dem, a Barsumas przyprowadził z sobą 1000 mnichów. Kiedy Djoskur, mimo próśb wielu biskupów, wytargował złożenie z godności arcybiskupa Flawjana, żołnierstwo wpadło na jego wezwanie, a mnichy Barsumasa wdarli się za nim do kościoła, w którym się synod odbywał. Barsumas wrzasnął: „Bierzcie go,“ a natychmiast mnichy rzucili się na Flawjana i tak go pokaleczyli, że w trzy dni potém umarł. Po ukończeniu tych haniebnych obrad, Barsumas przebiegł całą Syrję, ze swymi mnichami, a 17 Paźdz. 451 r. zjawił się na sessji IV synodu chalcedońskiego (ob.), na czele wielu archimandrytów, którzy podali petycje na rzecz Djoskura (Mansi, VII 67). Jego obecność wywołała wielkie oburzenie: oskarżano go głośno o zamordowanie Flawjana i zarażenie herezją Syrji. Barsumas i jego stronnicy nie chcieli uznać synodu chalcedońskiego, napomnienia nawet cesarskie nie mogły go do tego skłonić. Barsumas opuścił Chalcedon, przeklinając cesarzowę Pulcherję i powrócił do Syrji, gdzie aż do swej śmierci (458) nie przestał wichrzyć, rozsiewając błędy Eutychesa i przez ucznia swego Samuela pociągnął nawet do siebie Armeńczyków. Jakobici uważają go za cudotwórcę i świętego. Cf. Assemani, Bibl. Orient, t. II c. 1 sq. (Häusle). X. M-i.
Barsumas Tomasz, bp Nizybji (435—89) i propagator herezji Nestorjusza (ob.) w Persji. Podczas III-go soboru powszechnego był on nauczycielem słynnej szkoły edeskiej w Mezopotamji, założonej w celu wykształcenia duchowieństwa perskiego i wespół z Ibasem, później biskupem edesseńskim i z kilkoma innymi swymi kolegami, był przeciwnikiem biskupa Rabulasa, gdyż ten starał się usilnie o potępienie pisma Djodora z Tarsu i Teodora z Mopsuesty, jako poprzedników Nestorjusza. Rabulas wypędził (r. 432) z Edessy heretyckich nauczycieli perskich, a między nimi i Barsumasa, który w kilka lat potém wybrany na biskupa nizybeńskiego, usiłował w ciągu 50-letniego swojego pasterzowania zaprowadzić i utrwalić nestorjanizm pomiędzy Chaldejczykami i Persami. Głównym jego pomocnikiem w tej sprawie był Maanes, bp ardaszyrski. Przedewszystkiem założył on w Nizybji nową szkołę teologiczną, która wkrótce nabrała pewnego rozgłosu. Jej nauczyciele i uczniowie posiadali w kościele nestorjańskim wielkie przywileje. I gdy po śmierci Ibasa r. 457, jego następca Mar Cyrus zamknął znowu szkołę perską w Edessie, wypędzeni nestorjanie znaleźli przytułek u Barsumasa. Połączywszy się z innymi biskupami, podzielającymi jego opinje, Barsumas przeprowadził na synodzie w Adri prawo, pozwalające kapłanom i djakonom zawierać związki małżeńskie, nawet powtórne. Pozwolenie to pozyskało biskupom nestorjańskim wielu zwolenników. Sam Barsumas zaślubił mniszkę Mammeę. Biskupi greccy czynili z tego powodu wyrzuty Babowi, metropolicie Seleucji, że toleruje podobne nadużycia w kościele perskim. W odpowiedzi na to powołał się Babu na swoją bezwładność, w obec bezbożnego rządu, i ekskommunikował Barsumasa. Barsumasowi udało się przedstawić metropolitę, w oczach króla perskiego Firuza, jako szpiega rzymskiego. Skutkiem tego Babu został zawieszony na jednym palcu i bity do śmierci rózgami r. 485. Wtedy Barsumas podał królowi, jako środek wzmocnienia jego potęgi monarszej, aby chrześcjan perskich zmusił do zerwania z grekami; w tym też celu otrzymał wszelką władzę do szerzenia nestorjanizmu. Przy pomocy żołnierzy perskich, Barsumas przebiegał prowincje, zmuszając księży do wstępowania w związki małżeńskie,
