Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 611.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
605
Bakońskie biskupstwo.

lecz biskupstwo wileńskie powstało dopiero r. 1387, a Jędrzej jeszcze w r. 1385, d. 3 Wrześ. podpisał się jako biskup sereteński, na dyplomie, udzielającym odpusty dla nawiedzających ołtarz Miłosierdzia Pańskiego u oo. Franciszkanów krakowskich. Niepotrzebny więc zdaje się Mikołaj, dla którego niespełna rok jeden zostaje.4) Stefan Martini, dominikanin, mianowany przez Bonifacego IX, r. 1394.5) Jan Sartorjusz, dominikanin, niegdyś penitencjarz papiezki i wikarjusz nad Ziemią ś., około r. 1400 został biskupem w Serecie; był razem suffraganem krakowskim. Za zezwoleniem Pap. Bonifacego IX, przeniósł stolicę biskupią z Seretu do Bakowa r. 1403 (Niesiecki I 88), lub 1414, zkąd następcy jego bakońskimi, lub bakowskimi zwać się poczęli.6) Stefan Zajączek, dominikanin z Krakowa, od r. 1412, według kronik klasztornych, lub 1414 prawdopodobniej.7) Tomasz Erteheber v. Erneber, dominikanin, od r. 1431. Fontana (Theatr. Domin. p. 209, mylnie kładzie r. 1413 z manuskryptów Bzowskiego).8) Piotr Jan, zwany sereteńskim, franciszkanin, od r. 1444.9) Jan Róża (Rosa), dominikanin. Tak go zowie Bzowski (Propago cap. 6) i Okolski (Rus. fl. p. 59). Mylnie Nowowiejski (Phoenix p. 167) pisze go Rota i, przez pomyłkę drukarską zapewne, kładzie rok śmierci 1439, zamiast 1459. Został biskupem 1451, zabity przez odszczepieńców.10) Jan Szymon Dawidicz, franciszkanin, gwardjan, wikarjusz biskupi, wreszcie biskup od r. 1460.11) Tomasz z Zagradina (Batka także zwany z węgierska), mianowany przez Aleksandra VI Pap. 1497 r., dominikanin. Po jego śmierci lat wiele wakowała katedra bakowska, z powodu wojen z Turkami, którzy opustoszyli kościoły, oraz dla nieprzyjaznych stosunków Polski z wojewodami wołoskimi. Wtedy to Bogdan Jednooki mścił się za odmówienie sobie ręki królewny Elżbiety, do czego znalazł okazję ze źródła w Serecie, jak było wyżej. Ztąd to piszą niektórzy (np. Szentivany, Decad. 3 par. 1, p. 60), że biskupstwo bakońskie około r. 1600 ustanowione, lub wznowione zostało przez Klemensa VIII Pap.12) Bernardyn Quirini, dominikanin, włoch, bisk. argeński in partib., mianowany bakońskim r. 1601 lub 1603; uwięziony przez Turków r. 1607, bity kijami, łańcuchami skuty, umarł za wiarę w więzieniu.13) Hieronim, poprzednio gwardjan franciszkański we Lwowie, został biskupem suczawskim r. 1605; pierwszą Mszę ś. celebrował u grobu bł. Salomei, u franciszkanów w Krakowie. Zapewne razem z Bernardynem Quirinim, bisk. bakońskim, konsekrowany został z rozporządzenia Papieża.14) Walerjan Lubieniecki, dominikanin, bisk. bakoński od r. 1611, według akt klasztornych, a nie 1607, jak ma Okolski (Rus. fl. p. 107), a z niego Niesiecki. Umarł 1614 r. w niewoli tureckiej.15) Adam Goski, gwardjan franciszkanów lwowskich, prowincjał, potem biskup od r. 1615, konsekrowany dopiero 1618, umarł 1624.16) Mikołaj, Gabrjel (według akt prowincji) Fredro, her. Bończa, zakonu bernadyńskiego, bisk. bakoński od r. 1624 lub 1627. Na synodzie prow. piotrkowskim 1628 miał swego delegata Leonarda Starczewskiego.17) Jan Chrzc. Zamojski, her. Jelita, syn Jana, kasztel. chełms., z matki księżnej Wiśniowieckiej, dominikanin, wysoko wykształcony w naukach świeckich i duchownych, bp bakoński od r. 1633. Przez księcia Jana Bazylego oskarżony był u Papieża, iż nie rezyduje w swej djecezji. Dla tego wysyłano w jego miejsce pracowników innych, jak biskupa Franc. de Stafile, prefekta