Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 009.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
2
Baranek. — Baranowicz.

do IX w., przedstawiają baranków, wychodzących z dwóch miast i dążących do góry świętej, na której znajduje się Baranek Boży. Dwa te miasta oznaczają Betleem i Jeruzalem; baranki wychodzące z Jerozolimy, znaczą wiernych pochodzących z judaizmu; baranki wychodzące z Betleem, znaczą wiernych nawróconych z poganizmu, ponieważ w Betleem Zbawiciel przyjął pierwszych pogan, w osobie magów (S. Aug. Serm. de temp. Epiph.). Obrazy te miały na celu podtrzymywać jedność pomiędzy wiernymi, przypominając im, że pod prawem łaski nie ma względu na osoby, i że wszyscy, jakiegobądź pochodzenia chrześcjanie, są dziećmi jednego ojca. Baranek oznaczał niewinność i prostotę prawdziwego ucznia Chrystusowego. Symbol ten używany był, jako nauka moralna dla żywych, lub też, jako formuła pochwalna dla zmarłych. Tak np. przedstawiano modlącego się pomiędzy dwoma barankami, na oznaczenie, że modlitwa miłą jest Bogu wówczas tylko, gdy wychodzi z serca czystego i prostego. Baranek na kamieniach grobowych oznaczał czystość zmarłego; często zamiast obrazu, umieszczano na grobach napis agnus, agnellus. Dwa baranki, głowami ku sobie zwrócone, z monogrammem lub krzyżem, albo też z naczyniem pełném owoców lub kłosów, oznaczały zazwyczaj miejsce spoczynku obojga małżonków. Cf. Martigny, Diet. d. antiq. chret. pag. 20.N.

Baranowicz Łazarz, arcybiskup czernichowski prawosławny, ur. 1593 r. Początkowe nauki pobierał w szkole klasztoru bractwa kijowskiego, gdzie uczył się języków: greckiego, łacińskiego, polskiego i słowiańskiego. Liczył już przeszło lat 30, gdy Piotr Mohiła wysłał go za granicę, dla dalszego kształcenia się w naukach. Po powrocie do Kijowa mianowany professorem, następnie rektorem szkoły (1650 r.), która podniesiona została 1658 r. do godności akademji i otrzymała przywilej na założenie drukarni. Mianowany biskupem czernichowskim, otrzymał święcenie w Jassach 1657 r. Wezwany do Moskwy na sobór, na którym wytoczono sprawę patrjarchy Nikona, nie chciał podpisać wyroku i usunął się z soboru. W skutku uchwały tegoż soboru, mianowany został arcybiskupem czernichowskim 1668 roku. Kiedy Doroszenko, pojmawszy Brzuchowieckiego, ogłosił się hetmanem całej Małorossji, wystąpił przeciwko niemu Baranowicz i przyczynił się najwięcej do ogłoszenia hetmanem Mnogogresznego. W epoce rozdwojenia umysłów i zatargów w Małorossji, popierał stale hetmanów, którzy trzymali z Rossją. Obarczony wiekiem, wybrał 1693 pomocnika i następcę, w osobie Teodora Uglickiego, archimandryty jelenieckiego. Umarł 1694 r. Prowadził polemikę z jezuitami; ogłaszał nadto drukiem kazania, żywoty świętych wierszem i inne dzieła teologicznej i ascetycznej treści, po małorossyjsku i po polsku. Żaden z bibljografów nie podaje zupełnego spisu dzieł tego autora, z powodu ich rzadkości. Najdokładniejsze wskazówki znajdują się u Jochera, pod numerami: 5176, 5177, 5895 i 5896; w Dzienniku wileńskim 1823 roku, tom 3 str. 275, u Juszyńskiego w Dykcjonarzu poetów polskich, I 127 i w Mrówce poznańskiéj 1821 r. Nadto, Stradomski, autor życiorysu Baranowicza, wylicza jego dzieła (w Dzienniku ministerstwa narod. oświecenia 1852 r. z m. Lipca i Sierpnia). Ważniejsze z dzieł polskich wymieniamy: „Nowa miara starej wiary,“ w Nowogródku siewierskim 1675 r.; „Księga rodzaju,“ tamże 1676; „Księga śmierci, albo krzyż Chrystusów,“ tamże 1676 r.; „Notiy pięć ran Chrystusowych,“ Czernichów 1680 r.; „Wieniec Bożej Matki, świętych ojców kwiatki, Najświęt-