per Podlachiam, którego znowu Karpowicz na tym urzędzie, z tytułem wikarjusza in Spiritualibus, pod d. 29 Wrześ. 1803 r. utwierdził. Rządy Gołaszewskiego, już nawet jako biskupa, djecezją wigierską trwały do r. 1818, nim ją bulla Piusa VII z d. 30 Czerwca i Najwyższe ukazy nie przemianowały na djecezję augustowską, od województwa tej nazwy. Odtąd ta djecezja ma katedrę biskupią w Sejnach i zowie się de Sejna seu Augustoviensis, sejneńską czyli augustowską, a składa się ze 120 (a dziś ze 121) parafji, po największej części należących do dawniejszej djecezji wigierskiej, od której tak zwany obwód Białostocki odpadł już pierwej, w skutek zmian politycznych; a po tych ostatnich rozporządzeniach, przyłączono do niej dekanaty: łomżyński, wąsoski i wizki, od djecezji płockiej odcięte. Było to jeszcze za biskupstwa Gołaszewskiego, choć w rzeczy samej rządził djecezją officjał ks. Augustyn Marciejewski. Trudne podówczas było położenie djecezji augustowskiej, z powodu braku funduszów, kapituły i seminarjum, przy nieustalonej jeszcze rezydencji biskupiej. Niemal że wszystkim tym trudnościom zaradził rządzący po Gołaszewskim, jego koadjutor, biskup Ignacy Czyżewski. Naznaczony Czyżewski administratorem tej djecezji, przez instrument urzędowy z metropolji warszawskiej w braku kapituły, 4 Lipca 1820 r. prekonizowany, a konsekrowany 6 Sierp. t. r, bardzo energicznie rozpoczął rządy swoje krótkie, ale pożyteczne. Wyjednał fundusz dla kapituły 20 tysięcy złp. rocznie. Kapitułę kompletną utworzył, katedrę w naczynia srebrne i apparaty bogate opatrzył, piękną ordynację dla niej przepisał; fundusze marniejące kościołów poklasztornych do porządku wrócił. Przedwczesna śmierć jego pod d. 11 Grud. 1823 r. przerwała wiele chwalebnych zamiarów. Po nim zarządzał suffragan biskup argijski ks. Marciejewski, jako administrator, zanim biskupem djecezjalnym Mikołaja Jana Manugiewicza w r. 1826 nie zrobiono. Manugiewicz tém się odznaczył w historji tej djecezji, że, jako pedagog od lat młodości, a trochę i literat, postarał się o założenie seminarjum w Sejnach (d. 1 Listop. 1826 r. otwarte) i bibljotekę jego małą i lichą, uzbieranemi księgami z pokasowanych w królestwie zakonów, znacznie wzbogacił. Po nim d. 3 Lipca 1834 r. akklamowany administratorem djecezji przez kapitułę jej prałat-dziekan, suffragan biskup adrazyjski, Stanisław Kostka Choromański, mało co więcej jak we dwa lata, bo d. 20 Lutego 1836 r. posunięty na warszawskiego arcybiskupa; a opróżnioną katedrę objął Paweł Straszyński, przez ingres d. 5 Lutego 1837 r. odbyty. Rządy tego biskupa były gorliwe, ale niecałkiem opatrzne, a po jego śmierci, 21 Czerwca 1847 r. nastąpionej, rządziło lat szesnaście kilku z kolei administratorów: ks. Mikołaj Błocki, ks. Bonawentura Butkiewicz, ks. Jakób Choiński. Dopiero d. 16 Marca 1863 r. prekonizowany biskupem augustowskim Konstanty Ireneusz hr. Łubieński, objął rządy djecezji d. 3 Paźd. Po jego śmierci w Niżnim Nowgorodzie d. 16 Czerw. 1869 r., katedra biskupia wakowała przez lat trzy, zanim na niej (28 Października 1872 r.) zasiadł teraźniejszy biskup Piotr Paweł Wierzbowski. Obecnie djecezja sejneńska rozciąga się w gubernji Suwalskiej całej i prawie całej Łomżyńskiej, a liczy dekanatów 11, kościołów parafjalnych 121, filjalnych 14, kaplic 80, księży świeckich 272, kleryków 60, klasztorów męzkich etatowych 2, nadetatowy 1, żeński etatowy 1, zakonników 42, zakonnic 12, wiernych Chrystusowych 554,235. X. S. J.
