B. W krytyce biblijnej = Codex Vaticanus, odpis Biblji greckiej, najwięcej przez krytyków ceniony. Pisany na skórze antylopy, formatu in 4, po trzy kolumny na stronicy; w każdej kolumnie po 42 wierszy, czasem więcej. Pismo uncjalne, równe, takie, jak w rękopismach z Herkulanum wydobytych (ob. Winkelmann, Sendschreib. von den Herculan. Entdeckgeon. Dresd. 1762 s. 88. C. T. de Murr, Comment. de papyris Herculan. Argentor. 1804). Z wiekiem atrament spełzł; przeto późniejsza ręka poprawiła ten niedostatek, zaciągnąwszy ślady atramentem na nowo, pisma wcale nie zmieniając. Późniejsza także ręka dodała akcenty, niektóre znaki pisarskie i poprawki tekstu. Wyrazy od siebie są oddzielone dopiero wtedy, gdy przechodzi tekst do innej materji; inaczej zaś pismo jest ciągłe, bez przedziałów. Znaków pisarskich i skróceń bardzo mało, inicjałów żadnych. Pisownia egipska, czyli aleksandryjska i porządek ksiąg taki, jak w kodeksie A. Podziałów, przez Ammonjusza i Euzebjusza wprowadzonych do Ewangelji, nie ma; podziały zaś Dziejów Apostolskich i Listów św. Pawła są późniejszej ręki i takie, jakie jeszcze przed Euthaljuszem (w. V) były. Słowem, wszystkie cechy przemawiają za tém, że B jest najstarożytniejszym ze znanych kodeksów Biblji greckiej i że odnieść go należy do początku IV w. Ob. Card. Maii, w edycji tego kod. t. IV s. 399. Vercellone, w Disertaz. academiche i w przedmowie przy edycji kod. B. t. I. Tischendorf, w Theol. Studien u. Kritiken, Hamb. 1847 s. 129. Hug, De antiquitate cod. Vatic., Friburgi 1810. B. znajduje się w Rzymie, w bibljotece watykańskiej. Jakim sposobem tam się dostał, nie wiadomo. Wspomina o nim Platina (Vitae Pontificum), w żywocie Sykstusa IV, założyciela tejże bibljoteki. W czasie wojen napoleońskich, B, jako łup wojenny, był przewieziony do Paryża, lecz wrócił do Rzymu, po upadku Napoleona I. Dziś brakuje w nim następujących części: Gen. 1, 1—46,27. Psal. 105, 27—137, 6. Listów do Tymot., do Tytusa, do Filemona i Apokalipsy. Z Listu do Żydów, jest tylko część (1, 1—9, 14). Listy powszechne są przed Pawłowemi; tych zaś ostatnich porządek odmienny od dzisiejszego. Żeby pokazać, jakiej powagi używa B w krytyce biblijnej, co do Starego Test, przytaczamy tu słowa jednego z protestanckich egzegetów: „Rezultatem moich badań, pisze on, jest to przekonanie, że przekład 70 Tłómaczy, jak go mamy w wydaniach kodeksu watykańskiego, został dokonany z egzemplarza hebrajskiego, niebardzo odległego od hebrajskiego pierwszego kanonicznego zbioru Pisma św., nie poprawianego przez piśmiennych (Sopherim), według ich prawideł korrektury; a więc uważać należy ten przekład prawie za hebrajski rękopism i najważniejszy pomnik do krytyki tekstu biblijnego” (Thenius, Die Bücher Samuels erklärt. 2 Aufl. Leipz. 1865 s. 22). Inny protestant (Rucksfelder, ap. Velthusen,
