Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 011.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
4
Barbara. — Barbosa.

ży, przeczuwała, co jej później przynieść miała nauka chrześcjańska, oznacza serce, siłę uczucia; obie zaś potęgi, umysłu i serca, są tu w świętej służbie królującej nad niemi Bogarodzicy. Często też św. Barbara przedstawiana jest z kielichem, nad którym znajduje się hostja: z jednej strony oznacza to jej wiarę, a z drugiej przypomina, że ta święta czczoną jest, jako patronka konających, za którymi błaga, aby bez sakramentów św. nie umierali. Podług innych, hostja ta przypomina fakt z legendy, że gdy uciekającą przed ojcem, przyjęła i ukryła rozstępująca się przed nią góra, anioł niebieskim karmił ją tam pokarmem. Zresztą, attrybutami jej są: palma i wieża z 3 oknami. Na starych obrazach pozwalali sobie malarze niekiedy na dziwaczne zboczenia, np. wieżę stawiali na głowie świętej, odpowiednio do modnego w XV w. trefienia w górę włosów. Czczoną jest też św. Barbara, jako patronka przeciwko burzom, uraganom, a ztąd zapewne, po wynalezieniu prochu, jako patronka artyllerji; dla tego też obraz jej znajdował się zazwyczaj w arsenałach, i dziś jeszcze na okrętach francuzkich skład prochu nazywa się St. Barbe. „Gdy oddawano w jej opiekę, mówi Menzel, najstraszliwszy oręż, nie zamierzano zapewne, aby opiekowała się ona tchórzostwem przeciwko strzałom przeciwnym, ale aby strzegła sprawy wiary.“ Cf. Stadler, Heiligen-Lexikon 1, 383.N.

Barbarossa, nazwa dwóch korsarzy, synów greckiego garncarza z Mityleny, którzy przeszli na islam. Starszy nazywał się Horuk (Aruk), drugi Hayradin (Chair-eddin). Na skradzionym małym okręcie rozpoczęli swoje wyprawy korsarskie i do takiej doszli potęgi, że około r. 1517 Selim Eustemi, panujący w Algerze, wezwał ich na pomoc. Horuk zamordował Selima i coraz większe zdobywał sobie panowanie w Afryce północnej, dopóki nie został przez Maurów, połączonych z Hiszpanami, pobity nad rzeką Huexda, gdzie stracił życie. Hayradin, jeszcze okrutniejszy i chytrzejszy, nastąpił po Horuku, prowadził korsarstwo systematycznie, tak dalece, że potęga jego wchodziła w rachubę ówczesnych polityków, tak np. sprzymierzony z Franciszkiem I, królem francuzkim, przeciw Karolowi V, pustoszył brzegi neapolitańskie i zwalczał Hiszpanję w Afryce, zdobył Tunis, a Soliman II mianował go swoim paszą; sam zaś nazywał się jego namiestnikiem. Tripolis wpadło także w jego ręce. Wystąpił nareszcie przeciwko niemu Karol V, z wielką flotą, dowodzoną przez Andrzeja Doria, genueńczyka, pierwszego wówczas bojownika na morzu. R. 1535 Hayradin był zupełnie pobity, przyczem Karol V uwolnił 22 tysiące jeńców chrześcjańskich. Hayradin uciekł do Konstantynopola, został admirałem Solimana, był jeszcze 1543 r. wysłany na pomoc królowi Franciszkowi i zdobył Nizzę, z wyjątkiem cytadeli. Um. r. 1547 w Konstantynopolu, licząc 88 lat wieku; znaleziono go nieżywym w objęciach niewolnicy. Był on mistrzem korsarstwa i założycielem rozbójniczego systematu państw barbaryjskich, na północném wybrzeżu Afryki.

Barbosa Piotr, uczony prawnik, ur. w Viana, w djecezji Braga; uczył czas jakiś w Koimbrze, jako professor juris primarius. Król portugalski Sebastjan powołał go na swego radcę i członka najwyższego trybunału w Lizbonie. Gdy za Filipa II, Portugalja dostała się pod panowanie hiszpańskie, był on jednym z czterech radców państwa, a nareszcie kanclerzem portugalskim. Pomimo wielu swoich zajęć, znajdował on czas jeszcze i do pisania. Pozostały po nim komentarze na różne tytuły digestów i kodeksu. Jego Consilia, w 9 woluminach, pozostały w rękopiśmie. —