Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 587.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
581
Badeńskie kollokwium. — Bahrdt.

dawanie czci Najśw. Sakramentowi Ołtarza, nie jest bałwochwalstwem, i nie jest świętokradztwem odmawianie Kielicha przy rozdawaniu Kommunji świętej;9) ale jest rzeczą świętokradzką grabić dobra kościelne. Przeciwko pierwszej tezie Ecka, wystąpił Oekolampadjusz, Immeli i Ulrich Studer: dysputa trwała do 27 Maja. Dnia 28 Bertold Haller wystąpił przeciw drugiej tezie. Oekolampadjusz zastąpił go i jednocześnie zbijał i trzecią. Link, Hess, Zilli z Saint-Gallen i Oekolampadjusz wystąpili przeciw czwartej; przeciw piątej powstał Maciej Kessler z Appenzell, Hess, Benedykt Burgauer z Saint-Gallen i Oekolampadjusz. Przeciw dwom ostatnim tezom Ecka, już nikt nie wystąpił, bo ten wszelkie ich napaści odpierał z wielką zręcznością i nauką. Faber i Murner zabrali po nim głos i nikt przeciwko nim nie powstał. Gdy zamknięto konferencje, po 18 dniach żwawych dysput, wszyscy katolicy świadczyli się jednozgodnie za tezami Ecka; Zwingljanie zaś nie mogli się pogodzić ani z katolikami, ani pomiędzy sobą. Nakoniec, dziewięciu deputowanych kantonów, jako stanowiący najwyższą powagę pomiędzy skonfederowanemi, oznajmili, że Zwingljusz i jego adherenci powinni być wyłączeni ze społeczeństwa wiernych, że wszelkie innowacje kościelne są zabronione, że drukowanie i sprzedaż książek luterskich albo zwingljańskich jest surowo zakazana. Tak więc reforma zwingljańska, pokonana w czasie dysputy, została zniesioną w zasadzie i na papierze; w rzeczy zaś samej, wszystko pozostało w tym stanie, jak poprzednio. Nie wiele też pomogło i kilka innych późniejszych ustaw sejmowych; owszem, rozdwojenie szerzyło się coraz więcej i herezja każdodziennie czyniła nowe postępy. Szczegóły, u Ruchat'a (prof. w Lozannie), Hist. de la Réformation de la Suise, 1727, t. I; u H. Bullinger'a, Reformationsgeschichte, t. I; u Hotlinger'a, Fortsetzung v. J. de Müllers, Schweitzergesch. t. VI; Hottinger'a, Helvetische Kircheng. t. 3. (Hefele).

Bagiński Wojciech, dominikanin, um. 1784 r. Pozostawił po sobie dzieła: 1) Chronografja czyli opisanie Ziemi świętej (wydruk, w Atheneum Kraszewskiego, oddz. V t. IV). 2) Rękopism księdza Bagińskiego, dominikana, prowin. litew., wydany p. Eust. Tyszkiewicza, Wilno 1854 r.

Bahrdt Karol Fryderyk, dr teologji i filozofji, jeden z koryfeuszów niedowiarstwa w Niemczech, ur. 25 Sierp. 1741 r., w Bischofswerda, w Luzacji. Ojciec jego, Jan Fryderyk Bahrdt, był doktorem i professorem teologji i superintendentem w Lipsku. Karol odznaczał się już w młodzieńczych latach lekkomyślnością i swawolą, tak, iż po dwóch latach wygnany został ze szkoły. Na uniwersytecie w Lipsku przez czas jakiś zajmował się mistyką Kruzjusza, nie porzucając przytém rozpustnych miłostek. Uzyskawszy stopień doktora filozofji, miewał odczyty o dogmatyce; sam się nazywał nauczycielem-nieukiem. Od 1762 do 1768 był adjunktem swojego ojca i nadzwyczajnym professorem filologji chrześcjańskiej w Lipsku, ale z powodu złych obyczajów, nie mógł się utrzymać na tém stanowisku. Na zalecenie Klotz'a, człowieka również złych obyczajów, powołano go na professora biblijnej filologji do uniwersytetu w Erfurcie. Tam, na zasadzie dyplomu doktorskiego, kupionego w Erlangen, rozpoczął teologiczne odczyty, obrażające zarówno religijne uczucia, jak i naukowe zasady, i podbudzające namiętności studentów, których część pewną zyskać sobie tym sposobem potrafił. Naraziwszy się mocno swoim kolegom, musiał Bahrdt opuścić Erfurt. Na zalecenie Semmler'a, 1771 r. został kaznodzieją i professorem w Giessen, ale stracił wkrótce i to miejsce, z po-