 129.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
122
Bembus.

go, uczynione na kazaniu w kościele metrop. lwowskim, Kraków 1629, 2 wyd. Lwów 1630; kazanie to powiedziane było w czasie zjazdu lwowskiego, mającego na celu przeprowadzenie unji; 7) Nabożeństwo ormjańskie, t. j. wzywanie narodu orm. do wiary i miłości z Kośc. rzymskim, 1630; 8) Krótka sprawa o nowém kollegjum oo. jezuitów u św. Piotra w Krakowie, dla nieświadomych wydana, od jednego obojej stronie życzliwego, 1625; 9) Obrona kollegjum krakowsk. Patrum S. J. stanom koronnym na sejmie wolnym warszawskim 1627 do uważania podana, w Warszawie. Dwa te, bezimiennie wydane, pisma są odpowiedzią na broszury Brzoskiego (o. a.); 10) Prawdziwe objaśnienie braterskiego napomnienia ad Dissidentes in religione przed dwoma laty wydanego, które opaczném wytłumaczeniem teraz świeżo wydaném anonymus deklarator znosić usiłuje, bez miejsca druku 1631 (bezimiennie); 11) Pastor vigilans sive ars regendi animas ex Eplis potissimum D. Greg. M. excerpta, Crac. 1618; toż samo w Kolonji 1618 r. nakładem Hermanni Mylii, 12) Pax non pax seu rationes, quibus confoederationis evangelicorum cum catholicis pacem nullo modo veram esse pacem breviter ostenditur, s. l. 1615, (bezimiennie); 13) Pacatus impacatus, Cr. 1616, w tej samej co i poprzednie pismo materji, jako odpowiedź anonimowi, który przeciwko poprzedniemu pismu wystąpił w swoich Vindiciae pacis; 14) Bellator Christianus, h. e. ratio christiane, pie feliciterque bella et apparandi et gerendi, Crac. et Coloniae 1617; 2 ed. 1618, 3cia z rozkazu i nakładem Jana III Sobieskiego, w Oliwie 1688; 15) Monita salutaria data anonymo auctori scripti nuper editi, cui falso titulus inditus, Monita privata soc. Jesu, 1615 (bezimiennie); 16) Persuasio militaris s. rationes ob quas ill. ordo militaris abstinere debet ab exactionibus et oneribus imponendis in bonis ecclesiasticis i po polsku; 17) Promptuarium concionatorum; 18) Notae in libros Regum. Wierszem napisał bezimiennie. 19) Epos in nupturientes evangelicos verbi ministros, Kraków 1618, gdzie odpowiada satyrą na wiersze poetów toruńskich, opiewających ślub Jędrzeja Łuki, kaznodziei toruńskiego. Bembus, wymowny kaznodzieja, uczony i bystry myśliciel, przyjmował żywy udział w najważniejszych swego czasu sprawach kościoła krajowego i dla tego pisma jego cennym są źródłem dla historyka. Łukaszewicz (Obraz hist. statystyczny miasta Poznania) mówi o nim: „Jako mówca kościelny, Bembus po Skardze bez sprzeczki pierwsze u nas miejsce trzyma. Wymowa jego jest męzką i choć mniej porywa i podnosi umysł, mniej do serca przemawia jak Skarga, ale bardzo się do niego zbliża i więcej jest obrobioną.“ Cf. X. J. Brown, Bibliot. pisarzów assyst. polsk.

Bembus v. Bembo Piotr, jeden z najsławniejszych pisarzów włoskich XVI w., ur. w Wenecji 1470. Ojciec jego był ambassadorem weneckim we Florencji, gdzie młody Bembo pierwsze odebrał nauki. Po powrocie do Wenecji, uczył się języków starożytnych, po czém uczęszczał na kursa filozofji w uniwersytecie padewskim. Ojciec chciał kierować go na męża stanu, lecz syn przeniósł literaturę nad dyplomację. W Ferrarze umiał pozyskać przychylność księcia Alfonsa d'Este i jego małżonki Lukrecji Borgia. Wysoce ceniony, z powodu swoich zdolności naukowych, przez Leona X mianowany został sekretarzem papiezkim. Tenże Papież bogato go uposażył i powierzał różne poufne zlecenia, które bynajmniej nie przeszkadzały jego zajęciom literackim. Po śmierci Leona X, Bembus wyjechał do Padwy celem zupełnego oddania się nauce i wychowaniu dzieci, jakie miał z nałożnicą swoją Morosiną. Stosunek ten brudny pozostanie na za-