Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 100.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
93
Beccus. — Beda.

Beccus v. Veccus Jan, uczony grek, chartophylax (ob. I 379 niniejszej Encyklopedji) kościoła patrjarchalnego. Żył za cesarza Michała Paleologa (w XIII w.) i przez niego wsadzony był do więzienia za to, że sprzeciwiał się unji greków z łacinnikami, którą popierał tenże cesarz i pragnął przyprowadzić do skutku na soborze lyońskim 1271 r. — W więzieniu odczytawszy pisma Nicefora Blemmidasa, Beccus nabrał innego przekonania i stał się zwolennikiem unji. Cesarz nietylko go z więzienia wypuścił, ale nadto w r. 1275 (v. 1274), zrzuciwszy ze stolicy konstantynopolitańskiej Józefa Galezjusza, patrjarchą Bekkusa ustanowił. Odtąd jego życie upływało w ciągłych niepokojach i prześladowaniach ze strony przeciwników unji. Dopóki żył Michał Paleolog, Bekkusowi nic oni uczynić nie mogli; lecz gdy Michał umarł, Bekkus zmuszony był opuścić stolicę i schronić się do klasztoru (1283 r.). Nie długo jednak tam zostawał: w roku następnym (1284) przez Jerzego z Cypru, patrjarchę konstpol., osądzony, do klasztoru przy górze Olympie skazany został. Bekkus zażądał roztrząśnięcia swej sprawy na nowo; sprowadzono go przeto do Konstantynopola, żeby stanął przed synodem. Bronił wprawdzie gruntownie swej sprawy; lecz sąd, składający się z nieprzychylnych mu osób, skazał go na wygnanie do Bitynji, gdzie w więzieniu życie zakończył 1298 r. Kilka z pism jego, odnoszących się do kontrowersji między grekami i łacinnikami, wydał (grec. i łac.) Leo Allatius, w Graecia orthodoxa, t. I s. 61—379 i t. IV, i w dziele De purgatorio (Romae 1652); inne Piotr Arcudius, w Opuscula aurea (Rom. 1630, 1671). Theiner Aug. (Monumenta spectantia ad unionem ecclesiar. gr. et rom., Vindob. 1872, str. 21) ogłosił tekst grecki wyznania wiary, które Beccus, w imieniu biskupów swego patrjarchatu, przesłał Janowi XXI Pap. r. 1277, przystępując do jedności Kościoła. Ob. Allatii, op. c.; eiusd. De consensu eccl. l. 2 § 15 c. 8; Joan. Franc. Buddei, Isagoge ad theol. universal., Lipsiae 1730, s. 978... 998...X. W. K.

Beda, ur. z rodziców anglosaksońskich, w Northumberland, we włościach należących do klasztorów: Św. Piotra w Weremouth (Wiremuth) i św. Pawła w Jarrow, ok. r. 672 (v. 676). Całe życie swoje przepędził w Wiremuth: najprzód jako uczeń (od siódmego roku życia) bł. Benedykta Bishopa, założyciela obu klasztorów i opata, potém jego następcy Coelfrieda; później jako kapłan (od r. 702) i zakonnik reguły św. Benedykta. Umarł tamże d. 26 Maja 735 r. (według innych 733 v. 776). Człowiek wielkiej świątobliwości, co mu zjednało tytuł Wielebnego (venerabilis) w Kościele; przytém niezmordowanej pracy. Obok swych obowiązków, jako kapłana i zakonnika, nie znał innej przyjemności, jak tylko uczyć się i uczyć drugich: „ant discere, ant docere, ant scribere dulce habui“ mówi w swej Hist. eccl. angl. Przed śmiercią samą, na łożu swém tłumaczył jeszcze Ewangelję św. Jana na język anglosaksoński. Aczkolwiek nie odznaczył się genjalnemi pomysłami, jednak wszechstronną nauką zjednał sobie wielkie poważanie u współczesnych. Papież Sergjusz I wzywał go do Rzymu (701), a św. Bonifacy, apostoł Niemiec, usilnie dopraszał się o dzieła Bedy „tej pochodni Kościoła.“ Beda pisał wiele w różnych gałęziach nauk, do których popularyzowania szczególniejszy dar posiadał i nie mało przyczynił się do rozszerzenia oświaty w swym wieku. Pisał nietylko prozą, ale i wierszem. Opuszczamy liczne, większe i mniejsze traktaty z grammatyki, prozodji, matematyki, a nawet filozofji, fizyki,