wną część prawdy przyznaje. Jest także autorem etyki, zbliżającej się przeważnie ku ascetyce, gdzie zebrał zdania mędrców greckich, perskich, arabskich, indyjskich i dodał bajki i anegdoty. Jak Ebedjesu ułożył Corpus juris dla nestorjanów, tak B.-H. zebrał Nomocanon, gdzie połączył prawa duchowne i świeckie (wyd. kard. Maio, 1838, w Scriptor. vett. nova colleetio t. X, po syryj. i łac.). Z egzegetyki zostawił „Gumno v. Skarbiec tajemnic“ (Horreum v. Thesaurus mysteriorum), komentarz na całe Pismo św., dzieło bardzo dla egzegezy i krytyki biblijnej użyteczne, przedstawia bowiem różnicę między tekstem Peszity (ob.) a innemi przekładami syryj. i grec. 70. Larsow, wydawszy na próbę jeden zeszyt tego dzieła (Greg. Bar-Hebraei Horreum mysteriorum, Lipsiae 1858), reszty zaniechał. Inni wydali pojedyńcze części (Abulpharagii Scholia in Psalmos V et XVIII, ed. Rhode, Vratisl. 1832. Ejusd. Scholiorum in Psalmos specimen, ed. Tullberg, Upsalae 1842. Gregorii Bar-H. Scholia in Ps. 8, 40, 41, 50, ed. Schröter, Vratisl. 1857. Ejusd. Scholia in l. Jobi, ed. Bernstein, ibid. 1858. Ejusd. Scholia in Jerem. fasc. I—II, ed. Koraen et Wennberg, Upsalae 1852). Wreszcie był poetą i grammatykiem. Z dwóch jego grammatyk, jedna jest napisana wierszem (wyd. Bertheau, Gregorii B.-H. Grammatica ling. syr., Götting. 1843). Razem wszystkie dzieła grammatykalne wydał ks. Martin (Oeuvres grammaticales de B.-H., Paris 1872, Maisonneuve, po syryjsku). Niektóre też poezje wydał Wolff (Abulph., Carminum specimen, Lips. 1834) i Lengerke (Abulpharagii carmina, Regiomonti 1836—38). Ob. Bickell Conspectus rei syror. literariae, Monaster. 1871 str. 43—45 et passim. X. W. K.
Barlaam św. męczennik (19 Paźdz. gdzieindziej 27 St.) z chald. Bar-laam, syn ludu. Barlaam był włościaninem ze wsi leżącej pod Antjochją, pracował około ziemi, prace te uświęcił wielką cnotą. Znał on tylko naukę Ewangelji i ta mu wystarczyła na zawstydzenie potęgi pogańskiej i ku wzniesieniu się na najwyższy stopień bohaterstwa. Za wiarę uwięziony, wytrzymał tortury i wszelkiego rodzaju cierpienia. Ponieważ w żaden sposób nie chciał kadzenia składać przed bałwanem, zamierzono go do tego doprowadzić w ten sposób, że włożono w jego ręce kadzidło, a następnie rękę na węglach zarzących się na ołtarzu rozpostarto; zrobiono tak w przekonaniu, iż Barlaam, usuwając rękę od ognia, zrzucić z niej musi kadzidło, które tym sposobem padnie na węgle i wyda dym ofiarny. Święty jednak, który obawiał się zgorszenia i unikając najmniejszego nawet pozoru przeniewierzenia się Jezusowi, nieporuszył ręki, chociaż mu się ta spaliła. Na widok takiej odwagi, szyderstwa pogan zamieniły się na podziw nad męztwem tego chrześcjańskiego Mucjusza Scevoli. Greckie akta tego Św. (ap. Lambec. Comment. de biblioth. Vindob. t. 8, p. 227), wydał w tłumaczeniu łaciń. Baltus, w Dijon 1720. S. Barlaama łączą z św. Jozafatem (27 Listop. gdzieind. 2 Kw. 30 Maja). Ten miał być kapłanem i pustelnikiem na pustyni Sennaar. Przebrany za kupca, miał on w Indjach nawrócić Jozafata, syna jakiegoś króla indyjskiego. Podług Mart. Romanum święci ci czczeni są w Indjach, a św. Jan Damascenus życie ich miał opisać; ale opis ten uważany jest za nieautentyczny. N.
Barlaam i Hezychaści. W dziejach kościoła greckiego w wieku XIV i w kontrowersji z hezychastami głośne było imię zakonnika Barlaama. Pochodził on z rodziny greckiej, zamieszkałej w południowych Włoszech, zwanych wielką Grecją, ur. w półowie czy w końcu w. XIII
